Weblog Derick Hiemstra Visdieven 2009

foto's: Ana Buren

Zondag 20 september 2009

week 17-20: Einde seizoen.

Het einde van dit Jaar van de Visdief is inmiddels aangebroken. In Delfzijl worden geen visdieven meer gesignaleerd en ook in Lauwersoog loopt het snel terug. Dit jaar is er buiten het broedgebied geen enkele kleurring gesignaleerd. Daar had ik hele andere verwachtingen over maar helaas. Daarentegen is het afleesseizoen rondom het broedgebied in Delfzijl wel ERG succesvol geworden. Er zijn meer dan 900 meldingen gedaan door Ko, Henk, Peter en mijzelf natuurlijk.

Hierdoor is een prachtig beeld ontstaan van de ontwikkelingen van het broedseizoen 2009.

Maar goed, dat staat telkens wel vermeld in de weekblog. Centraal stond: laat aankomen, verstoring, opnieuw proberen, wateroverlast en toch veel uitvliegende jongen.

Het is tijd voor een korte opsomming van de resultaten. In Delfzijl zijn geringd: 51 broedvogels en153 jongen. In de stad zijn bij LIJNCO en ALFA-College: 72 jongen geringd.

Daarnaast zijn er noordse sterns gevangen en zo veel mogelijk gekleurringd: 29 jongen en ook 29 oude vogels. Hiervan zijn weinig jongen groot geworden.

Van de groep kleurringen uit 2007 is inmiddels 83% terug gezien. De groep ‘nieuwe’ ringen uit 2008 is na 1 jaar voor 62% terug gezien.

Opvallend was het uitblijven van ook maar een enkele kleurringwaarneming op Lauwersoog. Mijn vader is daar veelvuldig geweest en ook andere waarnemers hebben er naar gekeken, maar tevergeefs. Wel zijn daar 3 metalen ringen van mijn project afgelezen: 2 jongen van dit jaar uit de stad, en 1 jong van 2007 die even alvast terug is bij zijn geboortegronden.

Het lukte deze keer weer om een zwarte stern af te lezen. Op 4 sept werden de laatste kleurringen afgelezen en ook was een zwarte stern uit Zweden lang genoeg aan de grond om zijn code te laten zien. Het was een jong van dit jaar. Er zaten nog meer sterns uit het buitenland aan de dijk: 3 uit Duitsland, 1 uit Spanje en 1 uit Noorwegen.

Het was een topseizoen en ik vond het leuk om ook regelmatig de ervaringen even van mij af te schrijven voor deze rubriek. Wellicht volgend jaar weer?

Derick

Maandag 24 augustus 2009

week 13-16: Ze staan er alleen voor, maar waar zijn ze??

Na een vakantieperiode eindelijk weer eens een update over de visdieven. Ondertussen is het hele havengebied van Delfzijl in rep en roer door DelfSail en zijn de meeste sterns allang vertrokken.

Ondanks vele speurtochten wordt er buiten de Dollard niets vernomen van een gekleurringde stern. Mijn vader is deze weken heel actief geweest op Lauwersoog wat enkel 2 pullen opleverde van de daken uit Vinkhuizen. Zelf ben ik in België geweest wat alleen maar plaatselijke vogels opleverde. Henk v Huffelen heeft bij Le Portel (Fr) gelet op sterns maar geen enkele kleurring en ook in Portugal zit een aflezer maar ook dat leverde geen kleurring op. Waarschijnlijk is die laatste locatie op dit moment ook te ver, maar toch blijft de vraag waar zitten al onze visdieven? Ik kom zelf net van de Kreupel (het sterneiland van Nederland) en ook daar is nog geen vogel van ons gevangen.

Ik heb het vermoeden dat ze heel gestaag en geleidelijk weggetrokken zijn en dat het grote deel nog in Nederland zit. De grootste kans is dat ze in het IJsselmeergebied zitten. Maar ja, wie leest ze daar af? Ik heb zelf aan de lijve ondervonden hoe lastig het is.

Wat is er dan nog te melden?

Op de bezoekjes van 11 en 18 augustus aan Delfzijl worden er nog telkens 16 kleurringen gemeld, wat in totaal 30 verschillende kleurringen betekent. Toch zie je aan de aantallen dat ze wel opgeschoven zijn. Een leuke ‘bijvangst’ qua aflezingen is een zwarte stern die in aug 2007 geringd is op de Kreupel. Op deze plek worden al jaren enkele 100-den sterns gevangen die nauwkeurig gescoord worden op rui. Een prachtig gezicht om grote groepen zwarte sterns tegen de schemer te zien invallen op een zeer plat eiland. We hadden dit weekend een zwarte stern uit Zweden en 1 uit Litouwen. Ook meerdere onbekende visdieven maar helaas niet 1 van mij.

Op Lauwersoog wordt een visdief afgelezen van Hiddensee en soms wat vogels uit mijn kolonies maar dan van voor de kleurringperiode. Ook enkele bekende Helgolandringen verblijven er al een tijdje. Andere jaren werden er telkens wel kleurringen afgelezen maar tot nu toe van de ruim 340 kleurringen geen enkel spoor.

Voor een heel klein deel ligt dat ook aan kleurringverlies van de vogels van 2007. W-AE is nu gezien zonder kleurring. Dit was tot dusver de enige vogel die voorbij Lauwersoog is gemeld. Hij werd in zijn 1e jaar gevangen op de Kreupel en 2 weken later afgelezen aan de Friesche IJsselmeerkust. Vorig jaar keurig met eieren in de kolonie gezien maar nu dus pas na het seizoen in kaart gebracht door zijn metalen ring. Komende winter maar eens contact opnemen met de leverancier van de kleurringen want de ringen kunnen dus wel wat duurzamer, ook qua leesbaarheid.

