Weblog Ana Buren Koningslaagte 2012

Donderdag 12 april 2012

De Grutto voorbij

Tussen de buien door spoed ik mij naar Noorderhogebrug. Bij de Noordzeebrug zie ik dat de Nijlgans nog op het nest zit. Twee Kleine Mantelmeeuwen staan luid op een paal in het water te schreeuwen. Bij het pad naar het bezoekerscentrum word ik verwelkomd door de eerste Fitissen van dit jaar. De rode kater van de B&B ‘De Woldstee’ snuffelt aan het lammetje op het grasveld. Het lammetje wordt er vrolijk van en maakt enthousiaste uitnodigende sprongetjes.

Een Blauwe Reiger stapt door het water. De Grutto’s zijn hard aan het roepen, zodat ik even de hoop krijg dat er weer een grote groep zit. Maar dat is een illusie. Ik tel slechts 25 stuks, te weinig voor het formatievliegen. Ze rennen achter elkaar aan en af en toe wapperen ze zo hard met hun vleugels dat ze rechtstandig de lucht in gaan. Dat is om indruk op de vrouwtjes te maken, denk ik, maar die tonen niet veel interesse. De meeste Grutto’s zullen zo langzamerhand wel in hun broedgebied zitten. De rooie kater schuurt tegen mijn benen aan en als ik hem vriendelijk toespreek schiet zijn staart omhoog. Miauwend eist hij mijn aandacht op. Als ik hem niet lang genoeg aai zet hij zijn klauwen in mijn benen.

Er zitten nog flink veel Wintertalingen en Tureluurs. Helaas geen enkele Kemphaan of Zomertaling te ontdekken. Zelfs het paartje Scholekster is verdwenen. Witte Kwikstaarten en Graspiepers hippen door het gras. 1 Slobeend, 6 Knobbelzwanen, veel Meerkoeten, Wilde Eenden, Kieviten. Er is vandaag weinig spektakel, zodat ik me concentreer op de snufjes van mijn nieuwe camera, de Canon EOS 600D.

Er stopt een auto naast mij en vader en zoon Brinkhuizen, Dick en Lazar, stappen uit. Lazar begint meteen enthousiast te vertellen over de Casarca die hij even verderop heeft gezien. Bij de Paddepoelsterbrug is een mooi gebiedje met Kemphanen, Zwarte Ruiters, Kluten, Lepelaars, Pijlstaarten en Bruine Kiekendieven. Ik ben daar al eens eerder geweest. Het behoort eveneens tot het gebied van de Koningslaagte. Aan de Tjardaweg is een nieuw plasdrasgebied ontstaan dat echt de moeite waard is.

Lazar krijgt een melding van een Grijze Wouw bij Nijmegen op zijn mobiel, maar hij heeft al een Grijze Wouw, dus hij laat zich niet gek maken. Hij vertelt wat hij in het Grunse allemaal al gezien heeft deze lente. Gister nog een Draaihals in Helpman. Vroeger, voordat het betonnen pad naar het bezoekerscentrum er lag, wemelde het hier trouwens van de Draaihalzen. We worden nostalgisch. Ik herinner mij dat een aantal jaren terug de pompen kapot waren, zodat het hier één grote watervlakte was wat een enorme hoeveelheid vogels aantrok. Een Ezumakeeg zo vlak voor de deur. Dick heeft voornamelijk belangstelling voor mijn elektrische fiets. ‘Kijk, daar, een Bruine Kiekendief, een man!’ roept Lazar. En ja, boven het boerderijtje komt hij aangevlogen.

Ik maak mij op om nog even bij de Paddepoelsterbrug te gaan kijken, want hier gebeurt verder niet veel meer. Maar dan zie ik dat het al laat is geworden en fiets ik toch maar richting huis. Over de Noordzeebrug en dan langs het Molukkenplantsoen. Daar stap ik af omdat ik een groep van 66 gekleurringde postduiven zie die prachtig aan het formatievliegen zijn. Met mijn nieuwe camera leg ik het tafereel vast.

Het zijn geen Grutto’s, maar ze doen het evengoed leuk.

Over een paar dagen ga ik naar Lesbos, achter de Bruinkeelortolaan, de Smyrnagors en de Izabeltapuit aan. Kijken of die er wat van kunnen. Dat is weer een ander verhaal.

