Minder trekvogels in het bos door klimaatsverandering

Hier kun je opmerkingen en/of vragen kwijt m.b.t. natuurbebeer en natuur in het algemeen

Moderator: hdelange

Locked
User avatar
hdelange
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 737
Joined: 03 Apr 2002, 23:00
Location: Groningen
Contact:

Minder trekvogels in het bos door klimaatsverandering

Post by hdelange »

Minder trekvogels in het bos door klimaatsverandering

Alle insecten-etende soorten trekvogels die in Afrika overwinteren en in de Nederlandse bossen broeden, zijn sinds 1984 in aantal zijn afgenomen. Dat blijkt uit een onderzoek van Rijksuniversiteit Groningen, SOVON Vogelonderzoek Nederland, Centraal Bureau voor de Statistiek, Radboud Universiteit Nijmegen en Alterra, dat op 16 december wordt gepubliceerd in Proceedings Royal Society of London, Biological Sciences. De afname is bij sommige soorten enorm: nachtegalen zijn met 37 procent afgenomen, fluiters met 73 procent en spotvogels zelfs met 85 procent.

Door de klimaatsverandering begint de lente steeds vroeger in het jaar. Bomen lopen tegenwoordig twee weken eerder uit dan 25 jaar geleden, en ook rupsen die de jonge blaadjes eten zijn twee weken vervroegd. De eieren van veel vogels komen uit op het moment dat rupsen overvloedig in het bos aanwezig zijn, zodat hun jongen genoeg te eten hebben.

Rupsenpiek
Van twee bosvogels wisten de onderzoekers al dat ze hun broedtijd niet voldoende hebben aangepast aan het opwarmende klimaat. Koolmezen en bonte vliegenvangers broeden tegenwoordig te laat voor de rupsenpiek. De consequenties voor de aantallen van deze en van andere vogelsoorten waren echter slecht bekend.

In Noord-Europa, waar het voorjaar nog nauwelijks is vervroegd, nemen de bosvogels niet af in aantal. Ook de standvogels van Nederlandse bossen laten de afname niet zien. Bovendien zien de biologen geen afname van de Afrika-trekkers die in onze moerassen broeden.

Aanpassing
Uit dit alles concluderen de onderzoekers dat de afname niet alleen het gevolg is van veranderende omstandigheden in Afrika. De afname komt naar hun mening vooral tot stand doordat lange afstandstrekkers onvoldoende hun trektijd hebben aangepast om de vervroeging van rupsen bij te kunnen houden.

Moerasvogels die in Afrika overwinteren hebben hier niet van te lijden. Dat komt omdat in moerassen gedurende de gehele lente en zomer veel insecten te vinden zijn. Voor deze vogels is het daarom minder belangrijk om op precies het juiste moment te broeden.

Bossen steeds stiller
Door de voortgaande klimaatsverandering zal het waarschijnlijk steeds stiller worden in de Nederlandse bossen, vreest de Groningse bioloog dr. Christiaan Both: 'Steeds minder trekvogels zullen tot broeden komen'.

De tellingen voor de studie zijn hoofdzakelijk gedaan door vrijwillige vogelaars, die jaarlijks in vele honderden gebieden op vergelijkbare wijze broedvogels tellen. Alleen door hun jarenlange inzet is het mogelijk om deze gevolgen van klimaatsverandering in beeld te brengen.

Noot voor de pers
Voor informatie:
- dr. Christiaan Both, Rijksuniversiteit Groningen: 050-6362235 of 06-41346832, c.both@rug.nl
- Chris van Turnhout of Ruud Foppen, SOVON Vogelonderzoek Nederland: 024-6848111, chris.vanturnhout@sovon.nl

Artikel: Both, C., van Turnhout, C.A.M., Bijlsma, R.G., Siepel, H., van Strien, A.J. & Foppen, R.P.B. (2010) Avian population consequences of climate change are most severe for long-distance migrants in seasonal habitats. Proceedings Royal Society of London, Biological Sciences. Published online 16 December 2009.

Bron: Persbericht RUG
User avatar
arenaria
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 1125
Joined: 10 May 2002, 23:00

Re: Minder trekvogels in het bos door klimaatsverandering

Post by arenaria »

Kan een deskundige mij uitleggen waarom het voorjaar hier twee weken vroeger is, en in Noord-Europa bijna gelijk is gebleven?

Wat ik vreemd vind in dit verhaal is dat de aanname lijkt te zijn dat omstandigheden in Afrika gelijk zijn gebleven over de laatste 25 jaar. Dat is natuurlijk niet zo. Ik ben net nog in Afrika geweest en ik kan melden dat ook daar de moerassen zijn en worden drooggelegd (en op grote schaal, bijvoorbeeld om malaria te bestrijden) - om maar iets te noemen.

Jan Allex de Roos
jhvenema
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 447
Joined: 09 May 2009, 22:42

Re: Minder trekvogels in het bos door klimaatsverandering

Post by jhvenema »

Jan Allex,

De antwoorden van je vragen worden keurig behandeld in het artikel van Christiaan Both e.a., welke vrij toegangkelijk is op het internet:

http://rspb.royalsocietypublishing.org/ ... l.pdf+html

De auteurs komen met het feit dat de voorjaarstemperatuur in Westelijk/Midden Europa veel sterker is gestegen dan die in Noord Europa de laatste jaren. Wat hiervan de achterliggende oorzaak is wordt niet besproken (doet voor hier eigenlijk ook niet ter zake), en is waarschijnlijk ook nog niet geheel duidelijk. Wellicht speelt toename van de zeetemperatuur, en de grotere invloed die die heeft in onze regio, daar een rol in.

Een additioneel en niet onbelangrijk verschil, volgens de auteurs aangehaald in de inleiding, is dat de bossen in Noord Europa worden gekarakteriseerd door een groter aandeel naaldbomen in vergelijking met West-Europa. Naaldbomen, zo kun je je voorstellen, hebben een minder uitgesproken piek in beschikbaarheid van rupsen wat de voedselbeschikbaarheid van deze Noordelijke bossen minder seizoensafhankelijk maakt.

Met je laatste opmerking bedoel je waarschijnlijk dat klimaatverandering in het overwinteringsgebied (meer droogte)/cq. verstoring van de habitat aldaar ook een oorzaak zou kunnen zijn. Deze hypothese wordt door de auteurs ook besproken in de discussie. De auteurs sluiten deze hypothese inderdaad niet uit. Zij baseren dit op het feit dat de populatietrends tussen de Westelijke en Noordelijke populaties van 6 lange afstandstrekkers positief met elkaar gecorreleerd zijn, aangevende dat er een gezamenlijke oorzaak is voor populatieschommelingen die met bovenstaande te maken zou kunnen hebben.

Ik hoop je hiermee van dienst te zijn geweest.

groet,
Jan H. Venema.
User avatar
arenaria
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 1125
Joined: 10 May 2002, 23:00

Re: Minder trekvogels in het bos door klimaatsverandering

Post by arenaria »

Beste Jan Henk,

ja, heel veel dank voor de link naar het oorspronkelijke artikel! Ik zal het binnenkort printen en met aandacht lezen - uittreksels van dit soort stukken, die dan ernstig verminkt in de (landelijke) pers verschijnen, zijn vaak misleidend (zo heeft de Volkskrant een traditie om alle studies naar de American Robin te recenseren als onderzoek aan het 'Roodborstje').

Als ik het heb gelezen zal ik er misschien nog op deze plek op reageren.




Groet,

Jan Allex de Roos
Locked

Who is online

Users browsing this forum: No registered users and 44 guests