Ik heb nog hoop dat er tenminste tot half september kans is op terugmeldingen, dus we blijven zoeken. En levert het geen eigen visdieven op dan vast wel wat anders.

Maandag 24 augustus 2009

week 12: Nog even en ze staan er alleen voor.

De meeste kleurringen van jonge vogels die ik eerder beschreef, blijven wel in de buurt. Maar toch, de ouders komen nu al minder vaak langs. Veel van de nestjongen zijn nu uitgevlogen en rusten of poetsen maar wat aan de dijk. Eerlijk gezegd kwam ik deze week ook niet met laag water, dus wat ze op die momenten doen, heb ik niet in kaart gebracht.

Bij het laatste ringbezoek op 21 juli worden toch nog eens 6 grote visdieven geringd met een verse kleurring. In totaal zijn er nu zo’n 150 jongen geringd dit jaar. Ondanks dat ik een RAS-project doe, wat staat voor Recapturing Adults for Survival, loont het ook de moeite om de jongen alvast te ringen. Dat worden immers je toekomstige broedvogels, althans dat is wat bekend is uit deze regio.

Deze week heb ik daar meerdere voorbeelden van gezien. En nu dan mijn 1e zelfgeringde jongen als adulte terug gezien. W-JS was een vogel die in juli 2007 gepakt is op het terrein van Wagenborg. Na 2 jaar niets van deze vogel gehoord te hebben, zit ie opeens tussen de actieve broedvogels van dit seizoen.

Vandaag zie ik opeens een ring die ik ook in ‘ eigen beheer’ heb, en bij thuiskomst blijkt dat een jong van W-AS te zijn. Een succesvol stel in 2007 die op de hoek in de gravel 2 jongen hebben groot gekregen. Dit jaar is dat plekje geen succes.

Met de juiste weersomstandigheden lukt het mij vanmiddag andermaal een hele hoop ringen af te lezen aan de dijk. 75 dit keer, de leukste zijn de metalen aflezingen. Een 2e Spanjaard afgelezen, met die typische klote ringetjes die eigenlijk veel te klein zijn, hij past niet eens dicht. Dan een onbekende duitse ring. En verder wat onbekende of oude ringen. Een noordse stern van Griend die na 2003 (pull geringd) niet eerder gezien is. Ook geen wonder trouwens. Deze beesten zitten zo laag op de poten, een ware opgave om daar 7 codes van de krijgen. Maar goed, soms lukt het.

Tot slot een oproep;

Probeer in de komende week eens goed te kijken naar bivakkerende sterns. Of dat nu in de stad Groningen is, of op Lauwersoog, Noordpolderzijl of waar dan ook. Ik zit erg te wachten op meldingen van vogels buiten hun broedgebied.

De kleurringen moeten gelezen worden van onder naar boven, en dus met het linkeroor op de li schouder.

Succes!

Maandag 20 juli 2009

week 11: Oefenen met vliegen en vangen en toch nog leunen op Pa en Ma.

De voorlaatste aangesloten week van dit seizoen. Op 14 juli is het tij zo dat ik ervoor kies om het hoogwater van ’s ochtends vroeg eens bezoek te brengen om te kijken of ik veel aflezingen kan doen van vogels die niet meer op de kolonie zitten. De hoogte van het water valt wat tegen als ik daar om 6 uur arriveer. En er nooit aan gedacht dat er redelijk wat tegenlicht is op dit tijdstip van de dag.

Toch kan ik 28 aflezingen doen bij volwassen vogels alvorens ik de kooien op het terrein plaats. Een collega zou komen rond 9 uur en als ik om 8.45 van het terrein af kom draait Jan net de parkeerplaats op. Binnen een uur lukt het ons om 2 vogels te vangen van de uitgezette 4 kooien. Deze visdieven zijn laatkomers. In het hele gebiedje waar zij nu nestelen zit geen enkele kleurring, zodat ik met behoorlijk wat zekerheid kan zeggen dat dit erg jonge vogels zijn. Waarschijnlijk in hun 3e of 4e levensjaar. Na het ringen gaan we de schermdijk op om de situatie daar nog eens te verkennen. Onderweg zijn nog 2 of 3 stelletjes noordse stern actief met 1 jong. We krijgen 1 vrij grote te pakken die nu een kleurring draagt. Helemaal achterop de schermdijk vliegt alles wat jong is, maar er zijn niet veel. We krijgen ook daar 1 vliegvlug jong te pakken en die wordt gemerkt met ELS.Jan laat zijn eerste visdief weer vrij en weg is Els.

Later op het Wagenborgterrein krijgen we nog 35 jongen door handen waarvan de 9 grootste jongen een kleurring krijgen. Via de jongen krijg ik soms nog aanvullende informatie over het broedsucces van gekleurringde ouders. Als later mijn collega weer huiswaarts keert, kijk ik nog even op de dijk alwaar het water alweer hoger is dan vanmorgen vroeg. Nog 2 uur aan het aflezen geweest, wat uiteindelijk een dagresultaat oplevert die ik niet snel meer zal overtreffen. 84 verschillende sterns kunnen geïdentificeerd worden adhv hun kleurring of alleen metalen ring. Opvallend is een adulte visdief die 16 dagen terug geringd is op Griend. Dan na veel pijn en moeite een nieuwe Spaanse ring afgelezen. En verder veel relaties. Bijvoorbeeld: een vliegvlug noordse stern jong ***513 wordt gevoerd door ouder 773 uit 2007. Of A9S alarmeert voor de jongen 6R en 4R en daar hoort moeder EJ bij. Een behoorlijk wit gezin ondertussen.

