3 Tjiftjaffen zaten op een tak
17 november 2003
Op een mooie herfstdag 17 november 2003 in de Lauwersmeer bij de Jachthaven. Drie Tjiftjaffen, waarvan 2 Siberische Tjiftjaffen in een kijkerbeeld op 1 wilgentak. Wat wil je nog meer?
De vogels konden op deze manier onderling prima vergeleken worden, ook binnen de ondersoort. De Siberische Tjiftjaffen (collybyta tristis) zijn inderdaad veel lichter van kleur dan de gewone. Mantel en kruin grijsbruin zonder groen. Keel en borst erg wittig, zonder geel. Wenkbrauwstreep wit. Ik had het idee dat beide Siberische Tjiffen kleiner waren dan de plompere langskomende gewone Tjiftjaffen.
In de Svensson wordt het idee gewekt dat de Siberische groter zijn. Typisch?! Onderling verschilden de Siberische omdat de ene Tjiftjaf groter was dan de andere, bovendien had de ene Sib.Tjiftjaf een vleugelstreep, de andere niet. In de vogelgids (Svensson) staat: snavel altijd zwart. Dat vond ik niet. Een Siberische Tjiftjaf had m.i. een gelige snavelbasis met verder een zwarte punt. Meer geel dan zwart. Het klopt dus niet altijd wat in een gids staat! De kontactroep van de Siberische Tjiffen was totaal anders als die van de gewone Tjiftjaf.
Een bijna Goudvinkachtige scherpe, afgemeten korte roep. De piepkuiken-roep (Jonsson)kon ik er niet goed uithalen? Ook op grote afstand wisten beide Siberische Tjiffen met elkaar te communiceren. Als ze elkaar gevonden hadden begon een achtervolging. Let maar eens op! Ook qua gedrag een behoorlijk verschil met de gewone Tjiftjaf. De gewone Tjiftjaf fourageert veel onrustiger dan de Siberische, meer van de hak op de tak. De Siberische bleek op een systematische, bijna boomkruiperachtige manier de takken en twijgen van onder naar de top af te zoeken naar insecten. Liet zich soms weer naar beneden vallen.
Het is natuurlijk een unieke kans om beide soorten ter plekke uitvoerig te vergelijken. De Siberische Tjiftjaf is nog steeds een ondersoort, maar ik vind hem in kleed en gedrag en geluid erg verschillend. Wat zou DNA-onderzoek uitwijzen??
Mijn idee is dat de vogels nog wel even blijven rondhangen. Ze zijn gemakkelijk te bekijken vanaf het fietspaadje. Gewoon wachten en ze komen vanzelf naar je toe. Erg mak tot op 1 mtr. Wie heeft er nog meer verschillen kunnen ontdekken tussen de Tjiftjaf en zijn ondersoort? Ben benieuwd.
Guido Meeuwissen
Kijk ook in de media galerij van Avifauna Groningen bij de foto's en de geluiden!
Foto: Oane Tol