Ana

Vrijdag 6 april 2012

Drie ei is een paasei

Figuur 1Voorspelling van het percentage vogels dat in april 2012 het eerste ei heeft gelegd.

De buienradar laat onheilspellend veel regen in de loop van de middag zien, dus ik zet mijn fiets in de powerstand. Het is koud en het waait stevig. Festina, de lente, heeft een nieuwe strategie: retirer pour mieux sauter: een paar stappen terug om een betere aanloop te kunnen nemen. Ik vind het wel best, want die vermaledijde blaadjes die de vogels aan het zicht onttrekken, komen alweer veel te enthousiast tevoorschijn.

Volgens de landelijke voorspelling van de natuurkalender hebben nu vrijwel alle Kieviten hun eerste ei gelegd. Maar hier in het Groningse zie ik ze nog energiek baltsen, hoog in de lucht en met de kontjes uitnodigend omhoog in het weiland. Het scholeksterpaar bij de ingang van het pad zit er nog. Het meest benieuwd ben ik natuurlijk naar de Grutto’s. Met moeite ontdek ik er 27. Dat is niet veel. Niet genoeg voor een vliegshow, daar doen ze het niet voor. Ik vraag me af of ze al naar hun broedterritoria zijn of dat ze een andere stek hebben gevonden. Af en toe vliegt er een klein aantal weg, in begeleiding van bijvoorbeeld een paartje Bergeenden, richting Oost. De Smienten houden het hier nog goed uit. Ik tel er minstens 14.

Uit de lucht vallen twee Lepelaars naar beneden. Heel erg leuk! Vorig jaar heb ik hier ook al een paartje Lepelaars gezien, maar dat bleef slechts 5 minuten rondhangen.

Driftig stappen ze door het water, het lijkt wel of ze uitgehongerd zijn. Onafscheidelijk naast elkaar, maar als ze elkaar in de weg lopen delen ze een ferme tik uit. De Grutto’s, Bergeenden en Wintertalingen blijven op eerbiedige afstand.

In de verte klinkt de schrille roep van een vrouwtjes-Nijlgans, Smienten vliegen fluitend voorbij. Steeds dat hypnotiserende ‘grutto, grutto’ in de lucht. Ze maken zoveel kabaal dat ze nog met velen lijken te zijn. Zilvermeeuwen miauwen hoog in de wolken.

Het is rusteloos in de Koningslaagte. Twee hazen rennen elkaar achterna. De moer gaat de rammelaar boksend te lijf, maar dat hoort zo, heb ik gelezen. Ze spelen hard to get.

Ik zat er al een hele tijd op te wachten. Vorig jaar zaten er om deze tijd al 40 stuks in de Koningslaagte. Op 10 april waren er toen zelfs al meer dan 100. In de Peizermaden zitten ze er dit jaar al enige tijd, maar hier nog steeds niet: de Kemphanen. Ik speur de hele Koningslaagte af naar dat kleine vogeltje met zijn spectaculair pronkerig baltsgedrag. Maar dan vind ik er toch een. Naast een Tureluur scharrelt een Kemphaan. Het is een vrouwtje. Helemaal in haar eentje. Geen enkele andere Kemphaan in de buurt. Ze foerageert, poedelt en vliegt dan op naar een weiland verderop, waar ik haar niet meer terug kan vinden.

Als ik het pad af fiets op weg naar huis kom ik een vogelende Carlo Ensing, de penningmeester/ex-voorzitter/waarnemend voorzitter van het IVN Groningen tegen. Wellicht doet hij ook nog wat secretaristaken, want er zijn twee vacatures: die van voorzitter en die van secretaris. Ik ontmoet dus eigenlijk het hele IVN-bestuur op het pad. Iets voor u als u nog wat tijd voor natuureducatie over heeft?

Er vliegen 4 Knobbelzwanen vlak over ons heen, zodat we de luchtverplaatsing onder hun vleugels voelen en horen. Ze landen vlakbij de Lepelaars die daar niet van gediend zijn. Ze gaan op de wieken en verdwijnen naar het Westen.

Er zijn nog maar een paar Grutto’s. Iedere dag dat ik er kom zijn het er minder. Als u de prachtige vliegbewegingen van de Grutto’s nog wilt zien moet u niet meer op de Koningslaagte zijn, maar op hun slaapplaats bij het Eelderdiepje in de Peizermaden: 940 stuks deze week!