De haven van Lauwersoog

Op 17 juli even wezen kijken op Lauwersoog omdat wellicht de 1e stadse vogels daar zouden zitten. Qua kleurringen viel dat tegen, er zat er niet 1. Wel 6 verschillende ringen gezien van ‘nederlandse’ visdieven. Twee vogels komen uit Leeuwarden (tenminste daar geboren) Een andere is een 15-jarige vogel uit Rotterdam die waarschijnlijk al jaren in de Waddenzee actief is. Ik heb deze vogels allen eerder gezien. Later op de dag nog 2 uurtjes aan de schermdijk te Delfzijl gestaan. 45 aflezingen waarbij weer jongen gevoerd worden door bekende ouders. W-MT voert 7R en ook W-HX heeft een geringd jong aan de dijk staan.

Op het terrein nog een klein rondje gedaan waarbij 10 jongen gecontroleerd worden. De laatste heeft een heel kluwen draad om de poot, maar verder zonder schade. Na het bevrijden van de plastic draden wordt er een plastic kleurring omgelegd omdat de vogel verder heel gezond is qua gewicht en verenkleed.

Dit weekend dan maar eens langs het Zilvermeer bij Kardinge. Daar begon het hele weblog-verhaal dit jaar. Mijn 1e kleurring werd daar afgelezen. Ik ontdek al vrij snel 2 witte kleurringen maar tot mijn verbazing zijn dat niet jongen van het Alfa College daar tegenover. Het zijn jongen die ik geringd heb op 2 juli in Vinkhuizen. Van die 65 vogels zitten er hier 2 met een kleurring en ze reageren beide op dezelfde ongeringde ouder. Maandag nog eens wezen kijken, geen nieuwe vogels, wel weer deze kleurringen. Soms vliegen ze even 10 minuten boven het Zilvermeer maar volgens mij zonder succes qua vangsten. Dan maar weer wachten op vader of moeder…

Zondag 12 juli 2009

week 10: Na opgroeien komt uitvliegen.

Tsja, voor ons mensen de moeilijkste periode in de opvoeding, des te meer voor de ouders. Uitvliegen gaat ook hier met vallen en opstaan. Onze 1e ontmoeting met een jonge visdief is een sneue. Langs de weg naast de kolonie ligt een bijna vliegvlug jong welke is doodgereden door een auto. Een verdrietige oudervogel staat er een tijdje naast. Op 7 juli wordt nog eens getracht om wat ouders te vangen die zich veel later hebben gevestigd. Dat lukt door meerdere redenen maar 1 keer. In de andere kooien komen wel jongen die overal over het terrein zich aan het verstoppen zijn. En nu dus in en op mijn kooi.

We besluiten te staken met de kooien en enkele grote jongen te kleurringen om in kaart te brengen door welke ouders ze gevoerd worden. Sommigen zitten dan al tegen het uitvliegen aan. Na deze actie gaan we nog kijken aan het eind van de schermdijk waar de broedsels voor het grootste deel mislukt waren. Een aantal dode jongen vinden we alvorens we de 1e levende jongen in de doos kunnen stoppen. Ook hier moeten we weer eerder stoppen, het regent inmiddels. In de auto maken we de buit op. 5 jonkies waarvan de 2 oudsten een kleurring dragen voordat ze weer in het helmgras zijn gezet. Na het verwisselen van een band en uitzwaaien van een collega, wordt het toch nog even droog weer en kan ik langs de dijk nog 40 aflezingen doen.

1 van de oudste jonge visdieven zit ook al tussen de poetsende adulten aan de dijk, en wordt later door een Belgisch mannetje gevoerd. Waarschijnlijk heeft dit mannetje 2 of 3 jongen groot gekregen. Verder die dag gezien dat W-VK een ‘oud’ vrouwtje heeft, nou ja qua ring dan. Het is nog een aluminium ring uit 2000. Misschien is VK zelf wel veel ouder, dat zullen we nooit weten, ik heb hem vorig jaar geringd zonder de exacte leeftijd te kennen. Nu komen de oudste noordse stern jongen ook al deze kant op.

Op 10 juli bedenk ik mij dat het Alfa-College vandaag voor het laatst open is, en dus moet ik nog even een bezoekje inplannen om te kijken wat er van mijn jongen is geworden. Nou, daar wordt dus echt gevlogen; ik ringde vorige week daar 3 jongen met kleurring en die stijgen bij mijn betreden van het dak, direct op. Ook hier in de regen vind ik de 2 pullen die ik eerder als donsjong door de handen kreeg. De oudste hiervan krijgt de laatste Z-kleurring die ik bij mij heb. De andere wordt gewogen en gemeten. De weinige jongen die hier zitten doen het altijd goed. Ik heb 6 jongen gezien, 5 zijn er nog in leven. De 1e vlieglessers zijn inmiddels weer geland met hun ouders in de buurt. Op de terugweg naar de deur is er nog een nestje waarvan het 1e ei uitkomt.

Dan is het zaterdag eindelijk droog.! Nu worden er een dikke 45 aflezingen gedaan aan de dijk alvorens we het terrein betreden om jongen te gaan ringen. Er zijn prachtige rituelen te volgen vanuit mijn auto waarbij partners elkaar op verschillende manieren verleiden, voeren, misleiden etc. Telkens een oog op de invallende zwarte sterns gehad maar helaas daar geen ring op kunnen ontdekken. De fotograaf achter mij ‘vernuverd’ zich minstens net zoveel als mij. Weergaloos zicht op veel sterns die je anders nooit zo dichtbij krijgt.

Ik heb 2 visdieven gezien van minstens 17 jaar, maar kom thuis ook tot de ontdekking dat het gekke beest in winterkleed , die ik determineer als noordse stern, door mij geringd is in 2008. Het is dus een jong van vorig jaar die hier alvast even komt buurten. Dat fenomeen gebeurt niet veel. Ik heb er nog maar 2 in mijn bestand staan, die ik heb kunnen bewijzen omdat ze een ring droegen. Dit is dan de 1e noordse stern. Daarna nog 1 jonge noordse stern geringd van W-XT. Nadat de versterking was aangekomen komen we nog 1 keer het terrein op om de visdief jongen op te halen. 38 jongen worden door ons geringd. Bekende recept; oudsten een kleurring, allerkleinsten in de buurt van hun nest geringd en de middelsten meegenomen voor meer biometrie. Een lugubere vangst was een jong met een haakbek.

