De Ransuil
door: Fred van Maurik
20 augustus 2009
Sinds enkele jaren zitten er in de omgeving van Beijum en Lewenborg Ransuilen her en der verspreid. Ze zijn zelfs op televisie geweest, dat wil zeggen de Ransuilen welke in Lewenborg zitten, meerdere exemplaren zelfs.
Een tweetal jaren geleden werd mij verteld dat er in Beijum een span Ransuilen zou zitten, zelfs vlak bij mijn huis, dus ik 2 jaar geleden mijn camera mee en maar eens wezen zoeken of ik ze kon vinden. Nou dat scheen helemaal niet zo moeilijk te wezen want ik werd er door bewoners van de wijk op geattendeerd. 'Meneer... meneer heeft u de Ransuilen al gezien?' Veel van de buurtbewoners weten inmiddels dat ik vogelaar ben, want ze zien me vaak genoeg lopen met mijn camera om mijn nek.
Dus ik zeggen van nee nog niet, maar zou ze wel graag willen zien. Nou dat was niet zo moeilijk... 2 dennenbomen midden in een woonwijk daar zaten ze, een tiental kinderen luidruchtig al spelend in een straal van 20 meter rondom de bomen waar ze zaten. Ik dacht bij mezelf "ik had dan toch wel een rustiger plekje opgezocht". Maar inderdaad op een hoogte van ongeveer 8 tot 10 meter zaten ze, meneer en mevrouw Ransuil, duidelijk te zien aan de grote verschillen van de beide vogels. Het vrouwtje wat witter dan het mannetje. Dus ik van een afstandje mijn statief neergezet, camera geïnstalleerd, 500 mm er op en foto's maken.
Er zaten wel wat takken in de weg, het liefst had ik ze vrij in de omgeving, maar ik was al blij dat ik ze op de foto kon zetten. Onderaan de boom lagen diverse uilenballen en heb de kinderen verteld wat dit nu precies zijn. Zoals menigeen wel weet zijn dit grijsachtige hoopjes (want van ballen is eigenlijk geen sprake) waar alle rest materiaal in zit wat niet verteerd in de maag van een vogel, zoals botjes, schedeltjes en dergelijke. Als je ze afspoelt onder de kraan kun je vaak nog wel een skeletje samenstellen, wat ik vroeger nog wel eens gedaan heb.
Elke dag ging ik wel even kijken of de uilen er nog zaten, elke keer kwamen er wel even buurtbewoners kijken en vroegen dan wat bent u aan het doen en wees ik ze de uilen aan. Na een 3 tal weken, want zolang hebben ze op de plek boven de spelende kinderen in de woonwijk gezeten, waren ze plotsklaps verdwenen. Maar na een stukje verder gelopen te zijn, werd ik weer aangesproken en werd er verteld dat ze hun biezen hadden gepakt en waren verhuisd naar een plekje 100 meter verderop (misschien werd het toch te druk?).
Op dit plekje was het wat rustiger, alhoewel het was langs een doorgaand pad en een nogal druk befietst fietspad richtig het boterdiep. In de bomen waren ze amper te zien, daar de takken allemaal wat dichter op elkaar zaten. Op een gegeven ogenblik kon ik mijn geluk niet op, het mannetje zat helemaal vrij langs het fietspad in een boom. Ik heeel voorzichtig van een afstandje foto's maken om de vogel maar niet te doen laten schrikken.... schitterend wat een mooie vogel.
Een aantal dagen later waren ze in een keer verdwenen en heb ze dat jaar ook niet weer gezien, buurtbewoners trouwens ook niet anders had ik het vast vernomen.
Vorig jaar zo rond mei zaten ze er weer... op het zelfde plekje in de woonwijk boven de spelende kinderen, ik kon mijn geluk niet op. Zouden ze er hun vaste stek van maken? Stiekem hoopte ik het wel, maar had als ik hun was een toch wat rustiger plekje opgezocht.
Misschien dat de vogels mijn gedachten konden lezen wat helaas waren de vogels na een paar dagen alweer vertrokken en ik heb ze dat jaar ook niet weer gezien.
