Vogel van het JaarZomertortel (Streptopelia turtur)
Vogel van het Jaar 2009
 |
| Foto: Reint Jakob Schut |
Zomertortel, vroeger ook wel Tortelduif of Tortel genoemd, is de vierde in de rij ‘Vogel van het Jaar'. Vorig jaar was Spotvogel het onderwerp van belangstelling. Toen hebben we alleen naar de verspreiding als broedvogel gekeken.
Hoewel Zomertortel ook een echte zomergast is, zou het interessant zijn dit keer ook naar de verspreiding buiten de broedtijd te kijken. Het zou leuk zijn als er, zoals vroeger, nog eens groepen waargenomen werden.
Helaas zijn groepen vooral bekend uit het verleden want het gaat vrij slecht met de Zomertortel. In Vogels van Groningen (1983) wordt een schatting gemaakt van het aantal broedparen. Men kwam toen op 250-350 paren. In 1992 wordt van de populatie in de Vogelatlas van Groningen zelfs een schatting gemaakt van 750 broedparen. Uit de Atlas van de Nederlandse Broedvogels (2002) komt al een heel wat minder rooskleurig beeld naar voren. Een schatting komt uit op zo'n 200 paar. Of 200 paar in 2009 nog gehaald zal worden is maar zeer de vraag.
Broedvogel
Zomertortels hebben een voorkeur voor bosjes omgeven door akkerland. Vooral jong bos is favoriet, maar aaneengesloten boscomplexen mijden ze. Ook van kleinschalig cultuurland met gevarieerd grondgebruik houden ze. De grootste dichtheden bevinden zich dan ook in het (zuid)oosten van de provincie. Verder is of was het Lauwersmeergebied, inclusief campingbosjes en andere bosjes ten noorden van Zoutkamp, een goede plek voor Zomertortels. Of dit nog zo is moet onderzocht worden, want het aantal waarnemingen lijkt hier terug te lopen.
Koerende Zomertortels
In de grafiek staat de activiteit van koerende tortels weergegeven. Egbert Boekema heeft deze waarnemingen door de jaren heen verzameld. Hij is pessimistisch over de ontwikkeling van de Groningse populatie. Hij schrijft: "Het zou mij verbazen als er meer dan 30 territoria uit zouden komen, je ziet de soort per jaar minder worden".
 |
| De verdeling van koerende Zomertortels. (n-349) |
Zoals je ziet zijn mei en juni de hele maand goed om Zomertortels te horen. In de laatste week van mei is de activiteit het grootst. Het doordringende turrrr, turrrr is vooral 's ochtends te horen, maar net zo goed overdag kun je de vogels horen.
Vogels buiten het broedseizoen
Buiten het broedseizoen zijn waarnemingen schaars. In het voorjaar trekken kleine aantallen langs de kust. Naast de Eemshaven is de kustweg in de Lauwersmeer hiervoor misschien wel de beste plek.
In het najaar kan de Zomertortel in groepjes op akkers gezien worden. Al deze waarnemingen zijn welkom!
Wat moet je doen:
- Noteer plaats en datum van elke koerende Zomertortel. Probeer, zo mogelijk, een tweede waarneming te verkrijgen. Een van de waarnemingen zou bij voorkeur tussen de Sovon-datumgrenzen moeten liggen. Dat is tussen 1 mei en 20 juli.
- Noteer eventuele bijzonderheden.
- Geef de gevonden gegevens z.s.m. door naar een van de hieronder genoemde adressen. Via het mailadres is ook informatie op te vragen.
- Raadpleeg de kaart en de informatie op de site regelmatig dan kunnen we straks een zo volledig mogelijk beeld produceren.
Wat doen wij?
- We voeren de gegevens in een database in.
- We zetten de gegevens op een kaart die online te bekijken is. In de loop van het broedseizoen hopen we een steeds vollediger beeld te krijgen van de verspreiding van de Zomertortel en de aantallen waarin die voorkomt.
- Aan het eind van het jaar doen we een verslag van onze bevindingen in de Grauwe Gors, op de website en mogelijk op een lezingenavond.
Tot slot
Wij hopen dat zoveel mogelijk mensen aan ons project mee willen werken. Als er vragen zijn kunnen deze gemaild worden naar
Aart van der Spoel
Namens Werkgroep vogel van het Jaar