Komende tijd ga ik zoveel mogelijk het uitvliegen in kaart brengen. Wellicht zit aan het eind van deze week de 1e kleurring al weer op Lauwersoog. Ik geef de stadse vogels een grote kans.

Zaterdag 4 juli 2009

week 9: De nieuwe generatie groeit op.

Vorige keer berichtte ik nog over een springlevende kolonie op de schermdijk. Daar is na een dikke 10 dagen niet veel meer van over. Veel dode kuikens en lege nesten.

De ‘bezeilde’ locatie in het havengebied is echter wel nog in trek en daar zijn ondanks mijn afwezigheid leuke aflezingen gedaan. Omdat we vorige week een deel van de jongen hadden geringd kon er in veel gevallen iets gezegd worden over familierelaties. Zo hoort ***472 bijvoorbeeld bij papa HF en moeke A9L. Sinds vrijdag loopt 472 nu ook met een kleurring rond 9R. Wellicht komen we de hele familie eens tegen op Lauwersoog.

Ook wordt ALV gezien die 10 dagen eerder nog een nest had op het uiteinde van de schermdijk. ALH wordt per ongeluk nog eens gevangen op de schermdijk, 1 van de weinigen die nog een gevuld nestje bezit. Maar bij thuiskomst blijkt in de administratie wel dat er vorige keer 1 ei meer in zat. Spookdingen dus. De vangsten gaan deze week ook veel slechter en zo worden er maar 4 vogels voorzien van een nieuwe ring. Leuk was een nestjong van 2006 die door mij en mijn vader is geringd in 2006, het jaar voor mijn RASproject. Deze vogel had ik in 2008 nog gezien op de steigers van Lauwersoog, maar niet in Delfzijl. Nu in zijn ws. 1e broedjaar, heeft ie 4 eieren amper 3 meter uit het gaas. Later deze week worden daar de eerste jongen van gemeld.

Een bezoekje aan de Eemshaven brengt ook duidelijkheid over het verloop van het seizoen aldaar. Afgezien van een paar vogels aan de grond zitten er geen nesten tussen of bij de rails. Naast de havenmeester bij de vm Borkumlijn kan met veel pijn en moeite een kleurring van vorig jaar worden getraceerd. Dan zit er warempel 1 stel in de schuinte van de kade. Maar weer recht onder een afwateringspijp... Die 2 eieren kunnen daar haast geen 26 dagen blijven liggen. Een vangpoging levert niets op net als een bezoek aan de gebouwen waar veel visdieven op het dak zitten te broeden. We mogen er niet op.

Waar de verstandhouding een stuk beter is met de eigenaren van platte visdiefdaken, is in Vinkhuizen. Terug in de stad werd afgelopen donderdag een vangactie gehouden om alle jongen te ringen. Boven verwachting levert dat 65 jongen op, waarvan er 9 met kleurring de schaduw weer opzoeken. Een bijzonder vruchtbaar jaar voor een dikke 30 stelletjes. Deze vogels gaan we zeker tegenkomen de komende jaren.

Op mijn favoriete plekje dichtbij huis heb ik echt mijn ‘eigen’ visdieven. Het Alfa College herbergt nog geen 10 paartjes maar de jongen die er lopen doen het altijd goed. Op 11 juni ringde ik er 4 en daar blijken er maandag nog 3 van in leven te zijn. Deze krijgen ook alle 3 een kleurring en 2 jongere vogels krijgen eerst alleen metaal.

Een tussenstand voor dit RAS-seizoen is (globaal): Noordse Stern: 31 broedvogels gevangen, 27 jongen geringd Visdief : 45 broedvogel van nieuwe kleurring voorzien, nestjongen 156 (over diverse locaties).

De komende tijd nog zoveel mogelijk in kaart brengen wat er op de hoofdlocatie gebeurt aan reproductie en evt nieuwe vestigers.

Zondag 21 juni 2009

8e week: De zon schijnt boven Delfzijl ondanks binnenbrandje.

Deze week lijkt het er toch op dat de vogels zich goed gevestigd hebben. De 1e jongen hebben al meer dan 7 dagen overleefd en daar zijn er ook al wat van geringd. Mooi om te zien welke ouders daar bij horen, als die tenminste geringd blijken. Zo heeft W-HF met W-A9L 2 jongen vlak achter het gaas. Op de ringdatum van A9L waren er 3 eieren maar wellicht hebben ze al een jong verloren, of wij zien er 1 over het hoofd.

HF is een mannetje van 2000 en de exacte leeftijd van zijn vrouw is niet bekend. Ook onze zuiderburen doen het goed, in hetzelfde hoekje zijn 2 belgische ringen met meerdere jongen. Die zijn na vandaag allen geringd We hebben vandaag 35 jongen geringd op het terrein van Wagenborg. Zelfs de 1e noordse sterns, die waarschijnlijk eerder op de dijk zijn weggespoeld hebben nu de 1e jongen. Daar kregen we er vandaag 3 van en 2 jongen die eerder geringd zijn hebben een kleurring gekregen voordat ze kunnen vliegen. Die kleurringen blijft lastig. Sommige zijn al na 12 maanden niet meer in perfecte staat. Dan kunnen we altijd nog de metalen ring deels aflezen waardoor we zeker weten welk beest het is.

Soms gaat een plastic kleurring ook verloren door onbekende oorzaak. Zo was dat al eerder geconstateerd bij 3 beesten. W-MM heeft een einde beleefd aan haar LifeHistory. Ze is dood gevonden op de kolonie onder vreemde omstandigheden. Op de metalen ring kunnen we nu toch zeggen welke vogel het is, maar goed, dood dus.