Zondag 1 april 2012

Formatievliegen

De belastingaangifte de deur uit, dat is een kopzorg minder. Óp naar de Koningslaagte, want morgen gaat het de hele dag regenen. Volgens de buienradar regent het momenteel boven mijn huis, maar dat is een geintje zeker, want het is hartstikke droog en ik zie zelfs hier en daar een stipje blauw tussen de grijze wolken. 1 april kikker in je bil. Wél stel ik vast dat het erg koud is, maximaal 8 graden, en dat er een stevige westenwind staat. Eigenlijk helemaal geen weer voor de Koningslaagte, waar je overgeleverd bent aan de elementen. Vorig jaar was het op 1 april 21 graden!

Bij de ingang van het pad naar het bezoekerscentrum ligt een zwart lammetje als een schaduw achter zijn witte soortgenootje. Zes runderen rennen enthousiast naar mij toe. Ze lopen met mij mee aan de andere kant van de sloot. Ze herkennen in mij natuurlijk de dochter van een veearts. Als ze bij een hek niet verder kunnen, kijken ze me weemoedig na.

Een Buizerd vliegt voorbij. De roep van de Tureluur en de Grutto klinkt over de Koningslaagte. Zo op het eerste gezicht kan ik ze niet ontdekken. Een paar Slobeenden, Krakeenden, Kuifeenden, 18 Smienten dralen nog even met hun vertrek naar koude oorden. Het is hier koud genoeg met die harde wind. Een paar Kieviten doen hun baltsvluchten en paren in het weiland. Her en der in het gras zie ik Wintertalingen, sommige poedelen aan de rand van het water. Het moeten er zeker meer dan twintig zijn. Terwijl ik die prachtige beestjes in mijn telescoop bekijk zie ik ineens een ander eendje mijn lens binnenzwemmen: een Zomertaling man, gevolgd door een vrouwtje. Wat een schoonheden! Geboeid volg ik hun gedragingen, tot er ineens een klein bruin gestreept steltlopertje uit het gras tevoorschijn stapt. Een Watersnip! Wintertalingen, Zomertalingen en een Watersnip in één telescoopbeeld; wat is het fijn om vogelaar te zijn! In de verte stijgen de Grutto’s op. Helaas geen mooie patronen, het zijn er maar weinig. In mijn camera tel ik er 39. Dat is dan wel weer mooi dat ze opvliegen, dan zijn ze gemakkelijk te tellen. Ze vliegen samen met wat Kieviten heel hoog in de lucht en na een paar rondjes zijn ze verdwenen. De Kieviten landen na een minuut weer op hun oude stek. Maar waar zijn de Grutto’s heen?

Vandaag wou ik het met u over het vlieggedrag van Grutto’s en Kieviten hebben. Grutto’s doen aan formatievliegen. In strak uitgevoerde choreografieën showen ze hun prachtige patronen in de lucht. Ik ben ervan overtuigd dat ze niet alleen opvliegen bij verstoring, maar dat ze het ook gewoon voor de lol doen. Om de lente te vieren. Kieviten vliegen ook soms met een groepje de lucht in, maar dat ziet er niet uit. Ze fladderen slordig met slappe wieken door elkaar heen en hebben geen enkele discipline. Maar soms vliegt er een enkele Kievit in de formatie van de Grutto’s mee en dan is het ineens een ander verhaal. Dan wendt en keert zo’n Kievit keurig met de Grutto’s mee. Hij strekt zijn vleugels strak uit en draait beheerst om zijn as, net als de Grutto’s. Om het voor u inzichtelijk te maken doe ik er even een plaatje bij van vorige week. Die Kieviten kúnnen het wel, als ze het willen, maar als ze onder elkaar zijn rommelen ze gewoon maar wat aan. Grutto's doen het trouwens alleen als ze met een voldoende groot aantal zijn.

Slechts twee Grutto’s zijn nog te vinden op de vertrouwde stek. Een paar Witte Kwikstaarten scharrelen in het gras. Er zijn gister twee Kleine Plevieren in de Koningslaagte gemeld, maar ik kan ze niet ontdekken. Ik noteer nog even 29 Knobbelzwanen en drie hazen en dan houd ik het voor gezien, want het is werkelijk ijzig koud in die harde wind.

