Verhalen van Vogelaars

Een vogelaar voorbij

door: Ana Buren

15 februari 2008

9 februari. Om acht uur stap ik op de Boteringebrug in de auto van Huub. Ik ben blij dat hij gekomen is, want als er een bijzonder vogeltje gepiept wordt scheurt hij direct naar Zeeland of Maastricht. Dat risico moet ik maar nemen. We gaan op weg naar Veendam. Henk heeft een aantal mensen die regelmatig foto's voor de galerij opsturen uitgenodigd om samen de dag door te brengen en kennis/vaardigheden op het gebied van fotobewerking aan te scherpen.
Het gaat een stralend mooie dag worden, eigenlijk een dag om te vogelen. Maar Henk heeft beloofd dat het ook gezellig zal gaan worden en hij heeft een dikke pan snert voor ons klaarstaan.

Het is alweer enige tijd geleden dat ik Huub heb gezien, dus we hebben heel wat bij te praten.
Hij is weer bezig met zijn jaarlijst. Hij staat nu op 112. Vorig jaar kwam er van die lijst niet veel terecht, want hij was zich gaan interesseren voor vlinders en andere insecten.
Zijn huisje is verbouwd, hij heeft alles leeg moeten halen. Als je Huub zijn woning kent weet je dat dit neerkomt op een ramp. Van de vloer tot aan het plafond heeft hij allemaal 'vogeldingen' staan of hangen. Er blijft geen vierkante meter onbenut; je kunt er nog net in en uit. Het is mooi geworden, maar toch denkt Huub aan verhuizen. Naar een seniorenflat. Lekker rustig vindt ie en die flats staan meestal op een mooie locatie. Wat een rare man! Hij is 55 jaar, dan ga je toch niet tussen de oudjes wonen? Kijk, als je 61 bent, dan is dat alweer heel anders. Hé, een Buizerd.

Als we Veendam binnenrijden vliegt er vlak voor onze neus een IJsvogeltje over het water. Prachtig! Die beestjes lijken zich steeds dichter bij de mensen op te houden. Huub rijdt direct op het gebouw van de Openbare Scholengemeenschap Winkler Prins af en draait de parkeerplaats op. Hij gaat dwars over een paar parkeerplaatsen heen staan. Plaats genoeg vindt hij. Dat is ook zo, maar het is geen gezicht. Goed dan, hij zet hem netjes in een vakje en begint een shaggie te draaien. Dat zal hij nog vele malen doen deze dag.

Henk heet ons welkom. 26 deelnemers zijn aanwezig. Martijn en Bert hebben afgezegd, die vinden het te mooi weer. Bas Meelker, een professionele natuurfotograaf, is uitgenodigd om ons wijzer te maken op het gebied van fotobewerking, zodat we een goeie foto nóg beter kunnen maken. Hij wordt direct al gewezen op het gegeven dat ons onderwerp nauwelijks stil zit en zich vooral op grote afstand bevindt zodat het er bij velen van ons vooral om gaat om een slechte foto toonbaar te maken.

'Wie doet er hier aan kleurbeheer?' vraagt Bas. Niemand steekt zijn vinger op. Kleurbeheer, wat ís dat? En dus vertelt Bas over de noodzaak om te calibreren en met welke software of hardware dat gedaan kan worden. Het beste is de hardware: Color Vision Spyder en de Pantone Huey, voor 99,- euro.
Dan worden de functionaliteiten van Photoshop toegelicht. Ieder heeft een eigen PC waar Henk Photoshop CS3 op heeft geïnstalleerd. Ik importeer mijn Spreeuw, Rinus naast mij doet het met een mooie Klapekster. De basishandelingen: croppen, klonen, contrast, helderheid, schaduwen/hooglicht, verzadigen etc, unsharp mask als laatste. Als ik om mij heenkijk blijkt bijna iedereen met verzadigen te spelen. De wildste kleuren spatten van het scherm. Alleen Rinus niet. Die is gebiologeerd door de functie 'desaturatie'. Al dat geklooi met die kleuren, híj gaat voor zwartwit, dat is het mooist.
Het is pauze en de deelnemers scharen zich rond Bas zijn monitor voor wat extra toelichting.

In de kantine geurt de snert ons tegemoet. Dat heeft Henk toch maar mooi geregeld. Er is zelfs een ruimte voor de rokers. Een enkeling zegt tegen mij: 'leuk om er nu een gezicht bij te hebben!' Ja, dat genoegen is geheel wederzijds.

Na de pauze verloot Henk een legaal softwarepakket van Adobe. Hij laat Bas het lootje trekken. Maar je kunt zien op de foto dat Bas een beetje spiekt en dat Henk tevreden lacht. En jawel: de winnaar is: …*roffel roffel*… Ina de Lange, oftewel Henk zijn zuster. Doorgestoken kaart natuurlijk.

