Ter Borg

door: Nico de Vries (Staatsbosbeheer)

Oppervlakte: 200 hectare. Eigenaar/beheer: Staatsbosbeheer. Ligging: iets ten zuiden van het dorp Sellingen in de gemeente Vlagtwedde.

Ontstaansgeschiedenis en toekomst

Een eeuw geleden was Westerwolde nog allemaal heide en veen maar daar is nu eigenlijk niets meer van over. Het enige stukje heide van enige omvang dat men nog kan vinden, ligt iets ten zuiden van het dorp Sellingen in Westerwolde: Ter Borg.

Het buurtschap Ter Borg is een onderdeel van het natuurgebied en hier kan men het echte oude beekdalhoevelandschap weer terugzien. Na de ontginning van Westerwolde ontstonden overal kleinschalige landschapjes. Westerwolde zag eruit als een lappendeken. Het was overal kleinschalig. Maar Westerwolde ontkwam ook niet aan de desastreuze ruilverkavelingen en veel karakteristieke plekjes verdwenen. Tijdens de verkavelingen zijn gelukkig toch een paar plekjes overgebleven waar je het ‘oude’ landschap van Westerwolde terug kunt vinden en een daarvan is Ter Borg. Het is een oud landschap met opvallende kenmerken zoals de bolle es, houtwallen met oude eiken en drie oude boerderijen. Voor de natuurliefhebber is met name het heideveld van groot belang. Het is gelukkig gespaard gebleven en de laatste jaren wordt het areaal heide door de eigenaar Staatsbosbeheer behoorlijk vergroot. Was het maar 35 hectare, nu is dit al meer dan 70 hectare. Behalve uit de heide bestaat Ter Borg uit twee grote (gegraven) vennen, oude loofbossen en wat naaldhout. Deze naaldhoutbossen zullen in de toekomst worden omgevormd tot loofbos of heide.

Vogels

Boomleeuwerik

Broedvogels

Ter Borg is vanaf de jaren tachtig regelmatig geïnventariseerd op broedvogels en de laatste jaren ligt het aantal soorten op ongeveer 60. Vanaf 1980 hebben in totaal 99 soorten in Ter Borg gebroed. Door omvorming van naaldbos naar een meer natuurlijk heidelandschap met loofbos zijn sommige broedvogelsoorten in de loop der jaren verdwenen of achteruitgegaan maar er kwamen ook nieuwe bij. Havik, Goudhaan, Zwarte Mees, Kuifmees en Matkop verdwenen maar Grauwe Klauwier, Boompieper, Boomleeuwerik, Roodborsttapuit en Geelgors namen hun plaats op de heide weer in. Het wachten is op Nachtzwaluw.

In de oude loofbossen vinden we onder andere Ransuil, Kleine Bonte Specht, Groene Specht, Zwarte Specht (2006 en 2007), Holenduif, Fluiter, Grauwe Vliegenvanger, Gekraagde Roodstaart, Glanskop, Wielewaal, Boomklever, Goudvink en Appelvink. De Draaihals heeft gebroed in 1997 en 2002. Naast Boomkruiper is ook Taigaboomkruiper al een enkele maal vastgesteld als waarschijnlijke broedvogel. In de vennen broeden onder andere Dodaars, Meerkoet, Kuifeend, Waterhoen en Rietgors. De IJsvogel is te vinden in de buurt van de Ruiten Aa, terwijl Graspieper en Gele Kwikstaart te vinden zijn op de graslanden. Doortrekkers en wintergasten In voor- en najaar wordt het gebied bezocht door roofvogels en door lijsterachtigen als Kramsvogels en Koperwieken. In een groot, nat, dichtgegroeid ven met veel pijpenstrootje en veenmos slapen Blauwe Kiekendief en Witgatje. Diep in december kun je deze vogels hier wel aantreffen. De wintermaanden zijn ook geschikt voor overwinterende Kruisbekken en Klapeksters. Deze laatste is de afgelopen jaren altijd aanwezig. Ook kan men in de bossen grote aantallen Kepen en Sijsjes aantreffen. Op de akkers zitten veel Geelgorzen en vinkachtigen. Zwarte Specht is jaarlijks aanwezig in het gebied en ook kan men hier tegenwoordig in de avond en nacht een Bosuil horen.

Toegankelijkheid

Het gebied wordt begraasd door een zevental hooglanderkoeien en circa twintig Drentse heideschapen. Door het gebied loopt een fietspad en er zijn twee gemarkeerde wandelroutes uitgezet. Het gebied is verboden voor honden (ook aan de lijn). De wandelroutes starten bij het informatiecentrum van Staatsbosbeheer (Dennenweg 1 in Sellingen). Men kan door middel van een kaartje de wandelroute volgen. De kaartjes worden gratis verstrekt.

____________________

Tekst ontleend aan: Roos, J.A. de, T. Jager, A.C. van Klinken 2009 Vogelgebieden in Groningen; uitgave van Avifauna Groningen.

Kaartje: Cartografische Dienst provincie Groningen

Foto: Ana Buren

{mosmap width='100$'|height='600'|lat='52.940673'|lon='7.130642'|zoom='13'|zoomType='Large'|mapType='Hybrid'|showMaptype='1'|marker='0'|text='Ter Borg'|overview='1'|align='center'}