Wat wel springlevend is, is de kolonie op het uiteinde van de dijk. Deze week werd daar 2 keer gevangen. Er werden in 2 avonden 16 vogels gevangen. W-TV was een terugvangst maar is alweer haar nest kwijt, vanavond bleek het leeg. Ze had ook geen voordelig plekje gezocht. Er was 1 vangst van een reeds eerder geringde vogel. Die draagt nu W-H2.Een 11jarige vogel die pas vorig jaar door mij voor het eerst gezien is.

Na de brand in de loods zijn er gelukkig niet veel nesten gesneuveld. Door wateroverlast stonden een paar nesten onder water. Bijzondere tafereel van vogels die midden in het water toch hun eieren willen bebroeden. Een dag later is het water al gezakt maar het leed ook reeds geschied. Henk van Huffelen maakte macabere foto’s...

Nu zijn ook de 1e jongen op de schermdijk, dus dat is een teken dat daar in ieder geval 3 weken succesvol gebroed is. Hopelijk komen er meer uit en worden ze vliegvlug. Deze ringer is op kamp voor zijn werk dus veel nieuws over ringen zal er binnen een week niet zijn. Maar er keert een aflezer terug van vakantie dus wellicht levert die een bijdrage.

We hebben weer prachtige plaatjes kunnen verzamelen, dus geniet maar eens van een bizar uitzicht.

Zondag 14 juni 2009

7de week: Na regen komt... meer rampspoed!

Tsja, op weersomstandigheden heb je geen invloeden, maar dat nu net na deze moeilijke weken ook nog eens veel regen in 1 etmaal valt en op vrijdag de wind al het water de Dollard opstuurt,… Dan wordt deze ringer een beetje mistroostig.

Deze week begint met een kort bezoek aan Wagenborg, alwaar na de 1e vangst blijkt dat mijn kleurringen nog thuis staan… Snel alle kooien opgeruimd en dan maar veel aflezen. Aan het begin van de schermdijk is vaak een plek voor partners die even niet op het nest zitten. Nu lukt het mij om een paar metalen ringen af te lezen.

Op 9 juni worden er 4 visdieven gevangen en 2 noordse sterns. 1 visdief draagt een bekende code W-VC. Dit is een vogel die vorig jaar succesvol was op locatie Wagenborg. Heeft 2 jongen groot gekregen die ook geringd zijn. Deze vogel probeert het nu met een geringde vogel, maar het lukt mij maar niet om het complete nr te krijgen.

10 juni staat in het teken van een bezoek aan Wilhelmshaven samen met mijn vader. Hier wordt al jaren heel gedegen onderzoek naar visdieven gedaan, en dmv transponders hebben zij veel gedetailleerdere informatie voor handen dan ik ooit zal krijgen. Maar met veel nieuwe info in mijn hoofd en leuke ideeën gaan we na een leerzame dag weer terug naar Groningen. 11 juni heb ik wat tijd vrijgemaakt om de dakbroeders in de stad-Groningen eens te bezoeken. In Vinkhuizen zijn de 1e jongen er bij Lijnco maar de meesten zitten nog keurig op een vol nest te broeden.

Op het Alfa-College worden 4 jonge visdieven geringd en zitten er niet veel meer nestjes dan vorig jaar. Op deze plekken lukt met mij niet om geringde vogels af te lezen.

Dan maar weer naar Delfzijl. Vrijdag ring ik daar alleen 3 visdieven maar kom onderweg naar het uiteinde van de schermdijk enkele leuke geringde vogels tegen.

In totaal kom ik op 38 aflezingen; hieronder een paar highlights:

W-HF is een code die ook al wat minder wordt. Deze vogel is in 2008 niet gezien maar zit eigenlijk vanaf geboorte(2000) al elk broedseizoen in Delfzijl. Partner uit 2007 is ook een jaar niet gezien, maar dit voorjaar wel weer. Misschien hebben ze nu een plekje kunnen bemachtigen. W-HJ wordt weer gezien.

Deze beschreef ik al eens in week 2, maar hier krijgt het verhaal eindelijk een staartje met een naam. Telkens gezien met een geringde partner zonder kleurring. Later op deze dag kom ik een iets te bekende Belgische code tegen. Mijn vermoeden wordt na een half uur bevestigd Het is een code die bij de Senegalees hoort. Dit is de partner van HJ , en dat wordt prompt bevestigd wanneer ik zie dat HJ nu naast deze Senegalees zit die dus haar kleurring al kwijt is,…. Maar nog steeds samen! Verder krijg ik deze week bericht dat de enige ‘vreemde vangst’ van dit seizoen ook al eens in Senegal geweest is. Het betreft een jong uit 1998 die geboren is op de kwelder van Holwerd en in april 2002 gevangen is in La Somone , Senegal. Draagt nu dus een kleurring en het nest is nog niet uitgekomen.

Er zijn inmiddels wel een paar vogels met jongen en die werden geringd op 13 juni. We kregen ook nog 6 jongen noordse sterns op de schermdijk. Die hadden het woeste water van vrijdag dus kennelijk overleefd. Veel nestjes waren er toch ook weer uitgespoeld.

Toch, op een zonnige avond, klaarde de bui van deze ringer weer volledig op. Om als hobby op zo’n verlaten plek tussen de vogels te mogen werken zonder gestoord te worden door wie of wat dan ook...

Achter de wolken schijnt vast ook dit jaar de zon.

We kregen zaterdagavond 8 ongeringde visdieven te pakken bij hun nest en zo kom ik op 28 nieuwe geringde vogels.

Voorlopig even geen tegenslagen??