De fotografen scharen zich weer rond Bas die de ingestuurde foto's van de fotografen heeft bewerkt naar eigen inzicht. Uit Huub zijn Kruisbekkenplaatje is ineens al het blauw verdwenen. 'Ja, ik moest ook erg croppen.'

De fotografen willen naar buiten, naar de zon, de lucht en de vogels, dus we laten Henk en zijn zus met dankbetuigingen en met de rotzooi achter.

Huub draait een shaggie. Voor de personeelsingang wordt met een aantal vogelaars overlegd waarheen. Ik heb gelukkig een verrekijker meegenomen, maar verder ben ik niet erg op vogelen gekleed. Ik heb mijn zondagse schoenen aan. 'Tja, over Bauke's zondagse schoenen had je laatst ook nogal plezier. Bovendien kun je ze afwassen.' zegt Huub en dat is natuurlijk ook zo. Het ergste vind ik dat ik mijn camera niet bij me heb.
'Ga je nu dat programma aanschaffen om je monitor te calibreren?' wil ik weten. 'Ik ga dat gratis softwareprogramma Adobe Gamma installeren.' antwoordt Huub. 'Maar waarom niet dat betere hardwareprogramma? Dat kost nog geen 100 euro. Dat kan je best betalen.' zeur ik door. 'Dat is anderhalve tank benzine, dat zijn 3 vogeltjes.'
We gaan de Zeearend bekijken.

Eerst op weg naar het hoge gemaal in de Onnerpolder. Van daaruit wordt hij vaak waargenomen. Maar als we onderweg zijn bedenken we dat het al half vier is en dat hij dan meestal al in het Friescheveen zit. Omkeren en naar het Friescheveen waar Rudy op ons wacht om de weg naar de kijkhut te laten wijzen.
In de hut is er al publiek aanwezig. Ik vind nog een zitplaatsje naast Guido. Veel Aalscholvers, Smienten, een paar Grote Zaagbekken, Brilduikers en Nonnetjes. Geen Zeearend.
Lieuwe komt bezweet even kijken tijdens zijn dagelijkse ronde joggen. Er komen steeds meer vogelaars binnen. Het is er erg gezellig. Het enige wat ontbreekt is een zachtjes snorrende samovar.
Martijn ontdekt al snel een IJsvogeltje en even later vertrekt Huub met hem op zoek naar de Kleine Bonte Specht die daar schijnt te broeden.

'Mag ik uw plaatsbewijzen zien?!' Een grote struise man treedt binnen. Het is de boswachter van dit gebied. 'U komt allemaal voor de Zeearendshow neem ik aan?' Ja, maar die laat zich niet zien.
Het licht schijnt mooi op een paartje Nonnetjes waarvan het vrouwtje erg plat op het water ligt. Ze gaan paren! Het mannetje zwemt opgewonden met opgezette kuif om haar heen en zij gaat steeds platter liggen. Uitnodigender kan je het als vrouw toch niet maken. En ja, onder applaus van het publiek bestijgt hij haar. Zij verdwijnt nu helemaal onder water. Even fladderen en klaar. Deepthroat in het Friescheveen met in de hoofdrol: Nonnetjes. Mooi, dat was het voorprogramma. En dan nu het hoofdprogramma: de Zeearend.
De deur zwaait weer open en de boswachter roept om: 'De Zeearend heeft vertraging!' Het wordt nogal koud in de kijkhut in mijn zondagse kleren en ik krijg honger. Huub is in geen velden of wegen te bekennen. Hij zal toch niet gepiept zijn en op weg naar Zeeland?
Eindelijk verschijnt hij geruststellend in de deuropening. We gaan naar huis.

Als we het pad aflopen kwinkeleert er van alles om ons heen. Huub draait een shaggie. 'Hoor: een Boomkruiper.' Vier Zilverreigers vliegen statig en onbeschrijflijk mooi in de blauwe lucht. Genietend van de natuur lopen we het drassige pad af. Geroffel vlak boven ons hoofd. Het moet een Grote Bonte Specht zijn. We turen in de boomkruinen boven ons hoofd tot we een stijve nek krijgen. Het geroffel klinkt vlakbij, maar we kunnen de vogel niet vinden. Het begint te schemeren.
Dit is het mooiste jaargetij vind ik, zo zonder blaadjes aan de bomen. Maar Huub vindt dat niet. 'Nog even en dan komen de vogels weer terug van de trek. Dan hoor je de Tjiftjaffen weer overal.'
In de auto vraagt hij: 'zullen we nog even naar Kaap Hoorn gaan? Kijken wat voor meeuwen er zitten?' Ja natuurlijk wil ik dat. Al was het maar vanwege zijn enthousiasme. Ik wil wel eens die Pontische Meeuw zien die daar schijnt te zitten. Die heb ik nog nooit waargenomen.
'Ik wil er de Geelpootmeeuw zien. En er schijnt ook een Kleine Mantelmeeuw te zitten.' zegt Huub. Alsof een Kleine Mantelmeeuw zo bijzonder is, die heb ik al tig maal gezien. Maar hij is terug van weggeweest. O, dat wist ik niet, dat hij 's winters wegtrekt.
Aangekomen op Kaap Hoorn staat Rudy er al. En nee, de Geelpootmeeuw is er nog niet.
'Wil je dat we erop gaan wachten?' vraagt Huub.
Nee, dat wil ik niet. Ik heb het koud en wil naar huis.
Hij zet mij weer op de Boteringebrug af en wil niet van betaling voor benzinekosten weten. Zelfs niet als dat een kwart vogeltje zou betekenen.
Dag Huub.