Ik ga in het bezoekerscentrum een kopje koffie drinken om op te warmen. De blaarkoppen staan nog in de stal. Die mogen binnenkort ook de wei in. Ik teken maar even in op de email-verzendlijst van de Koningslaagte, want daar wil ik wel bericht van krijgen als dat gaat gebeuren. Er is niks mooier om te zien dan dieren die de vrijheid krijgen.

Woensdag 28 maart 2012

De muskusrat

Het is vandaag, volgens de voorspellingen, voorlopig de laatste dag met echt mooi lenteweer, dus ik fiets goed gemutst elektrisch naar de Koningslaagte. Zoals altijd eerst maar eens het pad langs om een globaal overzicht te krijgen van wat er zit.

Op het pad rijdt mij een auto tegemoet en ik meen de bestuurder te herkennen, dus ik houd de auto aan. De man draait het raampje naar beneden. Het is echter een mij onbekend iemand. Daar komt snel verandering in. Hij is Henry Hoeks, muskusrattenvanger in dienst van het waterschap Noorderzijlvest. Een muskusrattenvanger! Dat vind ik erg interessant en ik vraag hem of hij tijd heeft om mij wat over de muskusratten van de Koningslaagte te vertellen. Dat wil hij wel.

Vanaf oktober 2011 zijn er in dit gebiedje al 500 muskusratten gevangen. Dat lijkt veel, maar is het niet als je bedenkt dat een muskusrat drie keer per jaar jongen werpt, soms vier keer. Gemiddeld krijgen ze 6 jongen per worp. De eerste jongen krijgen in het najaar zelf ook weer jongen, dus tel uit je winst. Behalve de mens heeft de muskusrat geen natuurlijke vijanden. In het begin van de 20ste eeuw zijn ze door een Tsjechische graaf hier geïmporteerd vanwege hun bont en sindsdien hebben ze zich explosief vermenigvuldigd.

Eén span, een ram en een moer, vergraaft per jaar één kuub grond. Een bouwsel heeft altijd twee uitgangen. Van plantaardig materiaal bouwen ze een zgn ‘winterhut’ lekker in het zonnetje om warm te blijven; zo’n bult waar in de Koningslaagte vorig jaar een Grote Canadese Gans op zat te broeden. Iedere bult bevat twee ‘kommetjes’.

Dit terrein, met veel water en gras en riet, vinden ze erg aantrekkelijk. Het zijn planteneters en ze eten vooral rietwortel. Op zich zouden ze hier in de Koningslaagte niet veel schade aanrichten, maar van hieruit verspreiden ze zich naar gebieden waar dat wél het geval is, dus kan je ze maar beter ook hier wegvangen.Muskusratten worden gevangen met kooien en met klemmen. Bij het gebruik van klemmen wordt er dagelijks gecontroleerd en bij kooien 1 x per week. De ratten in de kooien verdrinken. Na een week zitten er soms wel tien in. Dat is dus economisch gezien veel profijtelijker, hoewel weinig diervriendelijk.

‘Heb je wel eens een muskusrat gezien?’ vraagt Henry. Hij heeft er een paar in de auto liggen. Die wil ik wel bekijken. Hij legt een jong beestje en een volwassen dier naast elkaar op het pad en drapeert de staart respectvol plat op het beton. Een eerbetoon aan een dood dier. Hij laat de pootjes zien en wijst op de roze nageltjes. Hij demonstreert hoe een klem werkt. De klem wordt vlak voor de ingang geplaatst, die altijd onder water ligt. ‘Kijk zo. Ze komen met de kop hier in de klem en dan…’ Met een stokje drukt hij op het mechaniek en pats, de klem klapt dicht. Ik schrik van het geluid en van de werking van het wapen. We praten nog wat over de zin en onzin van het vangen van muskusratten en hoe moeilijk het is om een balans te vinden in het behartigen van de belangen van mens en dier. Het is al met al een uitgebreid gesprek geworden met een ‘toevallige passant’. Vreselijk aardig dat hij daar de tijd voor heeft willen nemen. Ik bedank hem hartelijk en richt mij weer op het gevogelte in de Koningslaagte.

