Zuidlaardermeer 2011 o.l.v. Wim Woudman

door: Ana Buren

23 april 2011

Het lijkt een warme, onbewolkte, zonnige dag te worden met een zacht oostenwindje. Ik ga meedoen met de fietsexcursie van Avifauna Groningen, naar het Zuidlaardermeergebied, onder begeleiding van Wim Woudman.
Bij het station in Haren verzamelen zich tien vogelaars.
‘Niet te hard fietsen he?’ zeg ik tegen Wim, want die kan er wat van.
‘Moet jij niet eens aan een elektrische fiets?’
Heggenmussen zingen hoog in de bomen. Een Merel heeft een nestje gemaakt in de haag bij het perron.

Michel heeft vóór 1 mei nog 5 vogeltjes nodig voor zijn lifelist. Dan is hij er 2 jaar mee bezig en zit hij op 200. Aan de vogels ligt het niet. Het barst ervan bij de zorgboerderij en het strooibos: Barmsijs, Ringmus, Grasmus, een Sprinkhaanzanger doet boven in een rietstengel een wedstrijdje in hard zingen met een Roodborsttapuit. Het wordt even stil als er een Bruine Kiekendief en een Sperwer voorbijschieten. Verderop een verrassende Kleine Bonte Specht.

Op naar de Westerbroekstermadepolder. Direct achter het tunneltje is de modderpoel waar de Huiszwaluwen de smurrie voor hun nestjes weghalen. Pinken komen nieuwsgierig op ons af. Paapjes, Rietgorzen en bij het bruggetje een solitaire Visdief. Op een elektriciteitsdraad zijn twee Holenduiven aan het baltsen, wat een koddig gezicht is omdat ze er bijna af vallen. Op precies dezelfde plek als vorig jaar riedelt een Rietzanger zijn zenuwachtige liedje en in de verte zingt een Tuinfluiter. Ik besluip een Sprinkhaanzanger. Hij laat zich niet door mij storen, zodat ik rustig de tijd heb om hem te fotograferen.

We moeten even aan de kant, want een atletische gestalte op een fiets scheurt vriendelijk groetend aan ons voorbij. Het is Gerrit Kiekebos, op weg naar de kijkhut.

Bij de plas voor de molen stellen we onze telescopen op en Frans kruipt achter zijn sigaar: Watersnip, Zomertaling, Lepelaar, Pijlstaart, Krakeend en een late Smient. Het pad naar de kijkhut is met aarde opgehoogd en moeilijk begaanbaar. We stoppen halverwege het pad. Virry spot direct al 24 Geoorde Futen met haar telescoop. Ze zijn aan het broeden. Michel speurt tevergeefs naar de Zwartkopmeeuw voor zijn lijst.

Steltkluut. Foto: Gerrit Kiekebos

‘Steltkluut!’ Een paartje Steltkluut scharrelt ver weg tussen het riet. Te ver weg voor mij om een foto te maken, maar mooi door de kijker te zien. Een Koekoek koekoekt. Zes sierlijke zwarte sterntjes dansen boven het water. Een vrouwtje Watersnip roept uitnodigend en Kemphanen foerageren in een groepje. In de Kropswolderbuitenpolder horen we dan eindelijk het opstartprogramma van een Blauwborst. Oeverzwaluwen en Bosruiters vliegen over ons heen. Alweer een flink aantal Zomertalingen; je struikelt momenteel over deze soort. Voor Michel zijn lifelist gaan we nog even het bos in. Wim weet waar Boompiepers zitten. En ja, drie zelfs. Kassa!

In café-restaurant de Rietzoom, waar alle consumpties 2 euro kosten, hebben we overleg hoe we verdergaan. Wim wil de grote ronde doen om het Zuidlaardermeer heen. Drie vogelaars haken af en gaan terug naar huis. Ik zet door tot het bittere eind, een beetje tegen beter weten in.

Wim, als altijd enthousiast, onvermoeibaar en gedreven, wil ons graag de nieuw aangelegde natuurgebieden aan de west- en zuidkant van het Zuidlaardermeer en het beekdal van de Hunze laten zien. In 1999 is men begonnen met het herstel van het natuurgebied Leinwijk, de proeftuin voor het hele ecosysteem van het Zuidlaardermeergebied, met windmolen en vispassages. Het gebied is weer langzamerhand teruggebracht tot wat het vroeger was: een vloedmoeras.

We zien er Kleine Plevieren, Grauwe Ganzen, Groenpootruiters, Tafeleenden, Visdieven en natuurlijk weer Zomertalingen. Het is een imposant terrein met, behalve riet, nog weinig begroeiing. In 2008 en 2009 zijn er 17 bevers uitgezet In het Hunze- en Zuidlaardermeergebied. Het duurt niet lang of wij zien het bewijs van hun aanwezigheid: een boom waarvan de bast volledig is afgeknaagd.

