Patrijs (Perdix perdix)
Vogel van het Jaar 2010
![]() |
Foto: Fred Zandinga |
Patrijs is de vijfde schaarse vogelsoort op rij die tot Vogel van het Jaar is gekozen. Vele leden en lezers hebben zich via het Forum uitgesproken voor deze soort.
Opnieuw een soort waar het niet zo goed mee gaat. Niet alleen in Groningen, maar ook in de rest van het land en helaas ook op Europees niveau is de Patrijs flink in aantal achteruit gegaan. Al vanaf 1950 heeft deze daling zich ingezet. Volgens berekeningen in de Vogelatlas van Groningen (1992) waren er in 1983 nog zo'n 3200 broedparen in de provincie en in 1992 nog zo'n 1400. Weer tien jaar later zijn daar volgens de Atlas van de Nederlandse broedvogels nog maar 200 broedparen van over. De soort heeft zich inmiddels teruggetrokken tot globaal de zuidoostelijke helft van de provincie. In een groot gedeelte van de provincie is de Patrijs dus verdwenen
. Lees ook het mooie artikel over vroegere jaren: Patrijzen in de Woldstreek door Jan Glas.
De Patrijs is het slachtoffer van de intensivering van de landbouw, het gebruik van bestrijdingsmiddelen, het verdwijnen van insecten voor de jongen hierdoor en het verdwijnen van landschapselementen en overhoekjes.
Na 2002 lijkt de soort in aantal wat te stabiliseren. Mogelijk neemt de soort zelfs weer wat toe. Misschien het gevolg van een beschermingsmaatregel als akkerrandenbeheer.
Onderzoek en tellingen zullen dit uit moeten wijzen. Misschien kan de status van 'Vogel van het Jaar' daaraan bijdragen.
Broedvogel
De Patrijs is standvogel en is dus het gehele jaar aan te treffen. Broedvogels zijn het beste te inventariseren vanaf eind februari. In maart is de trefkans het grootst en deze neemt tot juni steeds af.
Patrijzen hebben een voorkeur voor bouwland op zandgrond (m.n. het zuidoosten van de provincie) maar is ook in andere biotopen aan te treffen. Vroeger dus in de hele provincie!
Niet-broedvogel
Niet-broedvogels zijn het hele jaar door aan te treffen. Van begin september tot in maart zijn ze te tellen. Na sneeuwval concentreren ze zich bij begroeiing.
Wat moet je doen:
- Noteer plaats, datum en aantal Patrijzen en noteer territorium-indicerend gedrag (de karakteristieke roep 'kurriekk' e.d.).
- Probeer, zo mogelijk, een tweede waarneming te verkrijgen. Een van de waarnemingen zou bij voorkeur tussen de Sovon-datumgrenzen moeten liggen. Dat is tussen 15 februari en 20 mei. Noteer eventuele bijzonderheden.
- Via deze link kun je de plek op de kaart aanklikken waar je de Patrijs of de Patrijzen gezien hebt. Je kunt op de kaart inzoomen en de marker (de rode druppel) verschuiven. Vervolgens klik je op de marker, waarna je de gegevens en bijzonderhedenkunt invullen. Druk vervolgens op verzenden en sluiten. De gegevens worden automatisch toegevoegd aan de lijst en de kaart.
- Mocht je er niet uitkomen dan kun je altijd via de mail de gegevens doorgeven. Via het email adres is ook informatie op te vragen. Raadpleeg de kaart en de informatie op de site regelmatig dan kunnen we straks een zo volledig mogelijk beeld produceren.
Tellingen
De Stichting Werkgroep Grauwe Kiekendief gaat tellingen organiseren. Natuurlijk kan iedereen daaraan meedoen. Op 23 januari zal de eerste telling plaatsvinden. Via de website houden we jullie op de hoogte.
Wat doen wij?
- We voeren de gegevens in een database in.
- We zetten de gegevens op een kaart die online te bekijken is. In de loop van het broedseizoen hopen we een steeds vollediger beeld te krijgen van de verspreiding van de Patrijs en de aantallen waarin die voorkomt.
- Aan het eind van het jaar doen we een verslag van onze bevindingen in de Grauwe Gors en mogelijk op een lezingenavond.
Tot slot
Wij hopen dat zoveel mogelijk mensen aan ons project mee willen werken. Als er vragen zijn kunnen deze gemaild worden naar
Aart van der Spoel
Namens Werkgroep vogel van het Jaar
Foto: Jan Bosch
Links: