matkoppen verdwijnen niet, maar vervagen

Discussie over Waarnemingen!
Foto's voor het Forum kunt u mailen naar: beheer@avifaunagroningen.nl

Moderator: hdelange

Locked
User avatar
alcovanklinken
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 173
Joined: 14 Nov 2005, 00:00

matkoppen verdwijnen niet, maar vervagen

Post by alcovanklinken »

In het moerasgebied De Hesselinkslaan is de matkop vanaf 1984 (wisselend maar gestaag) afgenomen van 6 paren naar nul. Dit jaar (2012) had ik de sneue primeur dat de soort niet meer aan de broedcriteria van het BMP project voldeed. In de jaren daarvóór was het een steeds moeilijker opgave om er tussen de datumgrenzen nog een zingend exemplaar te horen, maar vroeg of laat lukte dat altijd nog.
Maar is de soort nu echt wèg? Niks hoor. Op bezoekjes buiten het broedseizoen aan dit gebied, kan ik toch nog soms een ''pèh pèh'' horen.

Bij steenuilen en patrijzen schijnt een vergelijkbaar verschijnsel te merken te zijn (met dank aan med. Jan van t Hoff), beide soorten helaas ook achteruitgegaan of bijna verdwenen uit Groningen. En wat blijkt bij ''de laatsten der mohikanen"': ze zijn erg zwijgzaam. Broedparen roepen nauwelijks meer en zijn dus extra makkelijk te missen. Vanuit de broedbiologie is hierbij ook wel iets voor te stellen: ''laatste paren'' van een verdwijnende soort hebben nauwelijks of geen buren meer, dus de noodzaak om een territorium actief te markeren en te verdedigen (bijv. door zang of balts) is er niet meer zo.
Voor ons, eenvoudige vogeltellers, levert dit een probleem op: het wordt op deze manier heel moeilijk om een ''laatste paar'' te tellen. Waren wij telcomputers, dan zou een eerste exemplaar net zo makkelijk te tellen zijn als een laatste exemplaar (in beide gevallen gaat het om een verschil tussen nul en één). Zo 'n verschil is ook duidelijk bij trekvogels: het is veel makkelijk om in een zomer de éérste gierzwaluw te scoren dan de láátste. Bij broedvogels is dit net zo asymmetrisch: hoe snel zal een eerste broedgeval van een senegalpapegaai in het Noorderplantsoen bekend zijn: sneller dan dan een ei gelegd kan worden!
Maar om de laatste vogel (degene ''die het licht uit doet'') vast te stellen, is volgens mij een stuk moeilijker.
Of heeft iemand een doeltreffende oplossing voor deze kwestie?

Groeten,

Alco van Klinken
martijn
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 187
Joined: 23 Apr 2010, 21:38

Re: matkoppen verdwijnen niet, maar vervagen

Post by martijn »

Hoi Alco,

Maar zijn die beesten buiten het broedseizoen dan geen trekkers? Ik ken dit van roerdompen. Op kleine geïsoleerde broedplekken zonder concurrentie roepen de mannetjes nauwlijks of soms niet. Een manier om er achter te komen wat er allemaal broed is naar nesten zoeken. Dat zou in het gebiedje waar jij het over hebt prima kunnen. Matkoppen broeden in dode boomstompen van 80 tot 200 cm en dan het liefst berken. Hier hakken ze zelf een nestholte in. Een kwestie van stompje naar stompje lopen.

Groet
Martijn Bakker
User avatar
alcovanklinken
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 173
Joined: 14 Nov 2005, 00:00

Re: matkoppen verdwijnen niet, maar vervagen

Post by alcovanklinken »

moi Martijn,

De mogelijkheid van doortrekkers is een goeie, daaraan had ik nog niet gedacht. Alleen melden actuele websites (Sovon, Vogeltrekstation) dat matkoppen notoire standvogels zijn. Beesten rond de Hesselinkslaan zouden dus ook uit dat gebied afkomstig moeten zijn.
En stompjes aflopen......in droge bossen een mogelijkheid, maar in de zomp van de Hesselinkslaan zou dit lieslaarzen vereisen. Dan gebruik ik bij het inventariseren liever mijn oren; wel zo makkelijk.

Groeten,


Alco van Klinken
martijn
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 187
Joined: 23 Apr 2010, 21:38

Re: matkoppen verdwijnen niet, maar vervagen

Post by martijn »

Hoi Alco,

Maar het horen was toch juist het probleem?


Groet
Martijn
Locked

Who is online

Users browsing this forum: No registered users and 42 guests