De Grutto’s zijn in aantal flink afgenomen. Af en toe vliegen ze op en ik kan het niet laten om nog maar weer een paar honderd foto’s aan mijn verzameling toe te voegen. Enkele Tureluurs zijn bezig met paren. Kieviten baltsen, maar zijn grotendeels aan het broeden. Twee Buizerds tuimelen miauwend om elkaar heen en zitten elkaar wild achterna.

Het valt mij op dat geen enkele vogel zich hierdoor laat verschrikken, hoewel ze soms dicht over de Grutto’s heen scheren. Een Kievit gaat de lucht in en valt ze dapper aan. Er komt nog een derde Buizerd bij. Een imposant gezicht. Een grote groep Knobbelzwanen landt bij de plas, maar houdt het niet veel later voor gezien.

De stand van vandaag: veel Kieviten, 63 Grutto’s, 2 Grote Canadese Ganzen, in gezelschap van 1 Grauwe Gans. 6 Tureluurs, 20 Knobbelzwanen, 50 Meerkoeten, 4 Houtduiven, 14 Smienten, 2 Bergeenden, 2 Scholeksters, 1 Blauwe Reiger, >18 Wintertalingen, 20 Wilde Eenden, 0 OOG TV-journalisten.

Maandag 26 maart 2012

het verhaal vanuit Het Groninger Landschap mbt OOG TV in de Koningslaagte

Oog TV is afgelopen vrijdagmorgen - op afspraak - met mij bij de Koningslaagte geweest om een item op te nemen. Wij zijn hierbij op het toegangspad gebleven en alleen ik zelf ben op verzoek een stukje het gebied ingelopen.

Blijkt echter dat Arnold en Dick - zonder mijn medeweten en toestemming - later die dag zijn teruggekeerd om nog beelden op te nemen, waarbij zij zich niet passend hebben gedragen. Achteraf bezien ben ik hier wellicht debet aan omdat ik in mijn enthousiasme heb verteld dat dit een fantastisch schouwspel is.

Op moment van de opnames voor het item waar ik bij was gingen de grutto's niet (vanuit hun zelf) op de vleugels. Heb aangeven dat dat niet anders was en ze het zonder 'vliegbeeld' moesten doen. We hebben na de opname afscheid genomen, niet wetende dat ..........

N.a.v. het bericht in het forum en een mailbericht van Ana van Buren heb ik contact opgenomen met OOG om navraag te doen. Kan het helaas niet terugdraaien maar heb hun erop aangesproken. Zij hebben hun excuses aangeboden en mij beloofd dat e.e.a. zeker niet weer zal gebeuren. En dan niet alleen in De Koningslaagte. Koop er natuurlijk niks voor maar ga er van uit dat dit een zaak is van éénmaal en nooit weer.

Heb overigens met OOG TV afgesproken dat de onrechtmatig gefilmde beelden van de vliegende groep grutto's in de Koningslaagte niet in het item opgenomen worden.

Ben blij dat De Koningslaagte en de grutto de brede aandacht krijgen die ze verdienen (o.a. van OOG TV) maar natuurlijk niet op deze manier.

Arjan Hendriks, beheerder rayon Noord

Vrijdag 23 maart 2012

Fotogeniek opvliegen

Het is lente! Maart 2012 zit nu al in top 10 warmste ooit. Een hogedrukgebied boven de Noordzee zorgt ervoor dat sinds gister de lente bij ons is losgebarsten. Het geel van het speenkruid, de narcissen en de forsythia steekt helder af tegen het frisse groen. Ik ben erg benieuwd hoe de Koningslaagte ervoor staat. En hoe de gruttostand is.

Bij het begin van het pad naar het bezoekerscentrum zie ik een eenzame Grauwe Gans. De idylle met de Canadees is ten einde. Even verderop staan twee mannen met professionele filmapparatuur. Ze zijn van TV OOG. De een klapt hard in zijn handen met de bedoeling de vogels zodanig te verschrikken dat ze de lucht ingaan en zo een mooi filmisch beeld opleveren. Tevergeefs.

Ik heb vernomen dat er een Grutto met (kleurringen) rondloopt met een interessante lifelist: mBG/O. Links aan de tibia een metalen ring, een blauwe en een groene kleurring, aan de rechter tibia een oranje kleurring. Rechts heeft hij hoogstwaarschijnlijk nog een vlag gehad die hij verloren heeft. In 2007 en 2008 is hij in Spanje waargenomen, in 2008 later in het jaar in Frankrijk, en in 2009, 2010, 2011 en nu in 2012 in de Koningslaagte. Maar 100% zekerheid over de kleurencombinatie is er nog niet, dus het zou mooi zijn als de metalen ring afgelezen kon worden. Hoe ik ook door mijn telescoop tuur, ik kan hem niet ontdekken.

De Kieviten zijn door het dolle heen. Met veel energie suizen ze door de lucht waarbij je het geraas van hun vleugelslag en hun theatrale geroep hoort. Als ze landen gooien ze hun kont omhoog en op en neer en wapperen ze met hun staartveren. Waarschijnlijk in de veronderstelling dat dit aantrekkelijk is voor een mogelijke partner.

In het gras is een flink aantal actief. Met de borst tegen de grond draaien ze rond om een nestkuiltje in de vegetatie te maken. Kieviten vind ik er doldwaas uitzien. De Schepper moet wel een jolige bui hebben gehad bij het ontwerpen van dit vogeltje. Dat pokdalige koppie met die mallotige pluimen erop. Vooral als je hem van voren bekijkt is het geen gezicht. Tientallen Smienten zijn aan het foerageren om voldoende op te vetten voor de trek naar hun broedgebied. Een paar Tureluurs waden en Blauwe Reigers schrijden door het water. 25 Wintertalingen en 3 Zomertalingen, de laatste pas aangekomen in de Koningslaagte. Een Dodaars, prachtig op kleur, duikt onder water. Hazen rammelen. Het is lente. Maar het allermooist blijven natuurlijk de Grutto’s. 184 heb ik er geteld. Af en toe vliegen ze hun prachtige patronen in de lucht. Ik krijg er geen genoeg van.

Af en toe vliegt er een ander vogeltje mee: een Tureluur, een Kievit, een Spreeuw, een Watersnip.

Het autootje van OOG TV rijdt het pad af. Het stopt vlak bij mij, twee mannen stappen uit en we maken even een praatje. Ze willen een programma over de Koningslaagte maken, natuurlijk met die mooie vluchten van Grutto’s. Maar de Grutto’s hebben er nu net even geen zin in. Een van de twee begint weer hard in zijn handen te klappen om ze op te schrikken.

‘Dat is niet zo netjes.’ zeg ik. ‘Ach, die vogels hebben daar geen last van.’ zegt hij. Ze stappen weer in de auto en stoppen bij de ingang van het pad. Met filmcamera lopen ze het weiland in, richting Grutto’s. Af en toe stoppen ze en dan wordt er weer hard in de handen geklapt. Zonder resultaat. Alleen de Grauwe Gans vliegt met luid protest weg en een haas kiest het hazenpad. De mannen lopen verder. Camera opstellen. Hard klappen. Dan gaan de Smienten de lucht in. De Grutto’s worden onrustig, maar blijven aan de grond. Nog een stukje verder en dan hebben ze het bereikt.

184 Grutto’s stijgen op, en dan de Kieviten, de Tureluurs en alle eendjes.

Maar dat kunt u allemaal aanstaande maandagavond op TV OOG zien.

Zaterdag 17 maart 2012

Grutto, Grutto!

Als ik aangekomen ben zoek ik eerst naar het gemengde ganzenpaartje. Het is er niet meer. Helaas. Geen enkele Canadese gans te bespeuren. Twee Grauwe Ganzen liggen naast elkaar in het gras in gezelschap van een haas.

Er zit een man op een krukje achter een telescoop. Ik vraag hem of hij het ganzenpaartje heeft gezien. ‘Ik kijk niet naar ganzen, ik kom alleen voor de Grutto’s.’ Ik vraag hem of hij ze misschien geteld heeft. Dat zou mij weer werk schelen. ‘Nee. Ik doe niets officieels. Ik geniet alleen van de Grutto’s.’

Ik fiets een eind het pad af om een beeld te krijgen van de stand van zaken. Ik schat dat er zo’n 50 Grutto’s aanwezig zijn. Twee Tureluurs landen naast een groep van 82 Meerkoeten en scharrelen aan de rand van een poeltje. Een Blauwe Reiger is niet erg succesvol met het vangen van visjes. Als hij opvliegt laat hij zijn ontlasting vallen. Wist u dat die meerdere meters lang is? Overal baltsen Kieviten opgewonden in de lucht met hun duizelingwekkende valbeweging richting moeder aarde. Als ze op de grond zijn laten ze pronkend hun achterwerk zien. Tientallen Smienten laten van zich horen.

In de verte zie ik twee Holenduiven langdurig om elkaar heen buitelen. Prachtig gezicht! Ze schijnen er echt lol in te hebben. Totdat er een derde bij komt die alles verpest, dan hebben ze er geen zin meer in. Ze landen op een dak en houden het voor gezien. Vlakbij mij, in een boom, zitten een paar Spreeuwen mij op een dwaalspoor te brengen van 'wat voor vogeltje?' Puttertjes doen tenminste herkenbaar hun ding en Witte Kwikstaarten zitten elkaar opgewekt achterna. Ik tel 34 Smienten, 16 Wintertalingen, een paar Scholeksters en Slobeenden.

Eigenlijk zit ik er een beetje op te wachten dat de Grutto’s hun show opvoeren, want daar ben ik voor gekomen. Eerlijk gezegd zijn de Grutto’s een voorname reden dat ik deze blog schrijf. Zodat ik u kan laten zien hoe mooi ze zijn en dat ze niet vergeten mogen worden als ze uitgestorven zijn. Dat wij niet kunnen zeggen: ‘Wir haben es nicht gewusst.’

Ik krijg er geen genoeg van. Maar vandaag blijven ze onwillig aan de grond genageld. Ik pak mijn spullen in.

En ja, daar gaan ze: 87 Grutto’s en één Kievit de lucht in.

Geinig dat die ene Kievit zich zo perfect aanpast. Niet dat ie denkt: laat ik er eens een eigen draai aan geven, zoals wij in Avifauna Groningen zo graag doen. Ook mooi trouwens dat het nog niet zoveel Grutto's zijn, want die zouden anders niet meer in mijn camera passen.

Ze vieren het leven. Ik krijg er tranen van in de ogen. Mooier dan het mooiste schilderij.

Een dame op de fiets met een kind achterop stopt naast mij. ‘Heb je de Zwarte Zwaan al gezien?’ Nee, ik heb geen Zwarte Zwaan gezien. Ze legt uit waar die zit. Te midden van een groepje Knobbelzwanen, tussen de boerderij waar ik op uitkijk en de volgende boerderij, waar zij woont. Ze vertelt enthousiast over de vogels die ze vorig jaar allemaal op de Koningslaagte heeft gezien. En over de Buizerds die er gebroed hebben en nu alweer met takjes aan het slepen zijn. en over de telescoop in het bezoekerscentrum die precies op haar huis is gericht. ‘Ik kijk gewoon terug!’

Ik stap op de fiets en probeer de Zwarte Zwaan te ontwaren tussen de 23 Knobbelzwanen, op de plek die ze heeft aangewezen. En ja, ik zie een zwart beestje tussen wit. Zich niet bewust van het verschil.

Maandag 12 maart 2012

Gemengde gevoelens

Over de rustieke Wolddijk fiets ik door Noorderhogebrug naar de Koningslaagte om nog even een foto te maken van dat malle ganzenpaar: Grauwe Gans x Canadese Gans. Niet ver van de weg verwijderd lopen ze rustig naast elkaar te foerageren. Wie is de man en wie is de vrouw, of zijn ze van hetzelfde geslacht? Dat kan natuurlijk ook. Mijn gok is dat de grauwe een vrouw is en de Canadees een gent, die lijkt waakser.

Plotseling vallen er luid schreeuwend twee andere Canadezen uit de lucht, direct naast het stel dat zich een hoedje schrikt. Agressief blazend gaan de indringers op het paar af. De man gaat er als een speer vandoor en de vrouw loopt hem met grote stappen achterna. Toch gek dat die Canadees de voorkeur geeft aan een Grauwe Gans boven zijn eigen soortgenoten. Ze stappen naar een veld dat een stuk verder weg ligt en gaan daar naast elkaar in het gras liggen dutten.

De nieuwkomers zijn nog steeds opgewonden. Ze vliegen af en toe een stukje en blijven dan weer luid roepend om zich heen kijken. De meest luidruchtige van de twee heeft een groene halsband en pootring om met als code NUR. Die ga ik zo meteen even melden bij www.geese.org.