epiloog

Inmiddels zullen jullie het allemaal wel weten: 5 dagen later kreeg Huub een hartaanval en de dag daarop overleed hij. Een geweldige schok. Zo jong weggerukt uit een leven waar hij pas op latere leeftijd zijn allesomvattende passie ontdekte: het vogelen.
Ik leerde hem kennen op de Selwerderhof. Hij sprak mij aan en vroeg of ik ana buren was. Hij sprak vol vuur over de Keep, het Winterkoninkje, de Fitis, de Kuifmees en zelfs de Zwartkeellijster die hij waargenomen had in de Selwerderhof. En Goudvinken bij de vleet. Die zag ik er nou nooit. 'Er zitten hier ook Houtsnippen. Maar die zie je eigenlijk alleen als ze opvliegen, want die houden zich verstopt.' En hij rende de ruigte links van de aula in in de hoop dat ik een opvliegende Houtsnip te zien zou krijgen, wat die niet deed. In juni 2006 zag hij er zelfs een Spotvogel!
Daarna kwam ik hem regelmatig tegen in de Selwerderhof en steeds zag hij vogeltjes die ik nooit te zien kreeg. Hij toonde mij trots zijn nieuwe lens: de Sigma 50-500 APO DG waarmee hij later mooie plaatjes zou gaan schieten: een Rode Wouw, een Visarend en een Roodpootvalk in Eemshaven-Oost.
Hij liet mij zijn vogelfoto's van Gambia zien en adviseerde mij bij de aanschaf van mijn telescoop.

Het gekste wat ik ooit met Huub heb gedaan was onze tocht naar Electra waar een Bruine Boszanger zat. Een onbeduidend uitziend vogeltje, maar wel een zeldzame verschijning in het Groningse. Het was voor het eerst dat ik meemaakte hoe raar vogelfotografen kunnen doen in hun koorts om een zeldzaamheid op de plaat te krijgen. Toen we er aan kwamen zag ik het beestje direct zitten en maakte er een redelijk goed fotootje van. Dat was het eerste en laatste. De rest van de dag heeft een hele meute fotografen achter het vogeltje aan gezeten zonder bijzonder goed resultaat. Huub had een hele hoop 'bewijsplaatjes'. Terwijl het toch helemaal niet meer bewezen hoefde te worden dat daar een Bruine Boszanger zat. Toen we van de parkeerplaats wegreden werd hij teruggefloten. Hij had zijn telescoop laten staan…
Daarna reden we nog even naar het Friescheveen waar we nog net de Zeearend mooi in de telescoop konden vangen.

1 januari dit jaar begon op de website van Avifauna weer de race om de eerste waarnemingen en de eerste zang. Sommigen ergeren zich aan deze lijst. Het zou te weinig wetenschappelijk zijn, maar het is gewoon leuk speelgoed voor grote jongens. Ik moest er erg om lachen. Overal stond Huub's naam ingevuld. Hij is vast heel vroeg opgestaan om als eerste de meldingen te kunnen doen. In zijn wijk scoorde hij direct al een Koolmees, een Roodborst en een Spreeuw. Dan op naar zijn geliefde Selwerderhof. En hoppa: Winterkoning, Pimpelmees, Grote Bonte Specht, Turkse tortel, Boomklever, Zwarte Mees, Matkop, Groenling, Boomkruiper en Goudvink. Snel naar de Piccardthofplas om een Fuut te kunnen noteren en bij de Hoornse Plas zowaar een Witte Kwikstaart. En dan rap naar de computer om het spul in te voeren. Ja, wij zullen het weten dat hij er was.

Het overlijden van Huub vind ik heel erg treurig. Hij was een markante, vriendelijke, uiterst behulpzame man met een geweldige passie waar we ons zo goed in herkennen.
Dinsdag wordt hij gecremeerd. Ik heb hem leren kennen op een begraafplaats en neem afscheid van hem op een begraafplaats.

Dag Huub.

Ana