Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Hier kun je opmerkingen en/of vragen kwijt m.b.t. natuurbebeer en natuur in het algemeen

Moderator: hdelange

jhvenema
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 447
Joined: 09 May 2009, 22:42

Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by jhvenema »

Hallo,
Vandaag start waterberging Peizermaden, morgenmiddag gaat (volgens de site Hunze en Aa's) de Westerbroekstermadepolder en Kropswolderbuitenpolder onder water. Leuk om hier even te speculeren wat de gevolgen zullen zijn.

Korte termijn: een flinke kaalslag op de muizen- en mollenpopulatie. Vertrek meerderheid eenden/ganzen/kleinere vogels met als gevolg vertrek predatoren waaronder Vossen en last but not least de talrijke roofvogels (Blauwe Kiek, RPB, Havik, Slechtvalk, Smelleken) waaronder mogelijk ook de op dit moment aanwezige Zeearend.
Lange termijn: voor de meeste (ondergronds overwinterende) plantensoorten afhankelijk van de duur. Een flinke nutriënten instroom is wel waarschijnlijk. Hierdoor zit dit gebied langer vast aan de Pitrus vegetatie.

Hopelijk wordt in deze gebieden ook een jachtverbod van kracht.

Ben benieuwd.... Ga wel even kijken morgen.
Hopelijk houden we de voeten in Oosterhaar droog nu...
Groet Jan Henk.
User avatar
alcovanklinken
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 173
Joined: 14 Nov 2005, 00:00

Re: Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by alcovanklinken »

moi Jan Henk,

Ook voorafgaand aan het laten vollopen van de bergingspolders was er al een interessante situatie, vond ik. Gisteren zaten de WBM en KB - polder vol met zwemeenden, zoveel had ik er nog nooit gezien. Een ruwe schatting: totaal zo 'n 10.000, waarbij mij vooral de grote groepen wintertalingen opvielen ( zo' n 3000). Wintertalingen schijnen graag te fourageren in plas-dras, waarbij ze zaden slobberen. Misschien dat ze zijn afgekomen op de gunstige voedselsituatie die de laatste dagen in de natte polders zich voordeed. De eenden trekken op hun beurt weer roofvogels aan (slechtvalken, haviken). Het blijft een spannende film!

Groeten,

Alco
User avatar
wimvanboekel
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 122
Joined: 23 Nov 2002, 00:00
Location: Peize
Contact:

Re: Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by wimvanboekel »

Heren,

speculeren over wat de gevolgen zijn is leuk, maar zelf zien hoe het gaat is nog leuker. Vanochtend heb ik de Peizermaden geÏnspecteerd. Hier staat het water al aardig hoog (zie ook www.natuurindeonlanden.nl). Vogels genoeg; overal eenden, ganzen en meeuwen die gebruik maken van de nieuwe voedselsituatie. Ook zag ik Reeën die een (nog) droog plekje gevonden hadden. Muizen heb ik niet gezien, maar het lijkt me dat die voor een deel de dijken zullen kunnen bereiken en anders inderdaad de klos zijn. Roofvogels zullen niet aarzelen de nodige muizen te consumeren, al heb ik ze vandaag nog niet gezien (te harde wind waarschijnlijk). Wel kreeg ik gisteren van verschillende mensen meldingen van jagende roofvogels (Buizerd, Blauwe kiek, Velduil) in De Onlanden.
Het lijkt me voor de dieren die zich in veiligheid brengen op dijken van belang dat daar niet allemaal ramptoeristen gaan lopen. Hopelijk snapt iedereen dit.

Groeten,

Wim
WetlandWacht Leekstermeergebied (http://www.natuurindeonlanden.nl)
bestuurslid waterschap Noorderzijlvest
secr. St. Natuurbelang De Onlanden
jhvenema
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 447
Joined: 09 May 2009, 22:42

Re: Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by jhvenema »

Hallo,

Kom net terug van Onnerpoldergemaal. Aldaar kunnen waarnemen waar de dijken van het Drentse Diep worden doorgestoken (zie foto's).
Een kleine groep belangstellenden en pers trotseerden de stevige bries die over de Onnerpolder raasde. De activiteiten bij de Kropswolderbuitenpolder leken te worden vertraagd door een nog aanwezige Konikpaard in deze polder...
KWBP
KWBP
kwbp1k.jpg (87.63 KiB) Viewed 13838 times
In de Westerbroekstermadepolder ging rond 12.40 uur de graafmachine aan de slag.
WBMP
WBMP
wbmp1k.jpg (139.71 KiB) Viewed 13838 times
Even daavoor hield een Slechtvalk nog even inspectie.
Slechtvalk boven WBMP
Slechtvalk boven WBMP
svk.jpg (78.48 KiB) Viewed 13838 times
Interessant om de ontwikkelingen te volgen vanaf nu lijkt mij.
Groet, Jan Henk.
User avatar
alcovanklinken
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 173
Joined: 14 Nov 2005, 00:00