Zondag 7 juni 2009

6de week

Het verstoppertje spelen is gestopt. De meeste vogels hebben een plekje bemachtigd rond of tussen de plastic kleden. Dat geeft nogal eens wat conflictsituaties. De kleden liggen niet altijd stil…Sommige kiezen veilig de rand van het gebouw, zitten een groot deel van het seizoen droog en uit de wind. Deze locatie leent zich weer iets meer voor het aflezen van metalen ringen. Bijna altijd zijn dat vogels die als jong zijn geringd. Soms zit er een vogel bij die op doortrek eens is gevangen bijvoorbeeld in België of Spanje. Zo zit W-HL weer net als in 2008 achter het 1e bankje, op zoek naar een geschikt stukje ondergrond voor een nestje. Ook W-AS heeft haar oude stekje van 2007 weer ingenomen. Dat is dit jaar wel een grote gok, er wordt daar veel gewerkt aan het ophogen van de dijk. Veel werkverkeer dus. We houden het in de gaten. Er zijn nu rond de 300 sterns actief op het terrein en de meesten zitten nu wel op eieren. Heel soms komt een partner het nest aflossen of een visje brengen. Dit zijn de weinige momenten waarin je kan zien of de vogels geringd zijn. Nu ze wat vaster zitten te broeden wordt er hier en daar gevangen op de plekken waar ze het langst zitten. Dat levert deze week 14 visdieven op. Behoorlijk achter op schema, maar de vangsten van de noordse sterns vergoeden veel. Dat zijn er al 27. Nu ze eenmaal op Wagenborg terugkomen valt deze soort ook weer af te lezen. Op de 1e dag van juni lukt dat 3 keer. 2 zijn vogels die eerder op hun nest zijn geringd door mij in 2007. Een andere is 10 jaar geleden geringd op de kwelder van de Julianapolder (Gn) ook door ondergetekende als assistent van Tseard Hiemstra. Dit is nu al de 5e noordse stern uit dat ringjaar die als volwassen vogel Delfzijl aandoet.

Op 3 juni wordt W-CR gevangen. Deze ring was bij het aflezen al opgevallen. De R is niet van alle kanten goed te lezen. Daarom is er voor gekozen om de kleurring te vervangen, zo kunnen we haar de komende jaren blijven volgen. Ook wordt er een visdief ontdekt die zijn kleurring kwijt is. Het metalen ringnummer wordt afgelezen en dat leidt weer tot de conclusie dat W-MM niet meer bestaat. Misschien valt ie nog eens onder de kooi.

Schermpier bij avond

Aan het eind van de avond nog even op de schermdijk geweest. Er is inmiddels een nieuwe groenstrook in gebruik genomen, maar daarover later. Bij het strandje zijn toch nog zo’n 40 sterns actief waarvan de 1-en nu piepkleine jongen hebben. Gelukkig hebben ze als ei de malaise van afgelopen week overleefd. Lukt het ze ook 3 weken in juni in leven te blijven, dan hebben ze een goede kans op uitvliegen.

Donderdag 28 mei 2009

5de week

In de afgelopen weken is er veel gebeurd voor de sterns. Tijdens de regenbuien van 26 mei is er zoveel water langs de dijk gestroomd over de zandrichel dat er veel nieuwe nesten gesneuveld zijn. De dag er op was het met ongunstige wind ook nog eens extreem hoog water waardoor 75% van de noordse stern nesten verloren ging. Dat was dus Living on the Edge. Tot overmaat van ramp had ook een bruine rat de schermdijklocatie gevonden dus de laatste nesten die er nog waren, ook van de kokmeeuw, zijn gepredeerd. Zo moet dus een heel groot deel van de aanwezige sterns opnieuw beginnen.

Nu waren de aantallen al niet erg groot, dit ontmoedigt nog meer natuurlijk. Bij een vangavond op 27 mei bleek dat de schade best groot was. Van de 70 noordse sterns waren er hooguit nog 20 nesten bebroed. Er konden in een korte sessie nog 2 noordse sterns gevangen worden.

In de daarop volgende dagen bleek dat de meeste sterns de oude locatie weer verkozen ondanks de oranje kleden. Er was al een tijdje een klein groepje aanwezig op het hoekje zonder kleden, maar nu worden alle gaten opgevuld door de nieuwe vestigers.

Dmv mijn kleurringen is het goed vast te leggen dat sommige vogels die al 2 weken op de schermdijk waren, nu opeens op locatie Wagenborg verschijnen. W-HP is een van de laatsten die overstag gaat. Toen iedereen al vertrokken was op de schermdijk, bleef hij volharden op zijn eigen plekje. Maar ja, om je territorium te verdedigen heb je als kolonievogel, soortgenoten nodig.

Buiten de omheining worden voorzichtig dan eindelijk de 1e visdieven gevangen. Deze krijgen dit jaar 3-lettercodes om. Dus de primeur is A9A, en toevallig zit die op de plaats waar ik in 2007 mijn 1e kleurring heb gebruikt, toen AA. A9A is een vrouwtje met een bekend mannetje L119007. Dit mannetje is de afgelopen jaren vaak langs deze kant van het gaas afgelezen. Qua aflezingen wordt het veel lastiger deze tijd, veel vogels landen direct op het nest.

Zaterdag 23 mei 2009

4de week Grote aantallen zitten er niet in dit jaar.

De vogels die kwamen , blijven tenminste voor een groot deel, maar het duurt o zo lang voordat ze hun nestje maken. Op 13 mei was ik nog bang dat ze elders in de regio zouden gaan zitten, maar tot nu toe is daar niet echt sprake van. Inmiddels zijn meer dan 54 kleurringen teruggezien en dat is een heel fatsoenlijke score. Het beeld van de hele Noordzee kust is niet anders. In de Delta en in Zeebrugge missen ze ook nog ongeveer 2/3 van hun normale aantallen. En ze zijn ook allen laat met leggen…

Omdat de noordse sterns wel op tijd zijn en er voor deze soort ook kleurringen beschikbaar zijn is er besloten om daar de vanginspanningen op los te laten. In praktijk levert dat op een avond dan 3 vangsten op. Er wordt nog niet op volle kracht gevangen, andere dagen is een avondscore van 10 meer normaal. Nu proberen we ook nog het nodige afleeswerk te verzorgen maar dat lukt bij noordse sterns niet zo goed, die hebben korte pootjes en landen eigenlijk rechtstreeks op hun nest. De afgelopen 9 dagen zijn er in 5 bezoekjes 15 noordse sterns geringd met een witte kleurring beginnend met een P.

