Beste mensen,
Ondertussen is een concept artikel in roulatie over onder andere de op dit forum geplaatste kritiekpunten op het Actieplan.
Het concept artikel heeft als werktitel '
Het ‘Actieplan Weidevogels Groningen’ bevat slecht nieuws voor Groninger roofvogels'. Hieronder een aantal delen uit het concept artikel.
De FBE Groningen zat ook aan tafel
Op pagina 39 van het Actieplan staat dat de Faunabeheereenheid Groningen als enige externe partij aan tafel zat bij een tweemaal gehouden ‘breder overleg’ over het Actieplan. Desgevraagd weigerde de FBE Groningen inzicht te geven in hun bijdrage hieraan. In de vervolgens opgevraagde notulen staat dat de FBE Groningen beide malen aanwezig was. In de notulen van het overleg van 13 december 2017 staat: ‘vanuit de discipline faunabeheer wordt benadrukt dat er sprake is van tijdsdruk. Wanneer we teveel koersen op aanvullend onderzoek dreigt het gevaar dat concrete acties in de gebieden worden uitgesteld. Gelet op de noodzaak van snelle stabilisering van de weidevogelstand moeten we het één doen maar het ander niet nalaten. Zowel kennisontwikkeling als concrete maatregelen. De WBE’s en FBE zijn daarin cruciaal en graag bereid inbreng te leveren.’ Verder staat in deze notulen: ‘het grote belang van een goede betrokkenheid van het faunabeheer bij het Manifest wordt breed onderschreven. Ook het gestructureerd verzamelen van meer predatiegegevens hoort daarbij.’ Ook staat hier te lezen: ‘heeft als ambtelijk secretaris van de FBE het manifest ondertekend namens de volledige discipline faunabeheer’. Nergens staat in het Actieplan en in deze notulen wat wordt verstaan onder ‘de volledige discipline faunabeheer’. In de notulen van het overleg van 11 april 2018 staat de volgende opmerking van de ambtelijk secretaris van de FBE Groningen: ‘in de wet staat dat de WBE’s moeten tellen, ook t.b.v. de TBO’s. Dus die moeten toestemming geven of hun gegevens doorspelen aan het FRS.’ De TBO's zijn de terreinbeherende organisaties, waaronder de natuurbeheerders SBB, NM en GL, en het FRS is het Faunaregistratiesysteem van de plezierjagers. De citaten uit de notulen geven inzicht in de bijdragen van de FBE Groningen aan beide overleggen en in de rol van de FBE Groningen bij de totstandkoming van het Actieplan.
Plezierjagers gaan roofvogels tellen en de Provincie moet dit financieren
Als vierde actiepunt bij het onderdeel predatiebeheer staat op pagina 20 van het Actieplan: ‘van groot belang is ook een betere “basisregistratie” van predatie en predatoren’. Dit actiepunt wordt op deze pagina als volgt uitgewerkt: ‘de WBE’s gaan een registratie van potentiële predatoren bijhouden, ook van dieren die niet worden bejaagd. Ze doen dat nu al voor soorten als meerkoet, ree en haas; uitbreiding is gewenst met bijvoorbeeld vos, verwilderde kat, kraai en buizerd (monitoring van kleine marterachtigen is vrijwel ondoenlijk). Anders dan nu is het dan van belang dat de exacte locaties worden geregistreerd.’ Nergens staat iets over de telmethodiek en dus ook niet of de voorgestelde ‘registratie van exacte locaties’ van Buizerds Buteo buteo betrekking hebben op broedvogels, op niet-broedvogels, op wintergasten, en/of op (pleisterende) trekvogels, etc. Verder kan uit het citaat worden opgemaakt dat plezierjagers het voorkomen van soorten als Bruine Kiekendief Circus aeruginosus, Blauwe Kiekendief Circus cyaneus, Grauwe Kiekendief Circus pygargus, Havik Accipiter gentilis, Torenvalk Falco tinnunculus en Slechtvalk Falco peregrinus gaan registreren. Al deze soorten hebben namelijk weidevogels op hun menu (overzichten in De Takkeling) en vallen dus onder de definitie van ‘potentiële predatoren’. Vogelbescherming, NM, IVN en Avifauna dragen dus uit dat de Groninger plezierjagers deze niet nader omschreven ‘registratie van exacte locaties’ van al deze soorten roofvogels moeten gaan uitvoeren. Verder staat op pagina 21: ‘de WBE’s nemen de registratie van predatoren (ook als ze niet worden bejaagd) standaard in het faunaregistratiesysteem op. De provincie wordt gevraagd de meerkosten hiervan te betalen.’ Partijen als Avifauna, Vogelbescherming, NM en IVN dragen dus uit dat de Provincie moet opdraaien voor de extra kosten die de plezierjagers maken voor het uitvoeren van deze registraties van Buizerds en andere soorten roofvogels.
Komen gegevens van de WRN in het Faunaregistratiesysteem?
