Weblog BMP (broedvogelmonitoring) "De Onlanden" 2021

Door: Henk de Lange

In deze weblog laat ik jullie meekijken hoe het gaat als je voor het eerst een BMP plot gaat tellen voor Sovon en Natuurmonumenten (in dit geval), waar deze gegevens belangrijk voor zijn zodat ze deze o.a. kunnen gebruiken bij bescherming van soorten en planning voor de gebiedsinrichting voor de langere termijn.

Stapsgewijs neem ik jullie mee hoe ik het aanpak en waar ik tegenaan loop tijdens de uitvoering van dit project van BMP (Broedvogelmonitoring). Ik hoop er naast het werk wat ik eraan heb ook veel plezier aan te beleven natuurlijk en dat ik van alles mee ga maken. Ik volg Wim van Boekel op die dit gebied de laatste 10 jaar erg goed heeft gemonitord en ik hoop dat ik deze reeks op mijn manier voort kan zetten. Ik zal 10 tot 12 keer het gebied gaan bezoeken en daar dus verslag van doen in deze blog.

De periode waar over het gaat is globaal half maart t/m begin juni, met best leuke soorten waar ik kans op maak, die de afgelopen jaren zijn waargenomen als broedvogel. Sommigen slechts eenmaal in die 10 jaar, maar goed je weet maar nooit. Om er even een paar te noemen: Klein Waterhoen, Kleinst Waterhoen, Grote Karekiet, Zwartkopmeeuw, Baardmannetjes, Geoorde Futen en Blauwborsten. Ik moet wel zeggen dat ik erge zeldzaamheden hier niet meld tijdens het broedseizoen om verstoring te voorkomen, maar dat lijkt me logisch. En als nieuwe soort moet toch ook de Cetti's Zanger eens doordringen in het noorden in de komende jaren.

Dus wie weet wordt u ook enthousiast om zo'n plotje te gaan tellen, er zijn nog wel plotjes te vergeven in De Onlanden, neem hiervoor contact op met coördinator Michel Wijnhold Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken., kijk op de Sovon site of er elders nog een vacant plotje vrij is in uw omgeving.
Heeft u verder nog vragen of opmerkingen over BMP of deze Weblog, dan kunt u die ook naar mij sturen Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Veel leesplezier,

Henk

Onderaan deze pagina staan links die interessant zijn bij dit project van Broedvogelmonitoring en kun je de bijzondere waarnemingen zien die gemeld worden in mijn telgebied via Waarneming.nl

 

 

zaterdag 05 juni 2021

Blog 9: Mijn elfde en twaalfde BMP (zonsondergang/nacht)telling van 21:00 tot 00:30

Het is al weer dik 14 dagen geleden dat ik samen met Roel Rijskamp de avond/nachttelling gedaan heb, daarna ben ik er vanwege drukke andere werkzaamheden niet meer aan toe gekomen.

Wat ik nog steeds moet doen is een inschatting maken van het aantal Kokmeeuwen dat er broedt. Eigenlijk zou ik nog 1 vroege ochtend telling moeten doen, maar aangezien ze voor vrijdagochtend mist voorspellen kies ik er voor om nog één keer een avond/nachttelling te doen.

Deel van de Kokmeeuwenkolonie, met hier en daar kleine pluizige bolletjes van jonge pullen

Vandaag donderdag 3 juni begin ik om 21:00 uur aan mijn eerste ronde om de twee plots heen van Roel en mij, bij elkaar zo’n 5 km lopen. Deze keer neem ik de telescoop mee en loop eerst naar de kijkwand die staat op het plot van Roel. Vanuit daar heb je eigenlijk het beste zich op de Kokmeeuwen die aan mijn kant van het Eeldediep zitten. Af en toe vliegt de hele kolonie op als er ergens door even paniek ontstaat, vaak is dat een Roofvogel, maar zie tot twee keer toe niet waarom alles de lucht in gaat. Het grote voordeel is dan wel dat ik dan makkelijker kan tellen.

Onrustige Kokmeeuwen gaan in paniek de lucht in, zie niet waarom?

Vlak achter het scherm zit een grote kolonie en een stuk verderop langs het Eelderdiep zit er nog eentje, die ik met de telescoop wel goed kan zien. Ik schat de aantallen op 400 paartjes in totaal. Tussen de Kokmeeuwen zitten ook nog enkele Geoorde Futen, waarvan ik er eentje met jongen zie. Zwartkopmeeuwen kan ik er niet tussen ontdekken helaas. Sommige jongen zijn ook al best wel groot van die Kokmeeuwen, er zit nog al verschil in grootte in ieder geval.

Daarna loop ik weer verder naar de rand van mijn telgebied op de dijk en om 21:35 zakt de zon achter de bomen weg. Ik noteer nog wat eenden als Tafeleend, Kuifeend, Krakeend en Wilde Eenden en als Rietvogels, nog een paar blauwborsten en Kleine Karekieten alsmede enkele Rietgorzen, Snorren 1 Rietzanger nog maar en 2 Bosrietzangers die allebei bij het stuwtje zitten. Twee paartjes Fuut en twee paartjes Geoorde Fuut kan ik nog noteren. Nog één Roerdomp hoor ik de hele avond hoempen.

Kokmeeuw met al een groter jong

Tegen 23:00 uur ben ik weer terug op de parkeerplaats achter “De Onlanderij”. Het is nu al echt donker geworden. Ik leg mijn apparatuur als telescoop, Camera en Verrekijker maar in de auto en ga nog een keer dezelfde ronde lopen.
Nu doe ik een soort van nachttelling om te kijken of ik nog iets van Klein of Kleinst Waterhoen kan horen of de Porseleinhoentjes, die ik eerder dit seizoen meerdere malen heb gehoord. Het geluid van de Klein Waterhoen doet wel wat denken aan een gewone Waterhoen, alleen op het eind zet de Kleine een versnelling in en loopt langzaam af in volume. De Kleinst lijkt wat op een Kikker, maar dan droger. Doordat het nu barst van de kikkers maakt het er niet gemakkelijker op om dit eruit te filteren.

Ik noteer van de andere vogels niets meer in de nachtronde, hoor ook niet zoveel meer, nog een enkele Blauwborst of Kleine Karekiet en nog wel een paar Bosrietzangers, die gaan in het donker nog vrolijk verder! Waterrallen hoor ik nog wel op verschillende plekken, vandaag kan ik er 7 noteren.

Ik sta om de 100 meter stil om goed te luisteren aan alle kanten, ook de buurplots, maar helaas geen enkel Porseleinhoen meer te horen, ook niet waar ik er op 20 mei nog vier hoorde in Dieko zijn plot. Het weer lijkt me op zich goed, het is nog wel warm en er staat geen wind. Het enige wat ik wel meerdere keren hoor in de nachttelling is naast de Waterrallen is de jodel van de Wulp, maar dat komt van de richting uit de Kijktoren, dus ver weg.

Struikrietzanger, volgende ochtend

In een van de laatste bosjes langs het pad naast “De Onlanderij” hoor ik nog wel weer een vogel zingen met veel imitaties, ik hou het op een Bosrietzanger, maar het klinkt toch net iets anders. Afijn ik luister een tijdje maar wil eigenlijk wel naar huis ik kom er niet uit. Het is 0:30 en ik loop al 3,5 uur hier rond. Ik loop door naar de auto en luister als laatste nog even aan de rand van de parkeerplaats op het dijkje van de Onlanden of ik misschien toch nog een Porseleinhoen in Roel zijn plot hoor, maar ik hoor niets speciaal meer vanaf hier en stap in de auto en eindig hierbij mijn telling.

Achteraf:

Ik ging rond 2:00 naar bed en bleef even wat langer liggen. Als ik om 10:30 aan de koffie zit zie ik in een van de Whatsapp groepen dat er een Struikrietzanger is gehoord vanmorgen naast de parkeerplaats van “De Onlanderij”. Was het dan toch die afwijkende zang die ik gisternacht hoorde in een boom aan de andere kant van “De Onlanderij”? Ik hou het niet voor onmogelijk, had ik nu maar even een geluidsopname gemaakt met mijn telefoon. Maar goed niet gedaan, zo goed kan ik de zang ook niet, ik heb de soort één keer eerder gehoord en dat was verleden jaar vlak bij de Roodmus die in het Lauwersmeer zat. Ik ben natuurlijk even wezen luisteren vanochtend en goed geluisterd en hoop dat die paar riedeltjes die er uit springen nu heb kunnen linken aan de vogel, ik heb hem ook goed kunnen zien. Ook hoorde ik nog dat iemand bij het kijkscherm van Roel vanmorgen om 11:15 een Porseleinhoen heeft horen roepen, dus ze zitten er toch nog wel en je hoeft er dus niet eens midden in de nacht heen blijkbaar 😊.

zondag 23 mei 2021 Gast-Blog 2: Peter Kruijt Telgebied:Vorrelmat(P17)   Plottheorieën Alles is in een wereldwijd web verweven In 2018 kreeg ik de kans om (vrijwilligers)werk te maken van het tellen van broedvogels. Staatsbosbeheer zocht BMP-tellers voor het Drents Friese Wold. Net als in vele natuurgebieden kampen zij daar met een chronisch gebrek aan tellers. Na enkele dagdelen theorie en een stel zeer waardevolle telochtenden, onder begeleiding van de Sovon-mannen Sjouke en Willem, reed ik met boswachter Widmar naar Hildenberg vlakbij Appelscha. We liepen er rond en trokken later op het beheerskantoor aan de Bosweg lijnen op de kaart. Een paar bospercelen en een groot stuk veld. Dat zou mijn eerste telplot worden. Ik stapte er in met de wetenschap dat ik nog veel te leren had. Hildenberg zou mijn praktijkschool worden. Ik monitorde dat jaar ook dood hout voor Jacob de Bruin van Natuurmonumenten in het Noordlaarderbos. Van hem hoorde ik dat er op de Onlanden ook tellers gezocht werden. Edda ging verkassen naar ‘Het Wold’. Het plot met de mooie naam Vorrelmat was daarmee vacant. Dat is niet het meest spectaculaire deel van de Onlanden, dat was direct duidelijk, maar dat paste mij juist heel goed. Ik had immers nog veel te leren. Naast bos en veld in Friesland werd het moeras hier mijn tweede ‘leerplek’. Vanaf maart 2019 telde ik twee verschillende plots. Elke vogel die ik na een paar keer spotten trefzeker kon noteren was winst. Alle nieuwe kennis riep ook weer nieuwe vragen op. Vragen over het hoe en het waarom van wat ik zag en hoorde. Niets mis mee, want vragen opwerpen en ze vervolgens beantwoorden brengt je verder. Je zou kunnen zeggen dat ik elke keer een nieuwe theorie bedacht. Mijn plot-theorie. Niet zo één met ‘com’ ervoor. Dat soort theorieën laat ik aan de Wappies. Nee, eerder een grote puzzel, waarin elke keer weer nieuwe stukjes op hun plaats vallen. Voor mij persoonlijk erg bevredigend om zo voortgang te boeken. Vogels tellen is voor mij ook een manier om het hoofd leeg te maken. Of misschien ook wel de manier om mijn hoofd te vullen met zaken waar mensenhoofden generaties lang mee werden gevuld, toen wij niets anders kenden dan het bos en het veld en de vogels om ons heen. Kijken en luisteren naar vogels hoorden zo lang bij ons mensen, dat het nog steeds iets wezenlijks in ons innerlijk beweegt. Hoe dat precies werkt, dat weet ik niet. Dat het werkt, daar ben ik van overtuigd. Onderzoek heeft wel aangetoond dat mensen die naar vogels kijken en luisteren gelukkiger en gezonder zijn. Nou dat zal. Ik weet heel simpel dat ik er vrolijk van word. Soms, zo tijdens het tellen, filosofeer ik wel eens over hoe het dan precies in elkaar steekt. Ook daarvoor zijn plottheorieën handig. En zonder nou zweverig te willen gaan worden, die keer dat de zon bloedmooi uit de ochtendmist opkwam, de vrieskou verdreef en de berijpte spinnenwebben tussen de rietstengels deed glinsteren in het vroege morgenlicht. Die keer was mij duidelijk dat alles in een wereldwijd web verweven is. Peter Kruijt

zaterdag 22 mei 2021

Blog 8: Mijn negende en tiende BMP (zonsondergang/nacht)telling van 20:00 tot 01:00

Dit keer wil ik een combinatietelling doen van avondtelling en aansluitend een nachttelling.