Het fietsen wordt voor mij toch een beetje afzien, want had ik al verteld dat ik helemaal niet van fietsen houd? We rijden over smalle, hobbelige wandelpaden vol met kuilen. Ik heb alleen maar oog voor die vierkante meter voor mijn voorwiel en vrees voor mijn camera. Dit zal mijn lens niet leuk vinden. Wim jaagt ons over ‘het ‘hoge holtje’, een hoog smal bruggetje waar ik mij maar met moeite naar boven weet te werken. Bij het afdalen krijg ik hulp van Frans. ‘Gaat ’t moeke?’ vraagt hij bezorgd. Daarna komen we weer in de bewoonde wereld.

In Midlaren horen we bij een woonhuis het gezang van een Bonte Vliegenvanger. We zijn eigenlijk wel een beetje verzadigd van het waarnemen van zoveel vogelsoorten. Frans stelt dat hij alleen nog maar wil stoppen voor een Visarend.

In Noordlaren is er weer overleg. Wim is onvermoeibaar en wil nog naar de Kokmeeuwenkolonie bij het Zuidlaardermeer. Michel natuurlijk ook, want die heeft zijn Zwartkopmeeuw nog niet. Ik vind het wel welletjes en fiets met Frans terug naar Groningen. Hij oogt nog opmerkelijk fit, terwijl hij toch ook niet meer de jongste is. Dan zie ik ineens dat hij op een elektrische fiets rijdt. Ooooh!

Bij de begraafplaats Esserveld in Haren stap ik af. Op een bankje eet ik een boterham en geniet van de rust en stilte. Het was een heel mooie excursie. Een prachtig rijk vogelgebied zo dicht bij Groningen. Maar dat vervoermiddel hè! In een boom naast mij klimt een Boomkruiper naar hoger sferen. Als hij boven is aangekomen vliegt hij naar de voet van de volgende boom en smikkelt weer zijn weg omhoog. Wat een mooi en overzichtelijk leven heeft zo’n Boomkruiper. Beetje kruipen, beetje vliegen en hij hoeft nooit op de fiets.

Later lees ik wat we vandaag gemist hebben: die Rode Wouw, de Slechtvalk en de Boomvalk om 17.00 uur. En die twee Zeearenden die om 17.20 uur aangevlogen kwamen vanuit Noord en ruim een kwartier boven de Westerbroekstermadepolder gecirkeld hebben. Maar dan zit ik allang op een terrasje in stad.

Ana

____________________

Lijst van waargenomen soorten op 23 april 2011 samengesteld door Michel Wijnhold

ekster
kauw
zwarte kraai
spreeuw
gaai
roek
merel
zanglijster
beflijster (2)
kramsvogel (2)
huismus
ringmus
houtduif
tortelduif
holenduif
stadsduif
ooievaar (1)
blauwe reiger
grote zilverreiger (1)
lepelaar
witte kwikstaart
gele kwikstaart
wilde eend
krakeend
tafeleend
kuifeend
slobeend
smient
zomertaling
wintertaling
bergeend
knobbelzwaan
nijlgans
grauwe gans
canadese gans
brandgans
kokmeeuw
kleine mantelmeeuw
visdief
zwarte stern
oeverzwaluw
boerenzwaluw
gierzwaluw
huiszwaluw
kleine bonte specht
grote bonte specht
groene specht (2)
pimpelmees
koolmees
staartmees
matkop (1)
kneu
putter
groenling
tjiftjaf
fitis
tuinfluiter (2)
rietgors
geelgors (2)
rietzanger
sprinkhaanzanger
roodborsttapuit
paapje
tapuit
heggenmus
braamsluiper
grasmus
koekoek
blauwborst
roodborst
zwarte roodstaart (2)
boomkruiper (1)
boomklever (1)
bonte vliegenvanger
graspieper
boompieper
zwartkop
veldleeuwerik (1)
grutto
scholekster
oeverloper
witgat
groenpootruiter
zwarte ruiter
kievit
kleine plevier
kemphaan
watersnip
steltkluut
wulp
bosruiter
kemphaan
buizerd
sperwer bruine kiekendief
grauwe kiekendief (?)
wespendief (?)
buizerd
torenvalk
meerkoet
waterhoen
aalscholver
fuut
geoorde fuut
fazant

1 = waargenomen ná officiële einde excursie

2 = waargenomen vóór officiëel begin excursie.

Totaal waargenomen soorten: 101