Re: Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by alcovanklinken »

Vandaag zitten er in de (inmiddels volgelopen) Westerbroekstermadepolder zo 'n 14.000 eenden en meerdere honderden ganzen. Op het eerste gezicht zou je zeggen dat de aantallen watervogels enorm zijn toegenomen. Maar vóór het vollopen van de polder waren er ook al 6000 eenden te zien. De zichtbaarheid van de vogels op het huidige meer is veel groter dan tussen de ruigte van de droge polder. Zijn er nu meer eenden op het nieuwe meer afgekomen, of kun je de al aanwezige eenden nu beter zien? Ik neig naar het laatste.
Veel ''drenkelingen'' waren er trouwens niet te zien op de oevers van het nieuwe meer, alleen op een eilandje een haas en twee muskusratten, die ook prima de echt droge dijk kunnen bereiken.

Alco van Klinken
User avatar
meeuwiss
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 553
Joined: 30 Apr 2002, 23:00

Re: Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by meeuwiss »

Vandaag staan beide polders nu geheel onder. Grote aantallen meeuwen, kokmeeuw, stormmeeuw en zilvermeeuw zoeken het water af naar verdronken organismen, pieren? De Dwergmeeuwen zijn vrijwel direct gearriveerd en jagen boven het wateroppervlak, minstens 24. Vanochtend is de zeearend ook even langsgeweest.
Inderdaad zit nu WBM polder tjokvol met eenden, maar of het aantal is toegenomen?
Lijkt er wel op.
Guido
jhvenema
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 447
Joined: 09 May 2009, 22:42

Re: Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by jhvenema »

Goedenavond,

Vandaag ook weer kort naar gemaal geweest en kunnen constateren dat de WBM/KWB-polder omgetoverd waren tot WBM/KWB-meer, best indrukwekkend.
5-1-2012, nog WBM polder
5-1-2012, nog WBM polder
wbmpk.jpg (86.92 KiB) Viewed 13648 times
6-1-2012, inmiddels WBM meer
6-1-2012, inmiddels WBM meer
wbmmk.jpg (109.69 KiB) Viewed 13650 times
Inderdaad zeer veel zwemeenden aanwezig, voornamelijk rondom de kleine eilandjes die er nog waren waar nog viel te grondelen. Ook was het leuk om te zien dat een Blauwe Kiek vrouw op eenvoudige wijze een muis weggriste van één van deze eilandjes. Benieuwd of het waterpijl nog verder gaat stijgen, hoe lang deze polders onder water blijven staan en wat de verdere soortontwikkelingen zullen zijn.
Geen droge voeten meer in de hut...
Geen droge voeten meer in de hut...
wbmmhut.jpg (116.41 KiB) Viewed 13648 times
Groet, Jan Henk.
User avatar
Jacob
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 21
Joined: 03 Jan 2006, 00:00

Re: Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by Jacob »

Tja, het is mooi en spectaculair het huidige waterlandschap. Maar ik maak me zorgen over soorten als zompsprinkhaan, bruine vuurvlinders, krabbescheer en groene glazenmaker. Wat vogels betreft zie ik meer voordelen dan nadelen. De overstroming moet niet te lang duren voor de bovenstaande soorten.
Jacob de Bruin
User avatar
batman
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 48
Joined: 27 Jan 2006, 00:00
Contact:

Re: Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by batman »

Met betrekking tot zoogdieren vrees ik dat vooral een zeldzame soort als de waterspitsmuis behoorlijk lijdt onder dit soort overstromingen. De soort komt in lage dichtheden voor in diverse waterbergingsgebieden. Als zo'n gebied ineens onder water komt te staan kunnen de dieren weinig kanten op. De aangrenzende terreinen zijn niet echt geschikt om te overleven (te weinig dekking en vermoedelijk ook te weinig voedselaanbod voor deze specialist) en de lokale populatie zal dan ook behoorlijk afnemen (en mogelijk zelfs geheel verdwijnen). De waterspitsmuis zal - als trage voortplanter met lage populatiedichtheden - ten gevolge van het onder water zetten van een waterbergingsgebied weer aardig wat jaartjes nodig hebben om de populatie weer op het oude peil te krijgen. Dit in tegenstelling tot snelle voortplanters als veldmuis, aardmuis en dwergmuis. Deze soorten zullen naar verwachting binnen een jaar de populatie weer op het oude niveau hebben.

