Kort Verslag van de Avifauna excursie naar de Kraanvogels in de Diepholzer Moren 2008

door:Viry Schaafsma

Datum: zaterdag 1 november 2008

foto: Henk de Lange

De verwachtingen qua weer waren ronduit slecht, maar de verwachting qua kraanvogels waren bij de totaal 14 man en vrouw hoog gespannen. Niet in het minst door het verslag van zo’n dag vorig jaar hier op de website bij de reisverslagen te lezen van Nico Vogelzang. Nico had prachtige kaartjes van route en gebied meegenomen, dus als je verdwaalde, kwam je uiteindelijk toch weer bij elkaar. En zo geschiedde.

foto: ouderpaar met jong van Ipe Weeber

foto: ouderpaar met jong van Ipe Weeber

Het weer viel mee. We hebben dan wel geen zon gezien, maar we hielden het tot de terugweg droog. Het was wel enorm koud!

De kraanvogelbelevenissen werden gaande de dag spectaculairder: Eerst een groepje overvliegend, ver weg en nog nauwelijks hoorbaar. Toen stonden er een paar op een akker dicht langs het weggetje waar we reden, zodat ze opvlogen. Mooi lichtgrijs tegen een donkergrijze lucht.

Later groepen van 50, 100, honderden in de akkers en ook weilanden. In de eerste grote groep werd nog ‘gedanst’, wat een lust voor het oog is. Als op een trampoline, zo zacht verend en hoog. Deze stonden daar samen met Toendrarietganzen.

In de Diepholzer Moren (akkers) steeds tamelijk grote groepen vogels: Veldleeuweriken, Ringmussen, Kneu’s mogelijk gemengde groep met een paar Fraters ertussen, Fraters echter niet overtuigend op soort gebracht, Putters, Holenduiven, en natuurlijk Houtduiven en Kieviten.

Aan het eind van de middag stonden we in of bij een uitkijktoren en kwamen de Kraanvogels met duizenden tegelijk over richting slaapplaats. Het geluid was fantastisch. En je kon duidelijk de piepende geluiden van de juvenielen onderscheiden. Af en toe een man blauwe Kiekendief en tot slot een paar duizend Rietganzen. Tussendoor en bij de slaapplaats o.a. Kolganzen, Grote Zilverreiger en Wulpen.

De schattingen van het aantal Kraanvogels die we gedurende de dag zagen liepen uiteen van 6 tot 11.000 !!

Volgens de Duitse clubs die het gebied goed kennen zouden er dat weekend zo’n 22.000 zijn.

We hoorden verder dat er bij een zachte winter zo’n 3000 blijven en dat er dit jaar 16 paren gebroed hebben!

Een heerlijke dag!

Virry Schaafsma

Extra informatie over de kraanvogels door: Bauke Koole

Kraanvogels vliegen net als Ganzen in v-formatie. Het lijkt alsof Kraanvogels in deze ‘V’ niet zo strak en netjes vliegen als bijvoorbeeld Ganzen. Van Smienten is bekend dat zij in slordige wanordelijke troepen vliegen. Kraanvogels maken het niet zo bont maar wat mij vooral opviel was dat in formatie individuen vaak op verschillende hoogtes vliegen. Mogelijk gebeurt dit alleen ruim voor de landing of wanneer een groep zich verplaatst in hun foerageergebied en niet als formatie op grote hoogte vliegt tijdens migratie. Kraanvogels kunnen heel mooi landen, waarbij hun poten als een landingsgestel van een vliegtuig naar voren worden gestoken om na een elegante glijvlucht op de grond neer te strijken. Het kan ook anders, bleek toen we Kraanvogels dwarrelend zagen neerkomen op hun slaapplaats in het veengebied. Deze ‘dwarrelende’ manier van landen is ook vaak te zien bij ganzen of eenden.

Een Wulp die in onze ogen geheel onschuldig voor een groep Kraanvogels uitvloog werd opeens door de voorste Kraanvogel in de groep opgejaagd en achtervolgd. De Wulp die wendbaarder is dan de veel grotere Kraanvogel had toch de nodige moeite om de Kraanvogel van zich af te schudden. Toen de Wulp uit de buurt van de groep Kraanvogels was, staakte de kopman de achtervolging. Een groep Wulpen die onder een formatie Kraanvogel door vloog, werd ongemoeid gelaten.

Opvallend waren ook dat de meeste Kraanvogels die we zagen een wat grijzige lichte indruk maakten. De wat bleke vogels zouden kunnen duiden op een ondersoort die voorkomt oostelijk van Turkije. Deze (Grus grus lilfordi) is wat lichter van kleur en ook iets groter dan onze Kraanvogel. Een verse Grus grus is echter ongeveer even licht van kleur. Het is dan vrijwel onmogelijk het onderscheid te maken. Zie foto. Bron: Kraanvogels (BWPi) Bron: foto Birds of Kazakhstan

foto: Ipe Weeber

foto: Henk de Lange