De vogelpopulatie is vergeleken met eergister niet erg veranderd. Er zijn wat Wintertalingen bijgekomen. En er loopt nóg een Grauwe Gans rond in zijn of haar eentje.

In de Elzen aan de Wolddijk doen Puttertjes zich tegoed aan de proppen. Een Roodborstje kwinkeleert en een Winterkoninkje komt er met gemak bovenuit.

Op geese.org vind ik de lifelist van NUR. Op 13 juli 2010 in de Wolddeelen bij Haren geringd door Berend Voslamber. Daarna zijn er nog 31 waarnemingen geweest. Aanvankelijk is hij bij Haren blijven rondhangen. In de lente van 2011 duikt hij in de buurt van Leek en Hoogkerk op; de zomer brengt hij in Duitsland, in de buurt van Kiel, door; in de herfst wordt hij weer rond stad aangetroffen. De laatste waarneming was van 28 november 2011, bij het industrieterrein Westpoort. En nu jaagt hij dus in de Koningslaagte ons gemengd paartje de stuipen op het lijf.

Zaterdag 10 maart 2012

Het wordt lente!

De Koningslaagte is een prachtig stukje natuurgebied aan de noordkant van de stad Groningen. Het Groninger Landschap zorgt ervoor dat er in de winter een plas-drasgebied ontstaat waar duizenden water- en weidevogels in het voorjaar hun toevlucht zoeken. In deze periode kom ik er vaak, dus kan ik er net zo goed af en toe een verslagje over schrijven zodat u mee kunt genieten van dit heerlijke natuurgebeuren.

De Koningslaagte

Het is zonnig weer, 11 graden, NW4. Ik had vernomen dat de Grutto’s weer terug zijn in de Koningslaagte. Omdat ik ze nog niet gehoord heb dit jaar heb ik echt zin om er even heen te gaan.

Bij de toegang tot het pad naar het bezoekerscentrum staan twee ganzen: een Canadese Gans en een Grauwe Gans. Ze lijken bij elkaar te horen. De hoge bomen langs het pad zijn gekapt, omdat ze al oud zijn en ook om het open karakter van het landschap te bewaren.

‘Grutto, Grutto!’ Ik zet mijn fiets neer en heb er spijt van dat ik mijn telescoop vergeten ben. Maar die heb ik voorlopig nog helemaal niet nodig, want een zwerm vogels stijgt op: 50 Grutto’s, 20 Kieviten, een aantal Spreeuwen en een enkele Tureluur. Dat blijft een spectaculair gezicht. Het zwenken en de wisselende kleurschakeringen.

Ik fotografeer me suf. Het zijn nu nog niet zulke grote aantallen, maar genoeg om de lente uitbundig in te luiden. Hoe langer het duurt des te meer structuur komt er in de groep. De Spreeuwen zitten in de kopgroep, de Grutto’s verzamelen zich boven in de zwerm, de Kieviten trekken naar elkaar toe. Ze vliegen heel even uit mijn zicht omdat er een boom voor staat en dan ben ik ineens de Grutto’s kwijt. Ze zijn afgebogen naar het westen, naar onbekend gebied. De Kieviten gaan nog even door met zwenken, totdat ook zij er genoeg van hebben en naast een plas landen. Het wordt vreemd stil in de Koningslaagte. Er is geen enkele Grutto meer te bekennen. Ik was net op tijd!

Met mijn verrekijker zoek ik het terrein af: Smienten, Wilde Eenden, Slobeenden, Kuifeenden, Wintertalingen en Knobbelzwanen. Een Blauwe Reiger vliegt op met een rauwe kreet. Drie Witte Kwikstaarten buitelen over mij heen. Een aantal Buizerds hoog in de lucht zijn op zoek naar een territorium. Een haas staart naar de verte. Twee varkens wroeten in de aarde. Af en toe landt er een groepje Grutto’s. Ze keren terug in kleine aantallen.

Smienten boven de Koningslaagte

Het laatste optreden wordt verzorgd door de Smienten. Veertig Smienten stijgen op. Ze razen over de Koningslaagte. Af en toe zetten ze een landing in, maar steeds op het laatste moment scheren ze laag over de grond en kiezen opnieuw het luchtruim.

Wat ik zei: het wordt lente.

Ana

____________________

Links:

• Weblog Jörgen de Bruin Koningslaagte 2011
• Koningslaagte
• Buitenplaats Reitdiep.