Bovenstaande geeft tevens de tweespalt weer tussen 'natuur' en waterberging. Er wordt altijd verkondigd dat waterberging en natuurontwikkeling hand in hand gaan, maar daar valt voor sommige soorten veel aan af te dingen. Zolang een waterbergingsgebied niet onder water wordt gezet kunnen zich daar inderdaad bijzondere natuurwaarden ontwikkelen (of kunnen waarden toenemen, indien bepaalde soorten ook voor de inrichting tot overloopgebied al aanwezig waren). Bij het onder water zetten kan een deel van de ontstane natuurwaarden echter in één keer weer geheel verdwijnen. Monitoring van de effecten van het onder water zetten van de bergingsgebieden lijkt mij gewenst om meer inzicht te krijgen in de daadwerkelijke effecten op de aanwezige flora en fauna.

Rob Koelman
Zoogdiervereniging
User avatar
wimvanboekel
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 122
Joined: 23 Nov 2002, 00:00
Location: Peize
Contact:

Re: Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by wimvanboekel »

Hoi Rob,

deze plotselinge vloed heeft zeker gevolgen voor de kleine zoogdieren in het gebied. In de Peizermaden kon je in de wegbermen het gepiep van de spitsmuizen horen. Hoe de Waterspitsmuis met dit gebeuren om zal gaan is inderdaad de vraag. Je roep om monitoring wordt door mij meteen beantwoord. Ik ben namelijk al een paar jaar bezig met muizeninventarisaties in De Onlanden, juist om het effect van de waterberging op mn de Waterspitsmuis te onderzoeken. Ik ben dan ook zeer benieuwd naar de vangstresultaten in het komende seizoen. Je hoort er nog van.

Groeten,

Wim
WetlandWacht Leekstermeergebied (http://www.natuurindeonlanden.nl)
bestuurslid waterschap Noorderzijlvest
secr. St. Natuurbelang De Onlanden
User avatar
meeuwiss
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 553
Joined: 30 Apr 2002, 23:00

Re: Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by meeuwiss »

Het zou wel eens goed zijn om de gevolgen van de eerste watervloed in 1998 nog eens te vergelijken met deze onderwaterzetting. Zoals gezegd zijn beide polders nu heel aantrekkelijk voor grote aantallen meeuwen, de aantallen eenden blijven toch wel gelijk. Door de zachte winter pleisterden er al veel meer eenden dan gewoonlijk.
Grote aantallen reigers (Blauwe-enGrote Zilver)werden meestal gezien bij paarden en koeien. Door het weghalen van dit vee kunnen de reigers niet meer profiteren van de verstoring die koeien met hun gegraas teweeg brengen. Nu jagen deze soorten nog wel vanaf de kades.
Blauwe kiek en Ruigpoot hebben op het water niets meer te zoeken, zullen vertrekken. De slechtvalken joegen sowieso door de zachte winter al op spreeuwen, houtduiven en kieviten in de oost-en onnerpolder en zullen wel blijven. Het verrassingseffect voor de Havik en ook de Zeearend is nu wel weg, ik weet niet of die blijven jagen boven deze plassen water. Een toename van het aantal toeristen op de kades zal zeker meer verstoring geven en tevens worden de kades hierdoor minder aantrekkelijk als rust- en jachtgebied.
De plant die het meest gaat profiteren van de watervloed is natuurlijk Pitrus, deze houdt wel van flinke verstoring, inlaat van erg voedselrijk water en verspreiding van de zaden.
Naar mijn idee gaan we met deze watervloed weer 13 jaar terug naar de situatie in 1998.
Door vergraving met draglines zijn de polders na 1998 even enkele jaren aantrekkelijk geweest voor soorten als Porseleinhoenders, Waterrallen, Roerdompen. Maar als we weer net zo'n droog voorjaar krijgen als andere jaren zal de vegetatie zich snel herstellen, geen slikvlaktes op grote schaal.
Als slaapplaats voor ganzen en meeuwen lijken de polders nu wel erg geschikt!
Guido
User avatar
alcovanklinken
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 173
Joined: 14 Nov 2005, 00:00

Re: Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by alcovanklinken »

in sommige reacties klinkt veel betrokkenheid door op het welzijn (of gebrek daaraan) van verdreven kleine zoogdieren. Volgens mij moet je daarbij oppassen om niet sentimenteel te worden. Het grote manco van veel moderne natuurgebieden is: gebrek aan dynamiek. Nu komt er in de WBM en KB polder weer een forse verandering. Dat past goed in het ''watersysteem'' dat hier vanouds was. De effecten op de natuur zullen interessant zijn om te volgen.

Groeten,


Alco van Klinken
User avatar
batman
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 48
Joined: 27 Jan 2006, 00:00
Contact:

Re: Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by batman »

alcovanklinken wrote:in sommige reacties klinkt veel betrokkenheid door op het welzijn (of gebrek daaraan) van verdreven kleine zoogdieren. Volgens mij moet je daarbij oppassen om niet sentimenteel te worden. Het grote manco van veel moderne natuurgebieden is: gebrek aan dynamiek. Nu komt er in de WBM en KB polder weer een forse verandering. Dat past goed in het ''watersysteem'' dat hier vanouds was. De effecten op de natuur zullen interessant zijn om te volgen.