Kleine Karekiet

Avondtelling kan van 1,5 uur voor zonsondergang tot 1,5 uur erna en die gaat vandaag rond 21:30 onder, ik begin dus om 20:00 uur met tellen en die eindigt dan rond 23:00 uur. Vanaf 23:00 gaat dat de nachttelling in 1,5 uur na zonsondergang tot 1,5 uur voor zonsopkomst. Ik tel dan tot 0:30 ongeveer.

Ik heb dit keer afgesproken met Roel Rijskamp, de teller van het aangrenzende plot, waartussen in het Eelderdiep stroomt en waarbij de Kokmeeuwenkolonie er o.a. middenin ligt. Roel komt iets later en we spreken dan af elkaar te treffen bij het bruggetje, wat op de scheiding ligt van onze plots. Ik start dus om 20:00 uur vanaf de brug en wil in 1,5 uur graag langs mijn gebied lopen en dan weer terug zijn om 21:30 bij de brug. Net naast de brug hoor ik al duidelijk een Waterral tik geluiden te maken.

Ik loop verder langs het pad en hoor o.a. Kleine Karekiet, Rietgors en Blauwborst. Twee vrouwen spreken me aan of ik ook goed in geluiden ben, ik zeg redelijk. Ze laat me het geluid horen en hoor al meteen dat het de Waterral is, hetzelfde geluid wat bij het bruggetje wegkomt, en dat klopt ook daar hadden ze het opgenomen. Ze laat me ook nog even een foto zien van een vogel die ze niet kent, dat was in dit geval de fraaie Steltkluut die ze gefotografeerd had in de plot van Dieko Alting. De Stelkluten verplaatsen zich veel over een stuk of vier plots, die alleen gescheiden zijn van het zandpad waar we op lopen.

Ik vertel de vrouwen nog van alles over de vogels en het gebied hier dat vinden ze leuk allemaal om te horen. Ze laat me daarna nog even een paar foto’s zien van een Buidelmees en nest, nu slaat mijn hart een keer over, een Buidelmees hier? Nee zegt ze ergens anders, ze legt me uit waar dat is, maar dat hou ik verder voorlopig stil, er zijn in het verleden al meerdere nesten mislukt omdat het er te druk werd. Ik vraag haar dan ook daar niet te veel kenbaarheid aan te geven, totdat het broeden is gelukt. Maar erg bijzonder is het natuurlijk wel.

Later spreek ik ook nog een tijdje met een andere man die er is om wat mooie foto’s te maken. Door al deze gesprekken is er wel wat tijd afgegaan om binnen de 1,5 uur heen en weer te lopen en om op tijd weer bij het bruggetje te komen. Ik kom niet verder dan het stuwtje en noteer in ieder geval 1 Roerdomp nog een paar Waterrallen, Kieviten, 1 Sprinkhaanzanger, 1 Fitis en 1 Koekoek in het midden van het gebied, zou die een Kleine Karekiet op zoeken? Wat wel op valt is dat ik vanavond geen Snor hoor en ook amper Rietzangers, nu veel meer Kleine Karekieten, wel 10 vanavond tegen nog maar 3 Rietzanger, ook Blauwborsten zijn stil, sinds ze aan het broeden zijn. Ik heb er nog 3 vanavond waarvan er eentje ook nog niet eens zong. Als ik vlak bij het stuwtje kom hoor ik Baardmannetjes geluid, dus zoek er goed naar, maar naarmate ik dichter bij kom, hoor ik dat ik gefopt wordt, in de boom die op het eilandje staat voor de stuw zit een Bosrietzanger te zingen, en als er eentje een meester is in imiteren van andere vogels dan is het deze soort wel, Prachtig.

Het is 21:20 en ik zet de pas er flink in om dat hele stuk nog snel terug te lopen, de telefoon gaat halverwege, het is Roel, hij is er al bijna, uiteindelijk kom ik een paar minuten later aan en kunnen we samen gaan lopen.

Rietgors

We lopen eerst rondom zijn gebied heen, vertellen elkaar allemaal leuke anekdotes over vogels, belevenissen en vakanties. Ondertussen luisteren we ook nog of we iets aparts horen. Bij het kijkscherm kijken we even naar de Kokmeeuwen kolonie, die is van deze plek het beste te bekijken, ook wat er op mijn plot zit. Nu is het echter al redelijk donker, dus ga de komende week nog een keer heen om de aantallen goed in te kunnen schatten. Eerder deze avond heb ik twee keer gezien dat de hele kolonie op de wieken ging, waarbij ik een keer twee Bruine Kiekendieven laag zag vliegen boven de nesten, op zoek naar een lekkere hap denk ik. Op zo’n moment zou je een schatting kunnen maken, de eerste indruk was tussen de 2000 en 2500 Meeuwen die de lucht ingingen, maar wil het even iets beter inschatten vandaar de telling komende week. Mijn tweede Roerdomp hoor ik ook vanaf het kijkscherm gezien aan de overkant in de grote rietvelden naast het stuwtje.

Nadat we de grens bereikt hebben van onze plots op de dijk aan de achterkant van de plots, begin ik dan de nachttelling die dan loopt totdat we weer bij het bruggetje zijn. De rietvogeltjes worden al wat stiller, wat je nog wel hoort is een aantal Waterrallen. De soorten waar je op hoopt de Klein en Kleinst Waterhoen en de Porseleinhoen laten zich echter niet horen in mijn plot tijdens de wandeling.

Ik moet nog wel vermelden dat het de hele avond al redelijk hard waait en het sinds het donker is alleen maar harder is gaan waaien. Als we weer op het zandpad aankomen horen we als we de laatste paar honderd meter van het bruggetje naar de Onlanderij lopen waar onze auto’s staan toch nog twee Porseleinhoentjes roepen, maar die komen uit het plot van Dieko Alting aan de andere kant van het pad. Door de wind kunnen we het goed horen. Op de parkeerplaats aangekomen denkt Roel ook nog een Porseleinhoen te horen uit zijn plot, we lopen nog even naar de dijk toe achter de boerderij en luisteren of dat zo is, maar helaas het komt toch bij Dieko weg.

Het is 00:10 We hebben een mooi rondje gelopen en op een paar spetters na niet echt nat geworden. Omdat ik toch het gevoel heb dat de Porseleinhoentjes nu pas beginnen met roepen, besluit ik toch nog een keertje naar achteren te lopen tot aan de T-splitsing waar ik de voorgaande tellingen en paar keer de Porseleinhoentjes had gehoord, ik zou ze graag nog eens horen uit mijn eigen plot. Roel houdt het verstandelijke wijs voor gezien, hij moet morgen vroeg werken. Ik heb morgen mijn eerste privé excursie die ik moet begeleiden, maar dat is pas vanaf 13:00 uur.

Ik loop nog terug en hoor met name aan de voor mij verkeerde kant veel Waterrallen knorren en tikken. De wind waaide hard en precies de andere kant op, dus ik hoorde alles goed van de plots van Jacob Poortstra en Dieko Alting, maar slecht van mijn eigen plot. Totaal hoor minimaal 4 Porseleinhoentjes 1 bij Jacob en zeker drie bij Dieko en geen enkele meer in mijn plot helaas. Om een uur of 1 ben ik weer bij de auto en ga maar naar huis, het was een mooie avond om in het donker te lopen, er mocht alleen wel wat minder wind staan.

In Juni als het wat warmer is en wat minder wind staat, dus zwoele zomeravond, gaan we nog een keertje dit rondje lopen. Het enige wat we dan waarschijnlijk wel een grote aantallen zouden aantreffen zijn de muggen.

maandag 10 mei 2021

Blog 7: Mijn achtste BMP (nacht/zonsopkomst)telling vanaf 4:00

Vanmorgen weer een uurtje eerder mijn nest uit, dit keer om 3 uur, het mag weer voor half 5 de weg op. De temperatuur in de auto geeft 13 graden aan, eindelijk eens beginnen met tellen zonder koude vingers te krijgen, dat mag ook wel eens een keer. Op de dag van vandaag gaan ook de datumgrenzen voor de zeldzame soorten Klein en Kleinst Waterhoen in. In de afgelopen jaren hebben ze er allebei in ieder geval gezeten, dus ik hoop dat ik er eentje hoor. Thuis heb ik nog even een paar keer goed naar de geluiden geluisterd, want in de praktijk heb ik ze niet veel gehoord, en het is al heel wat jaren geleden dat dit het geval was, de eerste keer was in de beginjaren van de ontwikkelingen in de Onlanden in 2012 bij een avifauna excursie: De Onlanden 2012 dus met enige spanning ga ik weer tellen vandaag.

Om 4 uur begin ik met luisteren in het donker, om 5:41 komt de zon op dus ik heb nog even voordat het echt licht wordt. Er staat weinig wind en de temperatuur is eindelijk hoger en het miezert een heel klein beetje, op zich goede omstandigheden zou je zeggen voor de wenssoorten 😊.

Zo vroeg heeft dan ook wel weer zijn voordelen, je hoort weinig lawaai van het autoverkeer, wat je hoort zijn eigenlijk alleen vogels en dan met name de Kokmeeuwen en Grauwe Ganzen voeren hier de boventoon. Daaruit valt op zich wel goed de rest van de zangertjes te filteren, ik kan al snel de nodige Rietzangers, Rietgorzen, Blauwborsten en de eerste Kleine Karekieten noteren. Omdat het zacht regent heb ik mijn camera maar in de rugtas gedaan, en ja hoor op een paar meter afstand komt er heel relaxt een mannetje Bruine Kiekendief langs vliegen op ook maar een paar meter hoogte, mooie 1e fotokans gemist 😊.