Bij het aflezen is in deze fase nog vaak sprake van baltsgedrag tussen partners of nestendraaiende mannetjes. Ook noteren we zoveel mogelijk of er een partner in beeld is en of ie geringd is.

Enkele voorbeelden:

Wit HS is terug en weer op het Wagenborg terrein. Hij maakt een nest tegen de rand van het gebouw terwijl zijn ongeringde partner meekijkt. HS is een vogel die in Senegal is voorzien van een Belgische ring. In nov 2004 is deze als volwassen vogel geringd op een eiland Fata de Palmarin. Daar hebben we in de jaren wat meer voorbeelden van afgelezen, er zijn er in totaal 2 gevangen met zo’n ring. Hij is elk jaar afgelezen vanaf 2005. Hem maakt het dus niet uit waar er verstoord wordt en hoe vaak, hij komt gewoon terug. w-AC wordt ook gespot. Dit vrouwtje is in 2007 gevangen buiten de hekken alwaar het broedsel later verstoord is. In juli ’07 heeft ze het nog eens geprobeerd met onbekend resultaat.

Vorig jaar werd ze per ongeluk weer gevangen en droeg toen haar 2e ei in de buik. Op het zelfde nest is haar mannetje gevangen, dat werd VA die eerder dit jaar al een tijdje gesignaleerd is. Nog niet samen gespot, maar dat kan nog. Ik heb trouwens nog geen harde aanwijzingen gevonden voor partnertrouw. Maar daarover later vast eens meer.

Leuke vangst was een mannetje noordse stern met een Engelse ring uit 1995. Is als volwassen vogel geringd in sept’95 en keert nu voor het 4e achtereenvolgende jaar terug op de kolonie. Draagt nu naast de Engelse ring ook een opvallende kleurring.

Waar blijft de rest?

Woensdag 13 mei 2009

3de week Hele families zijn eindelijk aan komen waaien, maar blijven ze ook?

Het terrein van Wagenborg Delfzijl bedekt met vogelwerend materiaal

Op 7 mei waren er nog maar 4 kleurringen maar wel weer 3 nieuwe tov de eerste 2 weken. HX een jong van 2000 die MJ als partner had in 2007 werd nu ook gesignaleerd, na MJ.

Een vrouwtje CN stond op het strand te wachten op een mannetje die 10 minuten later verscheen met een visje. Dit wordt niet zomaar overgegeven, hieraan vooraf gaat een heel ritueel. Prachtig om te zien. Ook een voormalig Duits vrouwtje mag zich in het gezelschap weten van een zorgzame man. Ze is geboren in Wilhelmshaven en is vorig jaar door mij gevangen. Haar eerste broedsel was mislukt door onbekende oorzaak maar later in juli heeft ze het nog eens geprobeerd.

Dan zitten er op 8 mei opeens 24 kleurringen verspreid over de schermdijk. Opvallend veel vogels die in 2007 zijn geringd waarvan NJ als pull is geringd. Dus die is in zijn 3e levensjaar al weer terug. Wellicht gaat ie het proberen maar op deze leeftijd staat dat niet garant voor succes, is uit eerdere onderzoeken gebleken. Tenslotte was er nog een leuk voorbeeld van uitwisseling met de Eemshaven. EJ is in ’07 geringd bij de Borkumlijn maar in 2008 zat in mei en juni ’08 in de haven van Delfzijl te broeden.

Op 13 mei is de situatie weer compleet anders. Er zijn bijna geen vogels te bekennen op de schermdijk. De eerste kleurring is CS. Later komt CE voor de lens met een ongeringde partner. CE was vorig jaar niet gezien, dus een belangrijke aflezing. In 2007 broedde deze vogel buiten de hekken van Wagenborg en had ie op een bepaald moment 3 grote jongen. Een van deze jongen heeft toen ook een kleurring gekregen en Henk v Huffelen heeft hier een prachtige foto van kunnen maken. Niet gezien in 2008. Tot slot zijn er nog 2 vogels afgelezen die in 2008 zijn gevangen.

Grote vraag is na deze wisselende waarneemdagen; blijven de vogels eigenlijk wel hangen.? Het zijn telkens nieuwe vogels die worden gezien.

Is er iemand die weet waar er grote aantallen visdieven zitten in de omgeving Delfzijl?

De tijd zal het uitwijzen.

Dinsdag 5 mei 2009

2de week: de mannetjesputters zijn er !

Nog lang niet in grote aantallen, maar ze zijn nu toch zeker terug. Weer nieuwe kleurringen die een jaar en dus een verre reis overleefd hebben.

Het begin van de week was ik even op vakantie, maar gelukkig wel in de regio. Tijdens 3 korte bezoekjes aan de haven van Lauwersoog had ik verwacht wat groepjes stern tegen te komen. Dat bleef echter beperkt tot nog geen 10 beesten in totaal. Jammer, maar waarschijnlijk ook een teken dat de meeste vogels direct naar hun geboortegrond trekken.

Oostersluis

Op 4 mei kwam ik weer thuis en voor de boodschappen op maar even langs de Oostersluis. Alleen aan de overkant zat een enkele visdief, maar natuurlijk ongeringd. Net nu ik wil vertrekken hoor ik een stern aankomen over het Damsterdiep. Ze landt op een aanmeerpaal en warempel een kleurring van mij. Het is w-KA die geringd is bij de Oostersluis in 2007. In de najaarstrek is deze vogel gezien op Lauwersoog. Vorig jaar heb ik deze vogel 2 keer gezien op de Oostersluis, maar onbekend is waar zij gebroed heeft. Ze gaat het nu weer proberen denk ik.