Groeten,


Alco van Klinken

Er is nogal wat verschil tussen natuurlijke dynamiek, waarbij laaggelegen terreindelen in het winterseizoen geleidelijk onder water komen te staan, en de dynamiek van een waterbergingsgebied, waarbij gebieden eens per zoveel jaar van het ene op het andere moment totaal 'verzuipen'. Deze zeer snelle overstroming kunnen veel dieren niet aan, dit in tegenstelling tot meer geleidelijke 'natuurlijke' overstromingen waarbij dieren nog de tijd hebben om hogere terreindelen op te zoeken. Probleem is verder dat veel van de waterbergingsgebieden relatief vlak zijn en geen hoger gelegen gebiedsdelen hebben waar dieren tijdens overstromingen kunnen overleven (hoogwater-refugia). Dit geldt niet alleen voor de waterbergingsgebieden in Noord-Nederland, maar ook voor bijvoorbeeld die in het rivierengebied.


Rob koelman
Zoogdiervereniging
User avatar
wimvanboekel
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 122
Joined: 23 Nov 2002, 00:00
Location: Peize
Contact:

Re: Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by wimvanboekel »

Gelukkig zullen De Onlanden in de toekomst wel die natuurlijke dynamiek kennen. De berging zal dan getrapt mee gaan bewegen met het stijgende water. Ook zijn er in het gebied hogere plekken aangelegd waar dieren een goed heenkomen kunnen vinden. Omdat het gebied nog net niet in gebruik was genomen (streefdatum was 1 maart) is het water nu wel veel te snel de Peizermaden in gelopen. Dat is heel jammer, maar hopelijk valt de schade mee. De wegen en dijken in het gebied hebben hopelijk nog wat levens kunnen redden.

Wim
WetlandWacht Leekstermeergebied (http://www.natuurindeonlanden.nl)
bestuurslid waterschap Noorderzijlvest
secr. St. Natuurbelang De Onlanden
jhvenema
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 447
Joined: 09 May 2009, 22:42

Re: Waterberging: wat zijn de gevolgen?

Post by jhvenema »

Hallo,

Ik ben het in deze discussie geheel eens met Rob. Ik denk dat deze site te klein zou zijn geweest wanneer deze situatie zich had voorgedaan tijdens de broedperiode.
Was daarom benieuwd hoe de betrokken beheerders (WBMP/KWBP-Groninger Landschap, Onlanden-Natuurmonumenten) de berging aan de buitenwereld gingen communiceren.
Op de site van GLS was (nog) niets te lezen. Wellicht vanwege drukte/vakantie?
Bij Natuurmonumenten wel info over de waterberging in de Onlanden. Zo valt zonder beargumentering te lezen dat waterberging een mooie en noodzakelijke functiecombinatie is van natte natuurgebieden. Ook valt te lezen dat natuurontwikkeling een bijdrage levert aan de veiligheid van stad en ommeland. Ik denk in alle eerlijkheid dat je deze redenatie moet omdraaien.

Wel wordt ingegaan op de effecten van de waterberging, echter alleen de effecten op reeën, hazen en vogels wordt beschreven, m.a.w. effecten op de voor iedereen zichtbare soorten. Geen informatie over effecten op insectenleven, kleine knaagdieren en de flora. Toch zijn het juist die veranderingen die komend voorjaar o.a. het broedsucces en op langere termijn de natuurontwikkeling (vegetatie) bepalen. Het belangrijkste effect treedt op in de bodem: het gecomplexeerde fosfaat zal besschikbaar komen voor de planten. Pitrus zal de soort zijn die hiervan het snelst kan profiteren. Voor meer info over deze problematiek en oplossingen zie: http://edepot.wur.nl/35533. De in de WBM/KWBP beoogde en schoorvoetend ingezette ontwikkeling van bloemrijke graslanden (geliefd bij Weidevogels) zal hierdoor worden gestopt/terug worden geworpen. Aan de andere kant is een Pitrusvegetatie ook niet per definitie waardeloos. Soorten als Noordse Woelmuis, Ringslang, Roerdomp, Eenden, Ganzen, Libellen en Sprinkhanen hebben er baat bij. Het is dus maar welke natuurontwikkeling je beoogd....

Groet en dank voor alle ter zake doende reacties!
Jan Henk.
Last edited by jhvenema on 10 Jan 2012, 11:01, edited 1 time in total.
Locked

Who is online

Users browsing this forum: Ahrefs [Bot] and 38 guests