Ik hoor ook nog wel een geluid wat ik niet goed thuis kan brengen, het is erg zacht. Ik heb het opgenomen om thuis te beluisteren (thuis:hier ben ik nog niet uit). Als ik de Weringsedijk een stukje oploop hoor ik opnieuw een vreemd geluid, het zal toch niet waar zijn dat ik nu de Klein Waterhoen hoor? Het is 4:33 uur. Het is een kekje dat steeds sneller gaat, iets wat de Klein Waterhoen ook doet, maar ik ben er niet helemaal van overtuigd dus neem het geluid op met mijn recordertje, ook dit ga ik thuis later luisteren, of het klopt, ben erg benieuwd. hieronder een geluid wat er wel op lijkt:

 

Verder hoor ik ook twee verschillende Roerdompen ver genoeg uit elkaar als vermeldenswaardig. En net als de andere keren hoor ik ook verschillende keren Regenwulpen overvliegen, je raakt eraan gewend dart die iedere ochtend vertrekken, die moeten nu toch wel zo’n beetje zijn doorgetrokken zou je zeggen. Ook Waterrallen laten zich af en toe horen met verschillende geluidjes.

Ik probeer nog voor zonsopkomst(5:41) de complete route heen en weer te lopen, iets meer dan 4 km heen en terug. Dat lukt me net, het laatste kwartier voor zonsopkomst is het toch al wel licht geworden en je merkt dat de zang al weer aanzienlijk afneemt. Een Lepelaar scheert in de verte over het riet en zie ik neerstrijken ter hoogte van het Drentsediep, dus achterin mijn plot. Tot 6:30 uur heb ik nog steeds niemand gezien. Vanaf nu komt ook langzaam het werkverkeer opgang en hoor je ook meer auto’s.

Als ik een achterop de auto zit met de achterklep omhoog geniet ik even van mijn broodje en koffie. In de verte achterin de Onlanden hoor ik de eerste Koekoek koekoeken. Ik bekijk mijn kaartje nog even goed en wil vandaag 1 insteek maken een beetje richting het stuwtje. Ik trek mijn Waadpak aan en sjok die kant op. Onderweg naar de stuw hoor en zie ik een hoop herrie en kabaal bij de Kokmeeuwen, dat is ook niet zo verwonderlijk want een Havik vliegt daar wat rond om te kijken welke maaltijd hij vandaag uit gaat kiezen. De Kokmeeuwen laten zich echter niet gewillig naar de slachtbank lijden en vallen de Havik aan alle kanten aan. De camera helaas nog steeds achter in mijn rugzak. 2e fotokans gemist 😊.

Ik loop door tot aan de stuw en dan weer een stukje terug, daar waar de grote open vlakte begint ga ik langs de ene kant naar achteren lopen. Achterin wil ik dan de open vlakte oversteken ter hoogte van het Drentsediep om langs de andere kant terug te lopen. Mijn bedoeling vandaag is om een poging te gaan doen de kokmeeuwenkolonie te tellen.

Voordat ik echter de insteek maak pak ik nu wel mijn camera uit mijn rugzak, ik heb al twee mooie momenten gemist en moet me maar niet drie keer aan dezelfde steen stoten. Ik loop de eerste 10-tallen meters nog een beetje door het riet en de wilgenbosjes heen en zie daarom ook nog niet zo veel. Vanaf het fietspad had ik al wel een paar soorten genoteerd zoals Kievit, Tureluur, Krakeend, Wilde Eend en Meerkoet die op die open vlakte zichtbaar waren.

Na zo’n 150 meter of ongeveer kom ik een beetje uit het riet en loop ik langs de kant met beter uitzicht over de open vlakte, af en toe zoek ik nog een beetje dekking tussen de wilgjes om niet hellemaal op te vallen voor de vogels.

Dan ineens schrik ik een beetje, mijn hart maakt een sprongetje! Zie ik daar zomaar een Steltkluut op een 30 meter afstand, nee! zelfs een paartje. Ik maak snel een paar foto’s en besluit om dan maar niet verder te gaan om ze te verstoren of op te jagen. Als ik me omkeer zie ik 40 meter terug zelfs nog een paartje lopen, zo vier Steltkluten daar had ik al helemaal niet op gerekend, ik dacht dat die alleen maar in Roel Rijskamp zijn plot zaten waar ze al aan het broedden waren geslagen, in ieder geval 1 paartje heb ik gehoord. Nou en dit was nog niet alles, ik maak nog een paar foto’s en dan hoor ik ook nog eens roepende Steltkluten boven mijn hoofd vliegen, 6 dus in totaal, wat een geweldige verrassing! Van drie individuen lukt het me om een paar foto’s te maken.

Voorzichtig loop ik terug, eerst maar het riet weer in om me zo snel mogelijk uit het zicht te lopen. Ze vliegen niet weg en met een minuut of tien sta ik weer op het fietspad. Nog een beetje beduusd van wat ik gezien heb. Ja wat nu, mijn plan van de Kokmeeuwen valt volledig in het water, daar moet ik maar wat op bedenken hoe ik dat ga doen. Vanaf hert fietspad zie ik zelfs nog een Steltkluut 30 meter van de kant, net achter het riet dus voor een foto van zo dichtbij gaat dat niet lukken helaas. De andere Kluten zitten nu verder achterop tegen het Drentsediep aan, met op de achtergrond nog zo’n tien rustende Lepelaars.

Na deze prachtige ervaring houdt ik het maar voor gezien, het is ook al kwart voor negen en in de verte wordt de lucht al aardig donker, er zijn ook buien voorspeld vanaf een uur of tien. Iets voor negen sluit ik de telling af, die ook al weer vijf uur heeft geduurd.

Als ik daarna terug rij richting Peizerwolde zie ik daar de collega tellers Willy Sjaarda en Saskia van der Burg gezellig op een bankje zitten genieten van hun pauzemomentje. Zij waren ook mooi op tijd om 5 uur begonnen en moesten nog een klein stukje doen tot aan de auto. We spreken elkaar nog even kort en ik ga op huis aan, ik moet straks nog mijn 1e covidprik ophalen bij Kardinge, maar wil eerst nog even douchen, want in zo’n waadpak is het toch wel warm.

Thuis aangekomen bekijk ik als eerste de foto’s, niet veel deze keer nog geen 30, normaal heb ik hem op continue opname staan, waarin die dan een paar foto’s achter elkaar schiet. Nu stond die nog op enkelvoudige foto maken. Dit komt omdat ik nog een beetje aan het leren ben de camera volledig handmatig te bedienen.

En ja, nu het spannende moment had ik nu een Klein Waterhoen gehoord of niet. Op de opname voert een Blauwborst de boventoon en daartussendoor hoor ik dus dat andere vreemde geluid. Het geluid lijkt in ieder geval toch niet op dat van de app van Birdsounds Europe. Maar wat is het dan wel? Voor geluiden is er maar een erg goede site en dat is https://www.xeno-canto.org

Hier kom ik erachter dat het toch een van de vele soorten geluiden is van de Waterral is ☹. Jammer maar het is niet anders, maar goed met de Steltkluten kon mijn ochtend en de telling toch al niet meer stuk.

woensdag 28 april 2021

Blog 6: Mijn zevende BMP (nacht/zonsopkomst)telling vanaf 5:00

Maar weer om 4 uur de wekker gezet, en om half 5 ga ik richting De Onlanden. Vandaag is ook een speciale dag omdat de avondklok er om 4:30 weer af gaat, welke op 23 januari was ingegaan. Hoop dat dit iets is wat we maar één keer in het leven mee maken, het doet toch alleen maar aan narigheid denken, plekken waar een avondklok wordt ingesteld zijn vaak onrustige gebieden of landen waar je dat mee associeert op de een of andere manier.

Ik tel nu zo vroeg omdat je dan ook nog een soort van nachttelling(staartje) hebt het eerste uur omdat we die tot nu met de avondklok niet kunnen uitvoeren na zonsondergang. Vanaf vanavond kan het weer gelukkig. De Porseleinhoen hoor je ook meestal alleen roepen als het nog donker is, hoe lichter het wordt hoe stiller ze worden in de ochtend dat merk ik wel.

De supermaan om 5 uur in de ochtend in het donker

Er is nog iets speciaals, er is deze nacht ook weer een supermaan, ik moet zeggen ik ben het vergeten, maar zag er vandaag later thuis foto’s van voorbij komen van gisteravond, prachtig hoor!

Als ik van huis wegrij valt me de volle maan wel op en ik denk dan ook, hier wil ik wel een foto van maken. Ik zoek even een geschikte plek, blijf nog even stiekem op de ringweg stilstaan op het viaduct van Oosterhogebrug omdat er toch nog weinig verkeer is, maar door alle stadsverlichting(lichtvervuiling) komt het niet mooi op de foto.

Op de Ringweg vliegt me ook nog een Kerkuil vlak voor de auto langs, net voorbij afslag Kardinge. Dat is lang geleden dat ik die gezien heb, maar goed die jagen ook meestal in de nacht als wij nog op een oor liggen.

screenshot van de telling linksonder staat de auto de stippellijntjes tussen de stippen is de route

Net als bij de vorige telling rijdt ik naar mijn telgebied via Peizerwolde. Daar aangekomen zit de maan al een tijdje achter de wolken, maar gelukkig komt die nu net weer vrij en is die goed zichtbaar. Ik maak dan ook een paar foto’s van de ochtend Supermaan dit in tegenstelling tot de meeste andere fotografen die hem allemaal gisteravond al hadden vastgelegd.

Het is tijd om te gaan tellen, daar kom ik hier uiteindelijk voor. Er staat nog een redelijk koud windje bij 2 graden om 5 uur in het donker. Ik loop eerst naar het bruggetje over het Eelderdiep en vanaf daar begin ik te inventariseren. Ik tel het eerste stukje terug tot aan de auto alles wat ik hoor en daarna concentreer ik me alleen even op de Porseleinhoenen. Dit omdat ik maar één uurtje heb en je toch al merkt dat het langzaam lichter wordt. Ik moet een beetje doorlopen om ook aan de andere kant zo mogelijk deze soort te kunnen horen. Het is over een lengte van zo’n 2200 meter wat ik moet lopen langs de rand van het gebied. In totaal kan ik 6 keer een roepende Porseleinhoen noteren over de volle lengte, maar het blijft lastig het zouden er ook vier kunnen zijn als ze zich snel verplaatst hebben en omdat sommigen dieper het gebied in zitten. En in het eerste stuk tot de auto hoor ik ook o.a. een paar Rietzangers, Blauwborsten, Rietgorzen, 1 Snor en 1 Waterral.

Snor

Op het stuk wat ik daarna loop en waar ik om de 200 meter even stil sta om te luisteren, zingen overigens toch wel veel zangertjes, maar ja die zijn voor de terugweg om te noteren, anders ga je alles dubbel tellen en haal ik de eindstreep niet voor zonsopkomst. Vlak voor het stuwtje hoor ik een harde alarmroep, ik kan het nog even niet plaatsen omdat ik het maar één keer hoorde, maar het is geen alledaags vogelgeluid. Even daarna zie ik het er vliegt een Kleine Plevier op die in het gras zit langs het weggetje. Als ik aan het eind van de route ben gekomen komt de zon ook op, dus heb ik het net mooi kunnen redden. Ik heb alleen op deze kant geen Porseleinhoen meer gehoord in tegenstelling tot een vorige keer, misschien was het toch al iet te licht. De volgende telling ga ik vanaf deze beginnen. Ook een Roerdomp heb ik nog niet gehoord.

Met de zonsopkomst komt ook de hele volksverhuizing van de Kokmeeuwen op gang, een doorlopende stroom vertrekt van de slaapplaats, hoewel er ook nog wel weer genoeg achterblijven om hun bemachtigde nestplaats te behouden of er een te veroveren voor de komende weken. Tussen al die wegvliegende Kokmeeuwen komen ook meerdere malen groepjes Regenwulpen voorbij met hun herkenbare roep.

 

Het is nog steeds koud even na 6 uur als ik de terugweg inzet. Het eerste wat mij opvalt is dat met de zonsopkomst de zangactiviteit misschien wel met zo’n 80% is afgenomen, op de Rietzangers na, daarvan heb ik er vandaag totaal 25 van kunnen noteren. De Waterrallen hoor ik ook aanzienlijk minder dan de vorige keer, vandaag maar op drie plekken.

Baltsende Wulp

Halverwege de Weringsdijk neem ik even een kleine pauze om te genieten wat ik achter mij zie gebeuren, het is dan 6:45. Boven het stuk van Aart van der Spoel zie ik een Wulp een mooie baltsvlucht uitvoeren, wat in totaal tientallen minuten duurt. Het is een combinatie van de vlucht die een Houtduif ook uitvoert zo een vaartje nemen dan omhoog vliegen en uit laten vieren met een lange boog naar beneden en dit telkens achter elkaar. Wat die er ook nog bij doet als die omhoog komt, is zijn vleugels opklappen naar boven toe iets wat een Velduil ook doet. De baltsroep hoor ik er niet bij, dat kan zijn dat de wind de andere kant op staat of dat het net iets te ver weg is, maar zo mooi heb ik het nog nooit mogen aanschouwen.

Terug bij de auto, neem ik eerst maar eens een kop koffie met een broodje daar heb ik wel zin aan zo rond half 8. Een half uurtje later trek ik mijn waadpak aan, ik ga vandaag de eerste en laatste insteek doorlopen.

De eerste insteek gaat gedeeltelijk over een pad waar pallets en platen op liggen tot aan de windmeter en zonnepaneel van de RUG. De windmeter staat er niet mee net zoals alle ander meet apparatuur, alleen het zonnepaneel is nog over. Hier laten een Snor en een Blauwborst zich nog mooi horen uit hetzelfde bosje. Als ik helemaal achterin ben en tegen het Eelderdiep aanloop zie ik dat het waterpeil al een stuk gezakt is overal. Ik probeer nog een keer om daar over een paar slootjes te komen en dat lukt me deze keer. In één slootje sta ik wel tot over mijn middel in het water, maar hou alles droog 😊. Op deze manier kan ik mooi een andere terugweg lopen om een betere dekking te krijgen. Een paar Watersnippen vliegen op uit de verborgen plas-dras gras stukjes die hier en daar tussen het riet liggen.
Een mannetje Bruine Kiekendief komt heel dicht over vliegen en ik kan daar een paar mooie foto’s van maken. Ik zie op drie momenten in de ochtend de Bruine Kiekendief wel een beetje in hetzelfde gebied rondvliegen dus wie weet? Het zou mooi zijn als ik hem met takjes of zoiets kan betrappen.

De temperatuur begint ook al wat op te lopen, het wordt me nu te warm met alles wat ik aan heb en een neopreen waadpak is ook niet echt luchtdoorlatend. Dus op de dijk doe ik mijn 2e koffiebreak en dan trek ik mijn jas ook uit, ook de handschoenen kunnen in de rugzak. Ik hoor hier slechts eenmalig de hoemp van een Roerdomp, de enige vanochtend.

Bij mijn 2e insteek aangekomen zie ik een in prachtkleed mannetjes Fazant, die daar de verleden telling ook al rond scharrelde. Ik loop hier strak langs de sloot door tot aan het Eelderdiep door het riet heen. Naast de Snor en Blauwborst o.a. loop ik ook tegen een paartje Baardman aan, het mannetje zit twee meter voor mij prachtig een tijdje rustig in een rietstengel, zo’n houding die iedereen wel kent van de mooie foto’s die er van zijn, die wil ik ook maken. En ja hoor op dat moment weigert mijn camera dienst, als ik zit te klooien en het toestel het uiteindelijk weer doet is de Baardman reeds een stukje verder gaan zitten langs de sloot, alleen kun je hem nog zien door al het riet heen en dan word het met de foto niets helaas. Als ik er heel langzaam heen loop vliegen ze allebei op en gaan een stukje verder zitten de andere kant op. Jammer gemiste kans 😊.

De Bruine Kiekendief (man)

Achteraan gekomen stuit ik op een sloot die dwars voor me langs loopt, daar ga ik maar niet eens een poging toe wagen om overheen te komen en besluit om met de sloot mee naar de dijk te lopen. Vlak bij de dijk is het nog spannend daar moet ik toch nog een sloot over waar veel drijvende vegetatie op ligt. De stukken zijn groot genoeg om op te staan en met drie stappen via verschillende drijvende delen lukt het me om droog en wel de sloot over te komen.
Dit brengt me ook zo’n beetje op het einde van de gelopen route van mijn telling van vandaag en sluit hiermee mijn officiële gedeelte af. Het is dan ook al 10 uur geweest, al weer meer dan 5 uur geteld. Totaal 22 soorten met o.a. 4 tot 6 Porseleinhoenen, 3 Waterrallen, 25 Rietzangers, 16 Rietgorzen, 1 Roerdomp, 6 Snorren, 7 Blauwborsten, 3 x man Bruine kiekendief(telkens dezelfde vermoed ik) en 2 Baardmannetjes.

Ik besluit om de dijk verder te lopen richting de Onlanderij, want daar zijn de laatste dagen meldingen gekomen van maar liefst drie paartjes Steltkluut, die wil ik natuurlijk ook wel even zien als er toch ben, al was het er maar één paartje. Als ik het laatste rechte stuk dijk afloop naar De Onlanderij vliegen er nog twee Bokjes vlak voor mijn neus langs. Even verder als ik al voorbij de ingang naar het vlonder pad ben en over een open stuk kan kijken zie ik drie mooi op kleur Zwarte Ruiters. Weer verder gelopen en dan al vlak bij de eerste boerderij die daar staat kan ik 1 paartje Stelkluut ontdekken, ze zitten ver weg het gebied in, te ver voor een fatsoenlijke foto. Ook zie ik nog 1 Bosruiter. Op de zanddijk aangekomen staan daar twee vogelaars met een telescoop en ik vraag hoeveel zij er zien, ze zeggen er vier te zien in totaal. Twee links en twee veel verder naar rechts die ik vanaf de andere kant ook zag. Eén van de Vogelaars ken ik wel dat blijkt Harry Westerhuis te zijn, die had ik ook al lang niet meer gesproken, leuk.

Ondertussen kijk ik nog even goed met de verrekijker en zie daar toch echt vier Stelkluten op links en inderdaad in de verte kun je de andere twee ook nog zien, dus toch drie paartjes! Gisteren melde iemand al dat hij een paring had zien plaatsvinden, dus wie weet kan Roel die dit jaar bijschrijven, want ze zitten in zijn gebied. Vers van de pers, op het moment van dit schrijven zie ik weer een app met link naar waarneming.nl waarin Theo Bakker meld: “3m3v, ook 1 ex in broedhouding nestkuiltje draaiend en Zwarte Kraai wegjagend.” Dat geeft dus hoop! Uit het archief: Steltkluten zoals beschreven door Wim van Boekel in De Onlanden: In 2011 deden 4 paartjes samen 8 broedpogingen, dwz nest en broeden, uiteindelijk maar 3 pullen uit 1 nest waarvan maar 1 vlieg-vlug werd.

Overigens zijn er ook een Zeearend en een Rode Wouw voorbij gekomen volgens vogelkijkers die zich daar hebben opgesteld en eigenlijk alleen maar naar de lucht turen naar doortrekkende roofvogels terwijl mijn blik bij het tellen meer naar beneden gericht is, ik heb ze dus ook beide helaas niet gezien. Ze bleken ook nog vrij hoog te zitten en vallen dan al niet direct op. Als toetje en afmaker zien we nog een leuk groepje van 6 Groenpootruiters staan te rusten iets achter de Steltkluten. En met deze laatste waarneming komt er weer een einde uit deze mooie BMP telling ochtend. Tot de volgende Tel!

dinsdag 20 april 2021

Blog 5: Mijn vijfde en zesde BMP (nacht/zonsopkomst)telling vanaf 5:00

vandaag doe ik eigenlijk twee tellingen in één, een nachttelling en een zonsopkomsttelling. De nachttelling is met de corona wat ingewikkeld, omdat je dan moet tellen als het donker gaat worden tot een uur of twee daarna. Dat lukt dus nu niet omdat je om 22:00 thuis moet zijn. Als alternatief kun je die dus ook ruim voordat de zon opkomt doen, vandaar deze combi.

Telling1: van 5:00 uur tot 6:30

De Blauwborst aan het zandpad, die veel gefotografeerd wordt

Weer een half uurtje eerder je nest uit, nu om 4 uur opstaan. Als ik in de auto stap hoor ik nog steeds Smienten overvliegen, wanneer trekken die eens weg? Het is nu toch echt lente geworden.

Ik rij nu vanaf de andere kant het gebied in. Via de N372 bij Peizerwold sla ik de Woudrustlaan in en kan dan doorrijden tot aan mijn telgebied. In de koplampen zie ik nog twee grote ogen van een Ree die voor de auto langs rent richting de bosjes. Ik rij hierheen omdat ik de eerste 1,5 uur de nachttelling doe en dan geen waadpak aan hoef te doen, dat komt dan later. Ik hoef dan niet helemaal terug te lopen naar de onlanderij waar ik normaal parkeer om dat pak nog aan te hijsen.

Om 5 uur begin ik met de telling. De eerste die ik hoor is de Roerdomp, deze zit toch wat verder het gebied in, maar goed dat geluid draagt ook ver. In het eerste half uurtje hoor ik ook 2 verschillende Porseleinhoentjes, eentje die loopt gewoon met me mee, een paar meter naast me. Je ziet hem niet en dit zeker over een lengte van 100 meter tot aan de t-splitsing, daar gaat die natuurlijk niet overheen. Je moet hier dus goed op letten dat je die niet dubbel telt. Die andere zit iets verderop en gaat steeds dieper het gebied in. De eerste Waterrallen melden zich ook reeds, knorrepotten.

Wat wel lekker is dat ik vandaag gewoon kan beginnen zonder handschoenen, dat werkt een stuk makkelijker omdat ik de meldingen via een App op de telefoon invoer. Met de handschoenen aan moest je er telkens eentje uit doen om de telefoon te bedienen.

Je merkt ook dat er al veel meer vogels terug zijn en ze ook echt allemaal beginnen te zingen, iets wat met die kou van de laatste tijd niet echt te horen was. Om 5:25 had ik ook mijn eerste Sprinkhaanzanger hier, die klinkt een stuk zachter dan de Snor die je ermee zou kunnen verwarren. Ik moet er goed naar luisteren om die er uit te filteren, ook door het lawaai van de hele kokmeeuwen kolonie vederop. Om 5:52 hoempt mijn tweede Roerdomp ongeveer midden op de route.

Ik loop rustig in 1,5 uur naar de andere kant van mijn gebied als eindpunt voor de nachttelling. Onderweg o.a. veel Blauwborst, Rietgors, Rietzanger, Waterral, Snor en 1 Winterkoning. Op het eindpunt zitten een paar Waterrallen vlak naast elkaar, ik kan daar mooie geluidsopnames van maken zo dichtbij. Af en toe zie ik iets schuifelen tussen het riet, maar ze blijven verder in de dekking. Ook hier tik ik de derde Roerdomp aan, duidelijk en van redelijk dichtbij te horen. De drie Roerdompen hebben het goed verdeeld zo! Inmiddels is het licht geworden, maar tegelijk met de opkomst van de zon doemt ook de mist steeds verder op.

6:29 de zon komt langzaam achter de huizen te voorschijn van de nieuwste woningen van de woonwijk "Ter Borch" terwijl de mist toeneemt

Telling1: van 6:35 uur tot 9:55

Om 6:35 start ik telling twee op voor vandaag, de ochtendtelling. Nu het licht is wordt het ook wat makkelijker om ze op de plek te zetten op de kaart van de app waar je ze ziet en hoort. Nog voordat ik bij het stuwtje terug ben vliegen er enkele roepende Regenwulpen op uit het gebied die er overnacht hebben. Ook een groep van Graspiepers zo’n 30 stuks komt uit het riet omhoog en heeft de slaap uit en vliegen weg. In de bocht nog voor de stuw zit heel mooi al een hele tijd een Snor te zingen(zie foto), je ziet dat bekje heen en weer trillen als je met de verrekijker kijkt. Om 6:48 zie ik al een eerste Bruine Kiekendief actief en 10 minuten later zelfs een paartje.

Ik loop terug langs de Weringsedijk richting Drentsedijk, en niet ver voor van de splitsing af zie en hoor ik een Groenpootruiter opvliegen. En het is ondertussen zelfs heel erg mistig geworden boven het gebied. Ik twijfel nog of het wel zin heeft het gebied in te gaan met een waadpak, je ziet zo niet veel meer. Vijftig meter voor de splitsing komen en in een keer twee Haviken zo uit de mist zetten, een paartje, man voorop, het is dan 7:22 uur. Door de mist merk je dat er totaal geen paniek ontstaat onder de eenden en de ganzen die anders bij dit soort vogels echt wel massaal de lucht ingaan.

nog in de ochtendschemer snort de Snor er eindeloos op los!

Ik kom even aan de praat met een andere man die er voor de foto’s komt en dan vliegen nog eens een paar Regenwulpen over. In de Boompjes vlak bij hoor en zie ik de eerste Fitis zingen vlak naast de Snor die er een boompje naast zit.

Om half negen is de mist toch weer opgetrokken en in mijn waadpak ga ik nog een keer insteken om tot aan het Eelderdiep te lopen. Ik loop langs de Rietkragen en kom nog een paar nesten van Grauwe ganzen tegen, niet zoveel nesten hier omdat het meer open gebied is. Er schiet me wel een paar keer weer een Watersnip voor de neus weg. Een groepje van 6 Tafeleenden vliegt ook op van het water. Dit zijn toch vrij robuuste eenden als je ze vergelijkt met de Wintertalingen die je hier ook wel ziet en hoort. Op het eind met de grens het Eelderdiep kan ik nog een paartje Fuut noteren en een paartje Grote Canadese Gans. Een paar Geoorde Fuutjes zwemmen meer op Roel zijn gedeelte.

Teruglopend over de weg zie ik om half 10 nog een paartje Bruine Kiekendieven weer wat stoeien midden in het gebied, dit is wel iets om goed in de gaten te houden, ik zie ze toch steeds in dezelfde omgeving. In de gegevens van de laatste 10 jaar is er 1 keer een broedgeval volgens de regels vast gesteld, dus wie weet? Om 9:55 stop ik ermee, het is weer mooi geweest en inmiddels wordt het ook warm met zo’n waadpak aan dus snel uit dat ding. 😊

Rond deze tijd zie ik ook steeds meer fotografen verschijnen meestal op jacht naar de Blauwborst als ik ze spreek. Ik twijfel of ik nog even zelf ga kijken bij het open het water bij het bruggetje, maar besluit toch maar naar huis te gaan. Het was weer een prachtige ochtend en het weer zat ook mee vandaag, lekkere temperatuur en vrijwel geen wind. Als noemenswaardige soorten heb ik o.a. 3 Roerdompen, 2 Porseleinhoentjes, 9 Snorren, 1 Sprinkhaanzanger, 9 Rietzangers, 2 Haviken en 9 Waterrallen. Later thuis gekomen voer ik even een paar leuke meldingen in op waarneming.nl en zie dat ik twee Steltkluten gemist heb, was ik er toch maar even gaan kijken.

“The curse of the Klapekster”

En dan was er nog iets wat me al een paar dagen achtervolgt en dat gaat om de Klapekster. Zondag(18-04) werd er nog melding gedaan dat er eentje was gezien, dus ik was er vanmorgen toch alert op, maar helaas niet gezien. Ook zondag werd er door iemand anders geantwoord in de Appgroep dat er ook eentje was gezien in Kardinge vlak bij de molen. Omdat ik in de buurt woon was ik op de fiets gesprongen om even te zoeken of ik hem kon vinden. Toen ik ongeveer op de plek was volgens de omschrijving was de Klapekster afwezig. Ik kreeg er echter wel een mooi onverwachte bonus voor terug,. Een Roerdomp vloog een paar meter van mij vandaan zo uit het riet omhoog. Mijn eerste gedachte was een Blauwe Reiger, maar deze was veel bruiner toen het doordrong wat het wel was pakte ik snel mijn camera van mijn schouder en jawel ik was net te laat, klikte nog wel voor de foto maar er stond alleen riet op ☹, zo vaak zie je die nou ook weer niet.

Gisteren, maandag (19-04) ging ik samen met mijn vrouw een wandeling maken rondom het Schildmeer(15km). Op zich was het niet druk daar, af en toe kwam je een ander wandelaar of fietser tegen. En op het eindpunt van het subgebied “Tetjehorn” zag ik wat verder weg een Klapekster zitten. Juist op dat moment kwam er van de andere kant een fietser aan die dichter in de buurt was en net stopte ter hoogte van de Klapekster. Ik maakte snel een foto van veraf, maar helaas, ik dacht dat ik hem in ieder geval als bewijsplaatje wel had, maar dat viel thuis tegen: een lege boom dus weer niet gelukt ☹. Waarom is er nu net op het verkeerde moment iemand op de verkeerde plek, voor mij althans terwijl je dat half uur daarvoor niemand was tegengekomen.

Nu ik terug rij naar huis zie ik in één oogopslag vlak voor afslag met Kardinge weer een Klapekster in een klein boompje zitten langs de ringweg, hij zit wel wat wipperig. Als ik er bij Beijum af ga op de afslag naar huis denk ik zelf het heeft geen zin om terug te rijden, maar op het rotondetje van de afslag sturen mijn handen toch de rotonde driekwart rond waardoor ik daarna plots weer op de ringweg rij de tegenovergestelde richting in, vreemd. Op de plek waar ik hem net zag is die helaas weg, dat dacht ik al. Maar goed wel twee dagen na zondag toch nog de Klapekster gezien van Kardinge, wel een heel eind uit de buurt van waar die zondag werd gezien, maar denk toch dat het wel dezelfde zou kunnen zijn. Zoveel vliegen er nou ook weer niet rond in Groningen. Maar moeten die overigens ook niet eens terug naar hun broedgebieden in Scandinavië of Oost-Europa!? Half april zijn de meesten normaal al weg uit Nederland.

dinsdag 13 april 2021

Blog 4: Mijn vierde BMP ( zonsopkomst)telling vanaf 5:30

De wekker heb ik om half vijf gezet, maar 10 minuten ervoor stap ik al uit bed. Dat heb ik nou altijd als ik extra vroeg mijn bed uit moet ben ik vaak al eerder wakker. Op tijd naar bed helpt ook niet en twee jongens hier in huis (van 15 en 19) maken zo ook hun geluid 😊. Kortom de nachtrust is dan wel kort.

rond 7 uur zijn Lepelaars in afwachting op de zon

Klokslag 5:30 start ik de avimap op mijn telefoon op als ik op het bruggetje over het Eelderdiep sta. Vandaag wil ik de twee eerste insteken doen tot achteraan het Eelderdiep. Maar tot zonsopkomst loop in langs de hele rand van het gebied luisteren naar Porseleinhoentjes als die er zitten. De eerste hoor ik al meteen als ik het zandpad op loop naast de Onlanderij en dan aan de andere kant van het pad achter een paar picknickbankjes die daar staan in het gebied van Dieko Alting. Aan het eind van het pad net voordat ik rechtsaf de Weringsdijk oploop hoor ik ook een Porseleinhoen in mijn eigen plot, vergezeld van geluiden die de Waterrallen produceren. Ook een eerste Blauwborst aarzelt nog of het al tijd is om te gaan zingen. Aan de andere kant van het pad hoor ik ook 1 of 2 Porseleinhoenen, eentje zit zo dichtbij dat je die haast wel zou moeten zien als het niet donker was, op de opname hoor ik er dus zelfs twee door elkaar heen roepen, iets wat ik hier in het wild niet goed hoorde. Ik moet echter wel doorlopen om in mijn eigen gebied te tellen en te luisteren, maar anders was ik hier blijven staan totdat het licht wordt. Honderden meters verderop hoor ik die ene Porseleinhoen nog steeds roepen.

Ik loop over de Weringsdijk richting stuwtje en hoor hier en daar nog een Waterral, de zangertjes noteer ik nog niet, doe ik straks wel als ik terug loop nadat de zon is opgekomen, om niet te veel dubbeltellingen te krijgen, bovendien kun je ze dan ook zien. Als ik de grens van mijn plot bereik over de dijk met het gebied van Roel Rijskamp bij het Eelderdiep wordt het ook al licht. Ik loop terug en begin ook de zangertjes te noteren als Blauwborst en Snor. Een Lepelaar staat er nog rustig bij te komen van de overnachting. Verderop staan nog eens drie Lepelaars op het water bij opkomende zon.

Net voor de stuw hoor ik trouwens de mooie roep van een vluchtje Regenwulpen 3 stuks die vanaf de slikranden omhoog komen en wegvliegen, net te weinig om er een boek over te schrijven 😉 , vijf minuten later nog eens 3 roepende Regenwulpen wegvliegend van de overnachtingsplek. Ook hier hoor ik het kenmerkende roep van een Fazant man en als ik uit het gebied komen en even later vliegt er een man en vrouw op. Ook hier in bij de bocht in de dijk hoor ik een Porseleinhoen roepen, de 2e van vandaag.

Rond 6:50 komt de zon tevoorschijn waar op dit open water ook een paar Lepelaars staan

Er staat nog wel een fris windje en het valt me op dat het eigenlijk pas begint te vriezen bij zonsopkomst, dan zie ik overal rijp ontstaan op de planten en de brug. Bij de ingang van de eerste insteek pauzeer ik even op de afzettingsbalk welke de ingang over het pad blokkeert naar het windmolentje toe. Onder het genot van een kop koffie komt in het boompje even fraai op een paar meter afstand een blauwborst mij moed inzingen, prachtig! Aan de andere kant van de weg hoor en zie ik op Aart van der Spoel zijn plot jodellende Wulpen. 

jonge Grauwe Gansjes net uit het nest

Na de koffie loop ik naar achteren tot aan het Eelderdiep. Een Watersnip vliegt op en Grauwe Ganzen doen hetzelfde. Vlak voordat ik bij het windmolentje ben vliegt er een hoop vogels in de lucht, opgeschrikt door een Sperwer die ik voorbij zie schieten. Ik hoor ook een licht gepiep wat mij doet denken aan Scholeksters, maar ik speur de lucht af en zie ze niet. Maar het geluid blijft en even later zie ik het, het komt niet uit de lucht maar blijkt te komen van vijf jonge Grauwe Gansjes die er aan komen zwemmen, wat leuk die eerste dotjes. Ik maak snel een foto en besluit maar snel door te lopen zodat de ouders er weer heen kunnen.

Achteraan gekomen probeer ik een andere weg terug te nemen, maar dat blijkt wel lastig, de sloten kom je bijna niet over. Uiteindelijk lukt het me om op driekwart van de heenweg toch over een sloot te komen. Ik wil eigenlijk nog een sloot over maar die horde kan ik niet nemen. Mijn stok is 1,5 meter en die steek ik op het diepste punt zo onder water en dan druk je ook nog door in de modder, ik durf het niet aan om die stap te doen, vrees dan toch dat ik het dan niet droog hou in mijn waadpak.

Kikkervisjes in ontwikkeling

Onderweg kom ik weer veel nesten tegen van Grauwe Ganzen, die zitten allemaal midden in het riet zo’n beetje, de meesten zie je niet als je er niet doorloopt. Ik besluit wel om dit doorlopen van het riet bij één keer te houden, op de een of andere manier wil ik dit niet verstoren. Zangertjes zie je toch haast niet middenin die rietvelden, die zitten vooral veel langs de kanten waar je gewoon kunt lopen. Als enige uitzondering zijn daarop de Baardmannetjes die zie je juist vooral midden in de rietvelden. Vandaag kom ik twee keer 1 paartje tegen, die zijn op zich niet schuw en als je rustig blijft staan komen ze vlak langs je heen.

Bij de tweede insteek wederom veel Grauwe Gans Nesten, in totaal tel ik tussen de 50 en 60 nesten waarbij ik langs loop. Ook kom ik twee keer een nest tegen van Grote Canadese Ganzen. Ook een paar Tureluurs waarvan er eentje behoorlijk vel is en soort van alarmerend gedrag vertoont. Ook een paar Kieviten zie ik boven open stukjes baltsgedrag vertonen door te stuntvliegen af en toe. Op het opener water onder de Kokmeeuwen kolonie zie ik een paartje Geoorde Futen zwemmen.
In de plasjes zie je ook hier en daar kikkerdril. Je ziet dat de zwarte rondjes langzaam van vorm veranderen. Welke soort dit is weet ik niet, maar het zou heel goed de Heikikker kunnen zijn.

Rond een uur twaalf ben ik klaar met de telling, de aantallen nemen per telling toe. Deze keer zat ik op 23 soorten en 149 waarnemingen, waarvan een waarneming ook soms uit meerdere exemplaren kan bestaan. Paartje of groepje van een soort. Als laatste kan ik nog een Mannetje van de Bruine Kiekendief noteren die voor enige ophef zorgt onder de eentjes. Wat ik eigenlijk vandaag gemist heb is de hoempende Roerdomp, hopelijk volgende keer weer!

Als ik terugloop over het zandpad richting de Onlanderij zie ik in de slik in het gebied(P8) van Jacob Poortstra een drietal Groenpootruiters lopen en een lepelaar foerageren. Ik ga even rustig op een paaltje zitten en hoop dat ze iets dichter bijkomen voor een betere foto, maar helaas alles gaat ergens door even de lucht in en dan ben ik ze kwijt. En met een paar Boerenzwaluwen om mij heen sluit ik deze mooie ochtend maar af, het was me weer een genoegen.

donderdag 08 april 2021 Gast-Blog 1: Michel Wijnhold Telgebied:Langmameer(P1) Vanochtend loop ik een rondje in een voor mij onbekende plot: het Langmameer.   Wegens drukte moest de vorige teller zich dit jaar beperken tot 1 in plaats van 2 plotjes, en daarmee komt deze plot vrij. Gelukkig is er via Stichting Natuurbelang De Onlanden een nieuwe vrijwilliger gevonden. Daarmee blijft het Eelder-en Peizermaden gedeelte van De Onlanden volledig gedekt qua tellingen en dat is natuurlijk een goede zaak. Uitzicht op gedeelte plot P1: Langmameer Om 6 uur zit ik te wachten in de auto op de Hamersweg, als blijkt dat dit voor niets is: in mijn hoofd zou ik vandaag de teller inwijden, maar dit blijkt maandag pas. Wachten is dus niet nodig meer en van de nood maak ik maar een deugd door de plot alvast te verkennen en gelijk een deel te tellen. Prooiresten Wulp Op de veldkaart ziet het er intimiderend uit: je ziet alleen slootjes en percelen die er niet meer zijn. Een groot deel van deze plot is tegenwoordig namelijk open water waar het Eelderdiep doorheen gaat. Gelukkig valt het mee, de slootjes zijn of goed herkenbaar, of al helemaal dichtgegroeid, dus dit biedt veel mogelijkheden om een handige route uit te zetten zonder veel dubbel te hoeven lopen en later blijkt dat er ook een recentere kaart is die wel de stukken open water laat zien, een stuk handiger voor de oriëntatie. Ik loop eerst langs het diep naar het zuiden, op papier ruigte, maar de vele vissers hebben een goed bewandelbaar pad uitgesleten. Al gauw hoor ik een Sprinkhaanzanger, en aan de overkant van het diep een Blauwborst, Snor en Winterkoning. Ik loop langs de rand van het meer naar het oosten, ga in het midden van de plot weer naar het noorden. Daar blijkt dat er niet 1 Sprinkhaanzanger zingt, maar 2, iets dat pas goed opvalt als je tussendoor loopt. Vanaf de oostelijke dijk loop ik naar het zuiden en maak een paar insteekjes richting het meer. Het is even kijken welke insteek het handigst is, op een gegeven moment heb ik de perfecte: vanuit de punt kun je het grootste deel van het meer overzien. Op het meer drijft een groepje van 8 Futen. Als ik weer terug loop richting dijk kom ik de gepredeerde resten tegen van een Wulp. Op de dijk is er ook genoeg te beleven: graspiepers doen hun parachutezang en in totaal zingen er 6 Kneutjes (al zitten ze niet allemaal in de plot). Als ik bij de plek kom waar het Eelderdiep onder de Groningerweg doorkomt ga ik terug naar de auto. Het andere gedeelte van de plot komt maandag wel, als ik wél met de nieuwe teller het gebied in ga. Michel Wijnhold

zondag 03 april 2021

Blog 3: Mijn derde BMP ( zonsopkomst)telling vanaf 5:45

Foto: Blauwborst uit oostpolder 30-03-2021

Gisteravond heb ik maar besloten om het tellen maar een paar dagen naar voren te halen omdat de weersvoorspellingen voor de komende dagen ronduit slecht zijn, begint al 2e paasdag waarin ze hagel, natte sneeuw en onweer voorspellen met max. temperaturen van rond de 4 graden en de dagen erna is het al niet veel beter, pas volgend weekend word het weer beter. Dat betekend ook voor de vogels die al op eieren zitten dat ze even een paar zware dagen voor de boeg hebben, hoop maar dat het niet te veel nesten gaat kosten. Sommigen zouden het wel opnieuw proberen denk ik.

Afijn ik heb de wekker om half vijf gezet, ik moet nog wel even kijken hoe ik dat in de ochtend doe met de zonsopkomst tellingen waarvan dit de eerste is, die 1,5 tot 1 uur voor daadwerkelijk opkomst begint. Komt ook nog bij dat ik aan de andere kant van de stad woon in beijum, dus dat is ook al 20 minuten rijden. Dan moet ik me nog in het waadpak hijsen en naar het startpunt lopen. Al met al ben ik dan al 40 tot 45 minuten onderweg voordat ik de eerste vogel kan tellen vanaf mijn huis gezien.

Om 5:45 kom ik aan bij het bruggetje over het Eelderdiep vanaf de Onlanderij gelopen. Het is echt nog pikke donker en is wel even wennen daar zo rond te lopen met alleen geluiden om je heen. Wat je vooral hoort zijn de vele Kokmeeuwen die daar later het seizoen een kolonie hebben maar die in de nacht vooral aangevuld wordt met Slaapgasten.
Dat gekrijs van die meeuwen maakt het er niet makkelijker op om je op alle andere geluiden te kunnen concentreren, maar als ik wat doorloop valt het gelukkig ietsje weg. Naast de Kokmeeuwen hoor je vooral Grauwe Gans, Meerkoet en af en toe een Tureluur en wel veel Wintertalingen waarvan de hoge fluittoontjes van de baltsende mannetjes duidelijk hoorbaar zijn:
Mijn 1e Blauwborst hoor ik aarzelend aan de nieuwe dag beginnen en ik hoor een hoempende Roerdomp iets verderop in het riet, nog voor dat ik op de splitsing Zanddijk/Weringsdijk ben. De bedoeling is om eerst helemaal langs de randen van mijn gebied te lopen om o.a. zangertjes te noteren voordat de zon opkomt.

Porseleinhoen man

Op de splitsing blijf ik nog even staan en hoor daar 2 verschillende Porseleinhoenen, maar helaas voor mij aan de andere kant van de weg in het gebied van Jacob Poortstra.
Ik loop verder de Weringsdijk, het is inmiddels 6:15 en dan hoor ik 400 meter vanaf de splitsing weer Porseleinhoenen dit keer kom ik op mogelijk 6 waarnemingen over een breedte van zo’n 50 tot 150 meter en in verschillende dieptes het gebied in. Dit is toch wel echt geweldig hoor als je ze zo mooi kunt horen.

Verder lopend noteer ik nog meer Blauwborsten wat Rietgorzen en nog een Roerdomp. Vlak voordat ik bij het bij het stuwtje ben ontmoet ik een andere Teller Tseard Mulder, die zijn deel gaat tellen aan de andere kant van het fietspad. Leuk om op deze manier ook even kennis te maken met tellers van andere gebieden, op deze manier kun je elkaar ook nog even extra informatie geven, en ik geef hem nog even een paartje Zomertaling door die ik een paar sloten terug in zijn gebied heb zien zwemmen.