Een aantal weken geleden zijn we met vakantie geweest en enkele dagen na onze terugkomst liet ik 's avonds onze honden uit en hoorde in de bosje een vreemd geluid. Het kon niet anders dan dat het vogels moesten zijn en vrij grote ook nog aan het geluid te horen. In eerste instantie kon ik zo niet zien wat het was, doordat het al vrij donker was. Maar afijn, heb er toen op dat ogenblik eigenlijk geen aandacht aangeschonken en ben verder gelopen naar huis. Maar de gedachte liet me niet los.... wat zou dit kunnen wezen?
De volgende dag camera en statief mee... de afstand was nog geen 100 meter van ons huis, dus dat was mooi dichtbij. Ik maar even kijken of ik kon vinden welke vogels het geluid hebben geproduceerd wat ik had gehoord. in eerste instantie zag ik helemaal niets... totdat na even te hebben rondgelopen .. ik ze zag zitten, 2 met nog van donzige veertjes voorziene vogels... ja hoor ik had ze gevonden, ik kon mijn geluk niet op... zouden het dan toch? En ja hoor het waren 2 jonge Ransuilen, duidelijk te herkennen aan het masker en grote ogen. Schitterend en dat weer midden in de woonwijk waar ik al zo'n 18 jaar woon.
Omdat ik dit hier in de buurt nog niet had meegemaakt vond ik dit heel bijzonder en ben daarom elke dag wel even wezen kijken of ze er nog zaten. Soms waren ze overdag wat moeilijk tot helemaal niet te vinden, of ze zaten hoger in de bomen en wat dichter tegen de stam aan dat ik ze niet kon vinden. 's Avonds daarentegen was het heel anders. Als ik mijn achterdeur uitliep kon ik ze meestal al wel horen, meestal hoorde ik ze al piepen met zijn tweetjes. Vaak riepen ze de moeder van mama ik heb honger.
In het begin hoorde ik van buurtbewoners dat ze ze 's avonds erg hard hoorden piepen en dat ze er wakker van werden. Ik dacht toen wat zouden jouw ouders hebben gedaan als je een baby was en om eten schreeuwde?
Op een gegeven ogenblik werd er aan mij gevraagd of het mogelijk zou kunnen zijn dat er 2 verschillende uilensoorten nog geen 20 meter van elkaar af zouden kunnen zitten. Ik dacht bij mezelf nou dat lijkt me enigszins sterk maar zou natuurlijk altijd kunnen. Men dacht dat het 2 jonge Ransuilen en een Bosuil of Velduil waren aan het geluid te horen. Piepend geluid van de jonge Ransuilen en een blaffend geluid van de andere uil. Nu wist ik ook niet precies wat voor geluid een uil maakt, laat staan de verschillende uilensoorten en heb het daarom maar even opgezocht en het blijkt dat de volwassen Ransuilen een soort blaffend geluid maken dat verschillend is van het geluid van de jonge uilen.
De jonge Ransuilen zijn geboren in een oud eksternest. Uilen maken zelf geen nesten maar maken gebruik van oude nesten zoals van Eksters, kraaien en dergelijke. Enkele weken geleden waren ze vaak te vinden nog geen 20 meter van het nest verwijderd en hoorde en zag je ze wel na een uur of 7 's avonds. Ook de moeder kon je vaak zien vliegen, tussen de vleermuizen door want daar barst het er ook van.
Op dit moment zitten ze wat verder van het nest verwijderd, het lijkt er op dat ze steeds wat verder gaan, ze kunnen al behoorlijk vliegen.
De laatste 2 dagen ben ik ze uit het oog verloren, alleen 1 van de ouders zag ik gisteren nog in een dode boom zitten. Ik hoop dat ze weer komen maar we zullen zien. Het was in ieder geval schitterend om dit van zo dichtbij te mogen meemaken.
Vanavond tijdens het uitlaten van onze honden, vlogen de jonge Ransuilen ook wel takkelingen genoemd ineens weer vlak voor me langs en gingen in een dode boom zitten.. ze zullen wel gedacht hebben wat doet die rare snuiter daar. Ik maar een beetje dom kletsen tegen de honden en vertelde kijk, dat zijn nu de uilen waar ik altijd naar ga kijken. Ik zag de uilen gekke bewegingen maken net zo als de aan het meedeinen waren, of zullen ze gedacht hebben "toch die vreemde snuiter maar in de gaten houden"?
De donsveren zijn nu bijna verdwenen en ze piepen ook niet meer, ze zullen al zelf voedsel kunnen vinden, we zullen zien. Ik hoop dat ze nog even in de buurt blijven.
Fred van Maurik