Lezing Ben Koks op 28 november 2018

Lezing verzorgd door Ben Koks

"De man op de dijk en dertig jaar akkervogelonderzoek"

Woensdagavond 28 november 2018, aanvang 20.00 uur, organiseert de Groninger vereniging voor vogelaars Avifauna Groningen voor de vierde maal dit jubileumjaar een lezingenavond in ‘t Vinkhuys, Diamantlaan 94, 9743 BJ Groningen. Deze avond vertelt Ben Koks over hoe de Groninger akkers de kweekvijver werden voor doordachte akkervogelbescherming.

Ben Koks laat een net gezenderde Grauwe Kiekendief los (fotograaf: Thijs Glastra)

Ben Koks vond in 1990 een nest grauwe kiekendieven in een luzerneveld in het meest oostelijke deel van de Carel Coenraadpolder. Deze maand zal een boek over het werk van Werkgroep Grauwe Kiekendief verschijnen, “De man op de dijk”, geschreven door Elvira Werkman en uitgegeven door KNNV Uitgeverij in Zeist. Met dit boek neemt Ben Koks afscheid van zijn Groninger roots als natuurbeschermer en gaat hij zich meer richten op het internationale beschermingswerk. De organisatie die hij destijds heeft opgericht is inmiddels bekend in zowel binnen- als buitenland, en heeft dankzij unieke samenwerkingsverbanden (onder andere met Rijksuniversiteit Groningen) ook een mooie reeks wetenschappelijke artikelen weten te publiceren.

Wat niet veel mensen weten is dat het werk van Werkgroep Grauwe Kiekendief is ontstaan uit de schoot van de vereniging Avifauna Groningen. Het rapport “Akkervogels in Groningen” dat in 1990 verscheen, was een samenwerking tussen provincie Groningen, Sovon district Groningen en Avifauna Groningen. Dit rapport gaf de eerste contouren weer van doelgericht nadenken over effectief akkervogelbeheer. Jarenlang gold deze op kennis gebaseerde aanpak als toonaangevend binnen en buiten Nederland, en is er veel onderzoek gedaan naar de effectiviteit van brede faunaranden, wintervoedselvelden, vogelakkers en biodiverse bouwplannen. Met de invoering van een nieuw stelsel voor agrarisch natuurbeheer kregen echter agrarische belangen steeds meer de overhand in de beheer- en beleidskeuzes.

Ben Koks met twee jonge Steppekiekendieven (fotograaf: Griet Nijs)

Ben Koks zal met vaart en humor vertellen over de opbouw en afbraak van het meest succesvolle akkervogelbeleid dat ooit in Nederland is ontwikkeld. Van de eerste vondst van een grauwe kiekendief in 1990 tot het succesvolle legsel van de beroemde steppekiekendief in 2017, en alles wat daar tussen zit. Ben neemt geen blad voor de mond en zal haarfijn uitleggen waarom noest telwerk essentieel is, en het belang schetsen van de rol van het Akkervogelmeet van Jan van ’t Hoff/provincie Groningen, de introductie van brede faunaranden, de overweldigende resultaten van de wintervoedselvelden, de ontwikkeling van de vogelakkers en ten slotte de gedachtenvorming achter het eerste biodiverse bouwplan op de Westeresch nabij Veele. Het zal tevens zijn laatste lezing zijn namens Werkgroep Grauwe Kiekendief, en dat voor de vereniging die ook betrokken was bij het begin: Avifauna Groningen.

Addendum: tijdens de pauze en na afloop van de lezing zal het boek “De man op de dijk” van Elvira Werkman (zie onder voor verdere beschrijving) verkrijgbaar zijn voor €19,95. Dit bedrag komt neer op een korting van 20% op de winkelprijs (let op: aankoop uitsluitend tegen contante betaling).

Ben Koks is een internationaal gelauwerde natuurbeschermer en -onderzoeker die als oprichter van Stichting Werkgroep Grauwe Kiekendief aan de basis heeft gestaan van toonaangevend onderzoek naar grauwe kiekendieven. Als oud medewerker van Sovon Vogelonderzoek Nederland heeft hij het klappen van de zweep leren kennen als het gaat om het organiseren van grootschalige tellingen in het waddengebied en heeft hij zich in toenemende mate ook beziggehouden met het onderzoek naar overwinterende grauwe kiekendieven in Afrika en India.

In het boek van Elvira Werkman zal naast het vertellen van dit verhaal ook worden ingegaan op de neergang van agrarisch natuurbeheer in akkerland. Het verhaal van De man op dijk is daarmee niet alleen één van de mooist gedocumenteerde natuurbeschemingsverhalen in Nederland (en daarbuiten), maar laat ook feilloos zien waarom natuurbeschermers het altijd afleggen tegen landbouwbelangen.