Zo’n tachtig meter na het stuwtje ga ik naar rechts de zanddijk op ik hoor hier de eerste Snor. Ook hoor ik nog een spannend geluid met wat explosieve uithalen erin, ik denk even aan de Cetti’s Zanger, maar dat zal toch niet. Ik word snel uit de droom geholpen, het is toch echt de Blauwborst die ook dat soort van gelijke geluiden in zijn repertoire heeft 😊. Even verderop op de grens met het gebied van mijn buurman zweeft een mannetje Bruine Kiekendief.

Bijna aan de grens van mijn gebied wat door het Eelderdiep wordt aangegeven komt daar Roel Rijskamp aangelopen, de teller van het aansluitende gebied. Leuk hem ook even te spreken, de laatste keer dat ik hem gesproken heb was ook hier in de Onlanden en dat was in 2012 bij de eerste en volgens mij ook enige adhoc excursie van Avifauna voor de verschillende zeldzame rallen Lees hier: De Onlanden 2012 
We praten elkaar wat bij en ik krijg wat tips van Roel en hij verteld wat anekdotes van zijn al jarenlange reeks van tellingen hier.

Een paar Grote Zilverreigers cirkelen een tijdje boven mijn hoofd, die kunnen nog niet besluiten welke kant ze op willen vliegen of dat ze hier toch ergens willen gaan landen? Inmiddels is de uittocht van de Kokmeeuwen ook al een tijdje aan de gang honderden of misschien wel meer dan duizend exemplaren vliegen weg uit het gebied, dat scheelt een hoop met dat geluid, waardoor je de andere vogels nu ook beter kunt horen.
Het is inmiddels al licht geworden en we kunnen de vogels nu ook goed zien. Er ligt nog een dode Grauwe Gans een tiental meter verderop, hij ziet er nog redelijk vers uit en is nog niet zo lang dood volgens mij, zou het nog vogelgriep zijn of slachtoffer van de een vos wellicht?

Nu het licht is ga ik het gebied zelf in en neem ik van deze kant de eerste insteek, waar ik verleden keer niet meer aan toe ben gekomen. Thuis had ik gisteravond nog even een nieuwe kaart gemaakt op basis van oude kaartjes die ik van Wim had gekregen en een afdruk van Googlemaps. Totaal komt het neer op 4 insteken waarin ik heen en weer langs een andere route loop. Dat scheelt onnodig heen en weer lopen en ook minder verstoring.

kaartje met de vier insteken voor de telling

Het gaat goed, op het juiste moment steek ik een sloot over waar het kan, onderweg veel nesten van Grauwe Ganzen weer, een kwart van deze nesten worden ook niet meer bebroed, soms liggen de eieren ernaast of zijn ze koud en nat of kapotte eieren of alleen nog schalen. Zullen het oude nesten zijn of gepredeerd wellicht? Een paar keer zie ik ook Watersnippen wegschieten. Hier ook nog weer een Roerdomp en een paartje Baardman komt langs me heen op 2 meter afstand, kon geen goede foto maken helaas door al dat riet wat dan in de weg zit. Snor laat zich ook weer horen evenals een paar Blauwborsten.

Terug bij het stuwtje zwemt daar een mannetje Zomertaling. Als ik dan eindelijk aan mijn koffie kan beginnen als ik op het bankje zit bij de stuw zie en hoor ik aan beide kanten van het water een Rietzanger. Aan de verkeerde kant van de brug zingt ook nog een Fitis, maar ja die telt niet mee voor mij.

Na de pauze steek ik voor de 2e keer in en loop ik langs de sloot naar achteren en weer terug aan de andere kant van het perceel langs de andere sloot terug. Watersnip, Grauwe Gans, Kievit, Blauwborst, Rietgors en Baardman en de enige Waterral van vandaag. Als ik op het fietspad sta vliegt er een groepje van 12 Kemhanen over me heen.
Verder loop ik terug naar de Onlanderij via de Zanddijk en noteer ik nog 1 Geoorde Fuut naast de eerder genoemde algemene soorten. Als laatste soort van vandaag kan ik nog een Fuut bijschrijven. Om 11:10 kom ik weer bij het bruggetje waar ik in het donker begonnen was.

Al met al was het een mooie telling vindt ik zelf 115 waarnemingen van 16 soorten, waarvan 6 x Porseleinhoen, 17 Blauwborsten, 4 Snorren en 2 Rietzangers als leuke soorten of aantallen.
De telling duurde bijna 5,5 uur en ik heb wel door dat je dit gebied niet even in zijn geheel in één ochtend tel, mij lukt dat in ieder geval niet. Ik doe het ook op mijn gemak. Ik splits het maar zo op dat ik iedere keer twee van de vier insteken doe en daarbij ook van te voren langs het gebied loop voor de zangertjes en rallen.

zondag 28 maart 2021

Blog 2: Mijn tweede BMP( Broedvogelmonitoring) telling

Vanmorgen mijn 2e telronde gedaan. Het gaat nog maar om 5 soorten, Grauwe Gans, Soepgans, Nijlgans, Fazant en Wulp die binnen de datumgrenzen vallen om mee te tellen.

De wekker gaat om 7 uur af, deze ronde hoeft nog niet voor zonsopkomst plaats te vinden, en met de klok vooruit gezet te hebben was er al een uurtje af gegaan vannacht. De eerste uren zou het droog blijven, maar er staat al wel wat wind. Als ik de auto parkeer achter de beheersboerderij van natuurmonumenten staat daar nog geen auto, alleen is er iemand die de koeien hooi aan het geven is op zijn tractor. Ik trek mijn waadpak aan en groet de boer van het hooi.

Lopend naar het bruggetje zie en hoor ik al een mannetje Roodborsttapuit even zingen in een struik op het gebied dat Roel Rijskamp telt. Vlak bij het bruggetje op Roel zijn gebied zie ik 8 Geoorde Fuutjes allemaal dicht bij elkaar zwemmen, leuk groepje.

Ik loop naar het beginpunt waar ik het eerst insteek, dat is het palletpad wat loopt over de gasleiding heen naar het molentje met apparatuur van de RUG. Al snel schiet er eerst een Watersnip en een stukje verder een Bokje weg uit het natte land. Lopend tot aan het eind wil ik nog een stukje om een rietkraag heen lopen, iets wat we de vorige keer ook deden toen Wim er bij was.

Nog geen twee stappen die kant op gaat het al mis en stap ik toch in een sloot, tot over mijn middel zak ik weg, handschoenen doorweekt en de verrekijker gelijk even afgespoeld, maar weer rechtsomkeert gegaan. Zo zie je maar hoe verraderlijk zo’n gebied is, oogwaarschijnlijk zie je de sloot haast niet, daarom is die stok ook zo belangrijk als peilstok. Ook lisdodden duiden soms op een sloot dat had Wim me nog meegegeven.
Met koude handen teruglopend cirkelt er nog een mooie Ooievaar vlak over mijn hoofd. En er vliegen nog een paar Watersnippen op en als ik bijna bij het verharde pad ben vliegt er nog een Havik in rechte lijn vlak langs me heen de nodige eendjes opschrikkend.

Op dit soort stukjes die tussen de rietkragen in zitten schoten Bokjes en/of Watersnippen weg.

De tweede insteek moet ik even goed zoeken waar ik er ook al weer in moet, maar denk dat ik het gevonden heb. Hier loop je hele stukken door het dichte riet, en hier vind je veel nesten van Grauwe Ganzen. Bij elkaar tientallen nesten gevonden vandaag. En in de open stukjes weer af ten toe een Watersnip of Bokje. Jammer dat je die Bokjes pas ziet als ze wegvliegen, het zijn zulke mooie kleine snippen om te zien. Maar ze zijn moeilijk te zien in de begroeiing, zo goed zijn ze gecamoufleerd, en vertrouwen daar ook volledig op. Pas als je dichtbij bent schieten ze weg. Een Watersnip gaat er in de regel eerder vandoor zodra die je ziet. Door het dichte riet raak je ook regelmatig het spoor kwijt. Af en toe kijk ik even op mijn telefoon om te zien of ik wel de juiste kant op ga en stel zo nodig mijn route bij. Als je maar tussen de sloten blijft lopen die je op de kaart kunt zien gaat het wel goed. En bij open stukken kun je net even iets verder kijken en zie je wel weer gebouwen, bomen of elektriciteitsmasten waar je je op kunt richten.

Op de terugweg hoor ik dan ook het zwiepje van de Porseleinhoen. Om er zeker van te zijn wil ik het altijd nog een tweede keer horen, maar dat gebeurd helaas niet, echter de bevestiging komt later. Als ik aan de koffie zit op de dijk en even op whatsapp kijk zie ik dan een andere teller er vanmorgen 2 uur eerder zelfs drie heeft gehoord een paar honderd meter verderop ook in mijn plot. Dus dan mag ik er vanuit gaan dat ik het goed heb gehoord, dat is toch mooi. Ik hoor en zie ook nog twee Baardmannetjes met hun kenmerkende bellende geluid voorbij rinkelen.

Na de koffiebreak doe ik de derde insteek. Ook hier veel nesten met eieren, een gans blijft gewoon zitten op het nest en ik ga stilletjes met een boog om de gans heen. Bij een paar bosjes zie en hoor ik een eerste Blauwborst tijdens het tellen. Ook Rietgorzen zie je gedurende de hele telling.

Bij de vierde insteek zie ik verderop een Bruine Kiekendief vliegen, later zie ik die niet meer terug. Hier ook nog wat Grauwe Ganzen en verder niets bijzonders. Aan de andere kant van het pad waar Aart van der Spoel zijn gebied heeft vliegen twee jodelende Wulpen rond.

Het is inmiddels 11:30 en de wind begint aan te trekken tot windkracht 5/6 en begint het ook wat te spetteren. Bij het stuwtje aangekomen gaat het serieus regenen en waaien. De laatste insteek laat ik maar voor wat het is, vanaf de kant is er redelijk overzicht, maar ga de volgende telling maar aan deze kant beginnen. Zie nog een paartje Grote Canadese Gans in afzondering en hier ook nog 1 Geoorde Fuut.

Het waterpeil staat nu op -37, is dus ongeveer 10 cm gedaald in 10 dagen, zie foto.

Terug lopend naar de auto zie ik een groepje van zo’n tien Witte Kwikstaarten in het grasland buiten de telgebieden. Heb nog even goed gekeken maar kon er geen Rouwkwikstaart tussen ontdekken waarop nu ook wel kans is tijdens de trektijd.
De regen striemt op mijn gezicht het laatste stukje. Bij de boerderij aangekomen staat alleen mijn auto er rond 13:00 uur. Normaal kan het hier erg druk zijn rond deze tijd met wandelaars en bezoekers, die blijven toch liever thuis met dit soort weer.