Volgende dag dan eindelijk weer naar Delfzijl. Bij aankomst eigenlijk direct in een mineurstemming. De oranje kleden worden weer vlot getrokken op het opslagterrein aan het eind van de pier. Er is een bouwvergunning aangevraagd en nu nemen ze het zekere voor het onzekere. De 3 stelletjes bontbekken en een paar scholeksters zijn daarbij vast over het hoofd gezien… Dan maar door de dijk op. Onderweg kom ik een paar keer ongeringde vogels tegen. Pas na het aflezen van wat geringde scholeksters zie ik de eerste kleurring staan. Het blijkt w-HJ en heeft nu een partner? naast zich met een metalen ring. Die kan helaas niet afgelezen worden, ze vliegen op. Het verhaal van HJ is dat deze in 2007 gehuwd was met een Senegalees. Dat staat voor een visdief met een Belgische ring die is gebruikt in Senegal. ( in 2004). Ook deze heeft van mij een witte kleurring gehad maar is na 2007 niet weer gezien. In 2008 is HJ ook gezien, weer met een metaal geringde partner net als vandaag dus.

Verderop bij de kolonie zitten veel minder vogels dan vorige week. Kan aan het hoog/laagwater liggen. Eerst krijg ik w-VA in beeld. Dit is een mannetje die in 2008 geringd is. Zijn vrouwtje was al geringd in 2007. Waarschijnlijk toen niet succesvol gebroed samen. Beide vogels zijn later in het seizoen alleen en zonder jongen gezien. Dan komt w-CR even op het strandje staan. Is niet een heel bekend beest. 1 keer in 07 en 1 keer in 08 gezien.

De meeste tijd ben ik kwijt aan een aluminium ring die telkens voor mijn auto blijft staan. Door het voorruit aflezen is lastig dus moet ik telkens manoeuvreren, maar het lukt. Een nestjong uit 1999 die ik zelf maar 1 keer eerder heb ontmoet in 2007.

Ten slotte nog naar de Eemshaven maar ook daar oranje kleden op een deel van het terrein. Benieuwd hoe dat verder gaat dit seizoen. Alleen een metalen ring kunnen aflezen op de rails naast de voormalige Borkumlijn. Dit blijkt een Delfzijl vogel te zijn uit 2000 maar is al een tijdje actief in de Eemshaven. In 2007 had deze een jong bij zich.

Opvallend dat geen enkele kleurring van vorige week opnieuw is gezien. Maar goed, 14 afgelezen vogels in mijn vakantie terwijl het 1e ei nog steeds gelegd moet worden.

Van deze geringde vogels is het merendeel man en dus een indicatie dat die eerder aankomen??

Woensdag 29 april 2009

1e week van aankomst

In de afgelopen weken zijn in het hele land al telkens meer visdieven gemeld, maar pas deze week is er duidelijk sprake van locale vogels die terug zijn gekeerd.

Zilvermeer, Kardinge

Bij het Zilvermeer in Kardinge, Groningen zijn telkens zo’n 20-30 visdieven actief. Op 28 april werd daar mijn 1e kleurring afgelezen op het strandje. Het betrof een vrouwtje met een ongeringde partner, die vorig jaar succesvol hebben gebroed op het dak van Alfa-College te Lewenborg. Het vrouwtje is al eens eerder geringd als nestjong te Hattem (Ov) in 2001. Vorig jaar is ze door mij gevangen en draagt sindsdien de kleurring w-ZE.

De volgende dag is de hoofdlocatie bezocht; Delfzijl. Ook daar de 1e geringde vogels terug. Een stelletje dat bij Wagenborg voet aan de grond zet, begint al direct een nestplaats te maken. Vaak doet het mannetje dat. In dit geval is dat w-AX.

Deze is sinds vorig jaar een beetje een typisch geval. Ik vermoed dat hij er 2 vrouwen op na houdt. Heel vaak heb ik hem, net als vandaag, met een ongeringde partner gezien, maar vorig seizoen zag ik hem in de jongenfase ook met een andere gekleurringde vogel jongen verdedigen. En later weer hetzelfde met een ongeringde partner die iets jongere donsjongen had.

Ik blijf hem in de gaten houden…

Dan aan de schermdijk een paar leuke ontmoetingen. W-HP staat voor mij op de dijk en wil niet wijken. Terwijl ik ontdek dat zijn partner ook geringd is vind ik dat opeens niet erg. HP is het mannetje die zelf uit het ei gekropen is in Delfzijl in ’98. Zijn partner blijkt ook een bekende maar nog ouder. Een nestjong van 1992 en dus al 17 jaar! Ze is in 2001/2004/2005 eerder afgelezen. Ook geboren in Delfzijl, echte honkvaste beesten dus. Nou dat is al een prachtige score! Verderop langs de dijk zitten enkele groepjes sterns alwaar ik in totaal nog 3 kleurringen heb afgelezen. 2 waren in 2008 geringd.

Schermpier, Delfzijl

MJ was weer extra interessant omdat die uit 2007 komt en in 2008 geheel niet gezien is. Dat is weer een goeie voor de overlevingsgetallen. MJ was gevangen in de 2e seizoenshelft van 2007 als vrouwtje. Haar man had al eerder een broedpoging gedaan eerder datzelfde jaar. Misschien ook met de toen nog ongeringde MJ. Mannetje was als jong geringd in 2000 en draagt HX. Die is wel gezien in ’08 maar het is niet bekend of dat met MJ was.

Nou ik ben benieuwd naar de 1e week van mei, je kent het spreekwoord, in mei……

Derick

____________________