Nergens staat in het Actieplan dat vrijwilligers en anderen van de WRN en van de Werkgroep Grauwe Kiekendief al vele jaren systematische en gestandaardiseerde tellingen en andere vormen van gestandaardiseerd onderzoek doen aan roofvogels in gebieden in Groningen die niet worden beheerd door NM, SBB en GL. Wel staat op pagina 20 bij de nadere uitwerking van bovenstaand vierde actiepunt: ‘de WBE’s gaan deze gegevens ook in natuurgebieden verzamelen, of de TBO’s geven hun eigen gegevens door aan de WBE. Met in het achterhoofd dat een toename van predatoren niet per se ook een toename van predatieverliezen betekent, kan het Faunaregistratiesysteem (FRS) zo een waardevolle database worden voor het weidevogelbeheer.’ SBB, NM en GL hebben het Actieplan ondertekend en hebben dus aangegeven dit punt te gaan uitvoeren. Er staat hier dus te lezen dat NM, SBB en GL de bij hen bekende gegevens over roofvogels in hun terreinen zullen doorgeven aan de plezierjagers en dat de plezierjagers deze informatie vervolgens in hun Faunaregistratiesysteem zetten (en dat de Provincie geacht wordt dit te betalen). Met andere woorden: vrijwilligers en anderen van de WRN en van de Werkgroep Grauwe Kiekendief die onderzoek doen aan roofvogels in terreinen van SBB, NM en GL en die hun gegevens aan deze terreinbeheerders doorgeven, zullen er dus rekening mee moeten houden dat hun gegevens in het Faunaregistratiesysteem van de plezierjagers worden gezet en vervolgens worden gebruikt om te rechtvaardigen dat meer gedaan moet worden aan een ‘goed beheer van predatoren’ (een citaat op pagina 3 van het Actieplan). De notulen van het ‘breder overleg’ van 11 april 2018 (zie hierboven) maken duidelijk hoe dit soort teksten in het Actieplan terecht zijn gekomen.
Roofvogels bestrijden
Het taalgebruik van het Actieplan is versluierend. Zo staan de woorden ‘roofvogel’, ‘valk’ en ‘kiekendief’ geen enkele maal in de tekst en het woord ‘Buizerd’ slechts eenmaal. Wel staat op pagina 19: ‘soms zal ook moeten worden ingegrepen in de predatorenstand’. Hier wordt onder andere gedoeld op een roofvogel als de Buizerd (zie hierboven). Daarnaast wordt hier (indirect) gedoeld op een heel stel andere soorten roofvogels die in Groningen voorkomen, onder andere soorten als Bruine Kiekendief, Blauwe Kiekendief, Grauwe Kiekendief, Havik, Torenvalk en Slechtvalk (immers allemaal soorten die ook weidevogels op hun menu hebben staan, overzichten in De Takkeling). Hier staat dus met zoveel woorden te lezen dat in bepaalde gevallen ('soms') ingegrepen moet worden in de roofvogelstand. Met andere woorden: Vogelbescherming, Natuurmonumenten, IVN en Avifauna stellen dat ‘soms’ roofvogels in de provincie Groningen moeten worden bestreden. Het voorstel is vanzelfsprekend een uitstekend resultaat voor partijen die weinig ophebben met roofvogels, maar die goed tussen de regels door kunnen lezen. Ter illustratie hiervan allereerst een citaat uit Kok (2018): ‘laten we –onuitgesproken – de kiekendieven grenzeloos groeien of zetten we toch ergens een grens? (...) De komende tijd zullen we daarom overleggen met diverse deskundigen en wellicht nader onderzoek doen om de vragen op te lossen: waar, wanneer en hoe gaat ANOG paal en perk stellen.’ ANOG, de Agrarische Natuurvereniging Oost-Groningen, is niet een ondertekenaar van het Actieplan. Het Collectief Groningen West is wel een ondertekenaar van het Actieplan en kan eveneens goed tussen de regels doorlezen. Dit Collectief schrijft in een brief van 13 september 2018 aan Provinciale Staten dat ze het komend half jaar regionale predatiebeheerplannen gaat opstellen en dat ze de dag ervoor tijdens een werkbezoek van de Provincie hebben aangegeven daarbij ‘onderzoek naar locaties van Buizerd en storende nesten buiten het broedseizoen verwijderen’ te zien als een daarbij horende ‘passende en doelmatige maatregel’. Ook in haar Nieuwsbrief van december 2018 schrijft dit Collectief het ‘verwijderen van nesten/horsten van roofvogels buiten het broedseizoen’ bij een lijst met actiepunten die voor de weidevogelgebieden uitgevoerd moet worden (Anoniem 2018).
Opmerkingen zijn van harte welkom en schroom niet te reageren als er fouten en/of onzorgvuldigheden in bovenstaande teksten staan.
Vriendelijke groeten,
Klaas van Dijk & Maarten Jansen.
VAG steunt dus via het Actieplan initiatieven zoals een onderzoek naar predatie gefinancierd door een fonds van plezierjagers voor 'wetenschappelijk onderzoek'.