De volgende telling wil ik rond 7 april gaan doen, dan zijn er ook tien soorten bijgekomen die meetellen, tot dan!

donderdag 18 maart 2021

Blog 1: Mijn aller eerste BMP( Broedvogelmonitoring) telling

Op 18 maart 2021 heb ik met Wim afgesproken, en in mijn nieuwe waadpak gestoken en met een lange stok van 1,5 meter zijn we op pad gegaan. Vanaf de Onlanderij lopen we naar het bruggetje toe waar mijn plot begint aan onze rechterhand en links van het Eelderdiep, wat er dwars doorheen loopt. Bij de Onlanderij vliegt een Houtsnip weg. Bij het Bruggetje zien we iets verder op het water al de eerste twee Geoorde Futen zwemmen, die later vaak in en om de Kokmeeuwkolonie gaan broeden, om zo optimaal van de bescherming van de Kokmeeuwen gebruikt te kunnen maken, die kunnen nogal eens fel zijn tegen indringers die het op de eieren of jongen hebben gemunt.

We lopen door naar de T-splitsing met de Weringsedijk en gaan daar rechtsaf het fietspad op, wat langs de volle lengte van mijn telgebied loopt. Van daaruit maken we telkens een paar insteken het gebied in. Zo’n 80 meter van de T-splitsing is er dit jaar een soort van pad gelegd van pallets en houten platen die een paar honderd meter het gebied in gaan naar een windmolentje met allerlei andere apparatuur die van alles meten voor o.a. de CO2 opslag voor onderzoekers van de Universiteit, vertelde boswachter Jacob de Bruin mij.
Al snel zie ik een paar Waterrallen zich uit de voeten maken. Hier zitten ook al de eerste Grauwe ganzen en Soepganzen in paartjes die hier en daar goed alarmeren. Ook een paar paartjes Wilde Eend kunnen we bijtekenen omdat deze twee soorten al binnen de datumgrenzen vallen. Volgens Wim zitten hier normaal veel meer Wilde Eenden dan die paar die we nu aantreffen. We zullen zien hoe dit verderop in het seizoen gaat. Ook vinden we uitwerpselen van Vossen, die kunnen zo makkelijk zonder natte pootjes bijna tot aan het open water en Eelderdiep lopen om de eendjes te verrassen. We lopen uiteindelijk weer terug over de pallets omdat het water nog te hoog staat om een stukje langs het Eelderdiep te lopen en vandaaruit terug naar het fietspad zodat je meteen twee insteken kunt afhandelen zonder hetzelfde pad heen en weer te lopen. Gaat nu dus even niet.

We steken vanaf het fietspad dan nog eens drie keer het gebied in en vinden daarbij een aantal nesten van Grauwe Ganzen met eieren. 1 Gans is broedvast en gaat zelfs niet eens van zijn nest af en doet net of die onzichtbaar is. Al deze nesten kunnen we dus al noteren. Er schiet nog een Bruine Kiekendief omhoog uit het riet, maar in al die jaren heeft Wim er ooit eentje gehad te broeden, dus we gaan er niet vanuit dat dit een mogelijk broedgeval wordt, maar wel even in de gaten houden natuurlijk. We hoorden nog een paar Baardmannetjes en we zien zeer regelmatig Rietgorzen om ons heen vliegen. Een Fazant kunnen we ook nog bijschrijven en ik zie wat verder weg nog een Havik voorbij komen achterna gezeten door heldhaftige Kieviten. Dat was het voor deze telling betreft. Het was nog geen volledige telling, maar dat komt de volgende keer goed.

We hebben zo’n 3 uur door het water gelopen en in vind het harstikke leuk om te doen. Ik merk wel dat je aan het eind van de rit de vermoeidheid voelt in de benen en je ze niet zo hoog meer optrekt uit het water. Mij was al gezegd dat dit een van de moeilijkste gebieden was in de Onlanden om te tellen, dus dat geloof ik best. Je krijgt er in ieder geval een goede conditie van! En ja een lange stok is zeker geen overbodige luxe om je door de rietkragen en het water te moeten verplaatsen, dat was me al van meerdere kanten duidelijk gemaakt. En ze hebben gelijk, zonder stok lig je zo onderuit in het water. Het water staat  op -25 cm NAP, veel te hoog nog volgens Wim, die zou doorgaans gaan tellen als het niet hoger staat dan -35 cm NAP zodat je ook langs het Eelderdiep kan lopen en er meer stukken wat droger vallen om te nestelen.

Wim wil ik hierbij dan nog hartelijk danken om deze eerste keer met mij mee te lopen en mij te wijzen op slootjes e.d. waar je niet zo maar over kunt lopen. Ik hoop dat ik ze de volgende keer ook nog weet te liggen 😊 zodat ik er niet in stap, we zullen zien. Ook voor alle andere belangrijke info over de soorten en het gebied ben ik hem zeer dankbaar, en ik kijk dan ook uit naar de volgende telling die ik alleen moet gaan doen, wel spannend hoor! Tot de volgernde blog!

__________________________________________________________________

Wat ging eraan vooraf?

Wat veel vogelaars onder ons al jaren doen, broedvogels tellen als project van Sovon vogelonderzoek, ga ik nu voor het eerst doen.
In het verleden had ik daar voor mijn gevoel altijd te weinig tijd voor. Mijn insteek is dat als je het gaat doen, moet je het ook goed en serieus oppakken, dat kwam er dus nooit van in al die jaren. Altijd wel excuses: opvoeden kinderen, werk ,kanoën, voorjaarsvakanties en overal tegelijk willen zijn in het voorjaar.

Maar nu zijn veel dingen anders dan een jaar geleden. Ik heb mijn vaste baan als ICT-er sinds begin 2020 beëindigd, en heb dat moment aangepakt om iets heel anders te gaan doen voor de rest van mijn werkzame leven en wellicht nog een tijdje daarna. Ik koos er voor om me te laten omscholen tot reisleider voor natuur, kano en wandelreizen of combinaties daarvan, liefst met kleinere groepen, dat lijkt me namelijk geweldig leuk om te doen. Echter zoals bij velen kwam er ook bij mij een kink in de kabel door die vervelende Corona. De opleiding heb ik nog steeds niet afgerond (nu maart 2021) en het reizen naar het buitenland ligt ook al een jaar op zijn gat. Hopelijk kan ik het met een paar maanden weer oppakken, ik ga er in ieder geval maar van uit!
Door die vertraging had ik in het najaar ook weer meer tijd om Trektellingen uit te voeren op de Kardingebult zie: Weblog Trektellen Kardingebult najaar 2020  en daar sloot Michel Wijnholt zich een paar keer bij aan en vroeg mij toen of ik in het voorjaar een plot zou willen tellen in de Onlanden vanaf 2021, daar kon ik dus nog even over nadenken.

De voorbereidingen:

Eind Januari dacht ik zelf al Michel eens even te gaan benaderen voor een eventuele plot, en ja precies twee dagen daarna plofte er een mailtje in mijn Inbox van hem, dat kon geen toeval zijn.
Ik heb meteen toegezegd dat ik wel een plot wil tellen en ik kon daarna kiezen uit meerdere gebiedjes verdeeld over de Onlanden uit de twee deelgebieden Leekstermeer (SBB) of Peizermaden (Natuurmonumenten).
Nu waren daar twee voorkeurgebieden die ze het liefst geteld willen hebben P4(NM) en L4(SBB). Beide plots werden geteld door Wim van Boekel die het al meer dan 10 jaar deed, maar na seizoen 2020 naar Friesland is verhuisd omdat zijn vrouw daar een goede baan vond.

Met Michel heb ik begin februari de beide gebiedjes bezocht en ze bekeken. Mijn voorkeur is toen gevallen op gebied P4, dit leek me meer open dan het andere, waar ik het gevoel had meer in het riet te lopen, hier (L4) zaten wel top aantallen Snorren en in 2020 nog een Grote Karekiet en ik had het idee dat je hier wel meer kans zou maken om nog eens een Otter te mogen ontmoeten, op die kruisingen van slootjes middenin die rietvelden zag je wel looppaadjes en spraints (uitwerpselen) van de Otters. Maar goed ik koos dus toch voor het andere plot.

Hieronder het plot wat ik ga tellen tussen de blauwe lijnen, het deelgebiedje heet "Peizerweering". Aan de rechterkant is de grens het Eelderdiep, waar ik dus niet echt kan lopen.

 

Ze waren wel blij overigens dat ik dit plot koos omdat dan het hele gebied van de Peizermaden geteld zou blijven worden. Een eerste afspraak gemaakt met boswachter Jacob de Bruin, die ik wel kende via mailcontact uit het verleden, maar nog nooit persoonlijk had ontmoet. Met hem ook een ronde gelopen om het gebied en hij heeft me veel verteld over de ontwikkelingen van het gebied van de laatste jaren en over zaken die nu spelen of in de toekomst, erg interessant en goed om te weten.

begin februari net voor het winterse staartje stroomde het water al hard het gebied uit en was het peil ook hoog -28 cm NAP.

Doordat ik in het verleden wel met andere soorten tellingen heb meegedaan zoals weidevogeltellingen, of tellingen voor de broedvogelatlas, had ik nog wel een geldige inlogcode bij de Sovon. Michel heeft het plot aan mij gekoppeld en zo kan ik dus ook zien wat Wim er de afgelopen 10 jaar heeft geteld allemaal aan broedvogels. Zeer waardevol, dan kun je ook een beetje inschatten wat je in ieder geval kunt verwachten en wie weet nog eens een nieuwe soort kunt melden. Cetti’s Zanger als voorbeeld, die zou in de komende jaren best eens ergens in de Onlanden kunnen gaan broeden, In de Biesbosch wemelt het er al van, dus wie weet?

De handleiding heb ik nog een goed doorgenomen en alle soorten in een Excel bestandje gezet met de datumgrenzen aangegeven waarbinnen de telling telt, leek me wel handig. Een planning gemaakt voor alle tellingen tussen de 10 a 12 bezoeken, inclusief nachttellingen voor de rallen later in het broedseizoen.
Ik had ook al contact met Wim en hij bood me aan de eerste keer mee te gaan op een soort van verkenning/telling, nou dat aanbod kon ik natuurlijk niet afslaan. Hij kent het gebied als geen ander en weet nog precies hoe het eruit zag voordat de ontwikkelingen tot natuurontwikkeling begonnen nadat er noodzaak was voor waterberging rondom de stad Groningen, waarbij het in het najaar van 1998 behoorlijk met de neus op de feiten was gedrukt.

Er was nog geen Whatsapp groep van de tellers, die heb ik met permissie in het leven geroepen, zo weet je straks ook iets meer van wat de andere tellers beleven en meemaken. Veel tellers ken ik overigens al van Avifauna Groningen van al die jaren dat ik daar Beheerder van was. 

Boswachter Jacob de Bruin zorg ervoor dat ik een waadpak kan krijgen en dat ik als vrijwilliger wordt ingeschreven bij Natuurmonumenten en zo een vergunning krijg om het gebied te mogen betreden tijdens het broedseizoen.

Links:

• Stichting Natuurbelang "De Onlanden"
• Sovon Vogelonderzoek Nederland
• Vogelbescherming Nederland
• Sovon BMP Broedvogelmonitoring
• Natuurmonumenten "De Onlanden"
• Staatbosbeheer "Kop van Drenthe"